HÀ NHẬT - Một bài thơ lạ rất hay: Bài thơ của một người yêu nước mình

18 Tháng Sáu 20223:46 CH(Xem: 2108)
HÀ NHẬT - Một bài thơ lạ rất hay: Bài thơ của một người yêu nước mình

Lần đầu tiên tôi đọc “Bài thơ của một người yêu nước mình” là khoảng cuối năm 1968, trên tờ Tạp chí Văn Nghệ của Hội Nhà văn Việt Nam. Cảm giác đầu tiên của tôi là bài thơ rất lạ, lạ từ ý đến lời, nói chung là hoàn toàn lạ, hoàn toàn mới trong cách làm thơ, trong cách nghĩ về thơ. Ngay cái bút danh của nhà thơ cùng lạ: Trần Vàng Sao!

blank
Nhà thơ Trần Vàng Sao

Tôi đọc và bị cuốn hút. Người làm thơ như không có ý định làm thơ. Anh chỉ đang nói lên những gì mà anh đang nghĩ, đang yêu, đang thương, đang buồn, đang đau, đang đợi chờ…

Những thứ mà anh yêu là hết sức bình thường, và chính tôi cũng yêu.

Này nhé:

Tôi yêu đất nước này xót xa

Mẹ tôi nuôi tôi mười mấy năm không lấy chồng

Thương tôi nên ở goá nuôi tôi

Những đứa nhà giàu hằng ngày chửi bới

Chúng cho mẹ con tôi áo quần tiền bạc,

                           như cho một đứa hủi

Ngày kỵ cha họ hàng thân thích không ai tới

Thắp ba cây hương

Với mấy bông hải đường

Mẹ tôi khóc thút thít

Đó thương người mẹ nghèo. Rồi thương người con gái cùng tuổi học trò:

Tôi yêu đất nước này và tôi yêu em

Thuở tóc kẹp tuổi ngoan học trò

Áo trắng và chùm hoa phượng đỏ

Trong bước chân chim sẻ

Ngồi học bài và gọi nhỏ tên tôi

Hay nói chuyện huyên thuyên

Chuyện trên trời dưới đất rất lạ

Chuyện bông hoa mọc một mình trên đá

Cứ hay cười mà không biết có người buồn.

Ai đã từng đi qua tuổi học trò, từng yêu một tình yêu tuổi học trò, chắc chắn sẽ nhận ra chính mình trong những dòng thơ tưởng như chỉ làm cho vui, nghĩ gì viết nấy ấy. Chắt lọc từ cuộc đời là đây chứ đâu. Máu chảy từ tim là đây chứ đâu!

Tình yêu đất nước là gì? Giản dị thôi mà! Không có gì cao xa đâu, không cần cao đàm hùng biện gì đâu:

Yêu một giọng hát hay

Có bài mái đẩy thơm hoa dại

Có sáu câu vọng cổ chứa chan

Có ba ông táo thờ trong bếp

Và tuổi thơ buồn như giọt nước trong lá sen

Có ba ông táo thờ trong bếp, một tứ thơ chưa từng có bao giờ!

Rồi điều mà mọi người gọi là khát vọng nước nhà thống nhất cũng được Trần Vàng Sao nói lên theo cách của mình:

Cho bên kia không gọi bên này là người miền Nam

Cho bên này không gọi bên kia là người miền Bắc 

Giản dị thế thôi! Dân dã thế thôi! Chân lý của đời là thế thôi!

Có thể nói: cả bài thơ của Trần Vàng Sao không có cái gì mới, nhưng cũng không có cái gì cũ. Tất cả những gì quen thuộc, qua tay nhà thơ, qua tấm lòng nhà thơ, đều đã hoá thành mới mẻ, đầy sức lay động.

Thế thì thơ là gì? Là cái tài biển hoá chữ nghĩa của nhà thơ? Là những phép tu từ, là những trò ảo thuật của nhà thơ, vân vân và vân vân…?

Không! Trước hết, anh có yêu thật không, yêu đến độ tha thiết đớn đau không? Anh có đau khổ đến tan vỡ cả trái tim không? Anh có khát khao đến cháy bỏng một điều gì ở đời không?

Chữ nghĩa mọi thứ chỉ giống những thứ mặt nạ trong một đêm hội Halloween thôi. Đêm hội xong, mọi thứ mặt nạ sẽ rớt xuống.

Nhớ một nhà thơ Pháp từng nói: Anh hãy gõ vào chính trái tim anh, thiên tài là ở đó!

Sau khi vào Sài Gòn nhiều năm, đời sống tàm tạm, cứ mỗi mùa hè tới lại một lần về thăm quê. Cứ mỗi lần, tôi lại ghé xuống Huế và gọi Ngô Minh.

Nhiều lần tôi bảo Ngô Minh chở xuống Vỹ Dạ chơi với Trần Vàng Sao. Vào một hẻm nhỏ, ngôi nhà hắn ở có dáng dấp như một phủ đệ của một ông hoàng hay một vị quan hưu trí nào đó. Nhưng tất cả đều cũ kỹ, meo mốc, bệ rạc đến tận cùng. Không có ghế bàn tiếp khách, cả chủ lẫn khách ngồi trên mấy cái ghế nhựa cũ để ngoài sân, dưới bóng một cây cổ thụ leo đầy cây trầu bà. Một lát thì có một người phụ nữ mang quang gánh bước vào. Nhìn cái vẻ già nua khắc khổ ấy, tôi biết ngay là mạ hắn. Đúng mạ hắn thật.

Tôi rủ hắn đi uống bia. Mặt hắn tươi lên, đứng dậy theo tôi ngay.

Ngô Minh nói nhỏ:

– Thằng ni hắn nghèo lắm thầy à.

Không cần nói, cứ nhìn thì biết hắn nghèo, rất nghèo rôi.

Uống bia xong, trước khi ra về, tôi dúi vào tay hắn mấy trăm:

– Mai mi đi uống bia một chắc.

Ai ngờ hắn nắm chặt mấy tờ bạc:

– Ôi tốt quá! Cứu khổ cứu nạn!

Mấy năm gần đây, sau khi Ngô Minh mất, tôi không ghé Huế. Ai ngờ gần đây, nghe tin hắn, Trần Vàng Sao, đã qua đời!

Ngày hôm qua, đọc báo thấy có thông tin: Quyển sách “Bài thơ của một người yêu nước mình” được Giải thưởng Sách quốc gia. Mừng cho hắn quá. Mừng cho mạ hắn nữa.

Nghe nói tập thơ này được ra đời là nhờ công khó của nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm và Nhà xuất bản Hội Nhà văn.

Một cái kết có hậu, tuy cái hậu ấy hơi muộn màng!

HÀ NHẬT

Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn
26 Tháng Mười Một 20249:39 SA(Xem: 150)
Là Giáo sư Thực vật học của Việt Nam, ông nổi tiếng với bộ sách ba quyển "Cây cỏ Việt Nam" (An illustrated flora of Vietnam, 1999) và quyển "Cây có vị thuốc ở Việt Nam" (2003) cùng do Nhà xuất bản Trẻ ấn hành.
27 Tháng Mười 202411:07 SA(Xem: 295)
Thơ Nguyễn Đình Toàn thơ đã có sẵn nhạc tính riêng nên chỉ cần nghe lại lời thơ của mình là ông có thể ghi thành một bản nhạc
05 Tháng Mười 20243:45 CH(Xem: 317)
Anh Võ Phiến, vậy thì xin cầu chúc anh vĩnh hằng ở một cõi khác,
13 Tháng Chín 202411:17 SA(Xem: 367)
À, mà tự nhiên tối nay, tôi lại muốn gọi hỏi "người đi trên mây": "thế Chú đã gặp lại Bố cháu chưa?"
12 Tháng Chín 20248:54 SA(Xem: 252)
Cho dù thân xác có gục xuống thì nghệ thuật của anh ta vẫn mãi mãi lên đường. Mãi mãi khai mở.
31 Tháng Tám 20248:25 SA(Xem: 479)
Nhà thơ Đinh Hùng sinh ngày 3/7/1920, làng Phượng Dực tỉnh Hà Đông.
22 Tháng Tám 20249:28 SA(Xem: 491)
"Khi Cuộc Tình Đã Chết" thơ Du Tử Lê, Phạm Đình Chương phổ nhạc, vẫn cứ là một trong những tình khúc đạt nhất của ông và của chung những tình khúc Việt Nam nữa.
12 Tháng Tám 20248:55 SA(Xem: 488)
Vĩnh biệt Bụi Đời thi sĩ Trần Thoại Nguyên!
10 Tháng Tám 20243:53 CH(Xem: 492)
Buổi ghé thăm anh chị lần này đã để lại trong tôi một xúc động đặc biệt.
22 Tháng Bảy 20242:48 CH(Xem: 1053)
Nguyễn Đức Sơn sinh năm 1937 tại Ninh Thuận, nhưng gốc gác người Thừa Thiên - Huế.
Du Tử Lê Thơ Toàn Tập/ Trọn bộ 4 tập, trên 2000 trang
Cơ sở HT Productions cùng với công ty Amazon đã ấn hành Tuyển tập tùy bút “Chỉ nhớ người thôi, đủ hết đời” của nhà thơ Du Tử Lê.
Trường hợp muốn có chữ ký tác giả để lưu niệm, ở Việt Nam, xin liên lạc với Cô Sóc, tel.: 090-360-4722. Ngoài Việt Nam, xin liên lạc với Ms. Phan Hạnh Tuyền, Email:phanhanhtuyen@gmail.com
Ở lần tái bản này, ngoài phần hiệu đính, cơ sở HT Productions còn có phần hình ảnh trên dưới 50 tác giả được đề cập trong sách.
TÁC GIẢ
(Xem: 21445)
Tôi không biết phải bắt đầu từ đâu, ra sao, thế nào khi đứng trước khu rừng có quá nhiều những gốc lạ, quý? Khu rừng thuộc quyền sở hữu của người dựng thành đêm-từ-biệt…Trần.
(Xem: 16141)
Đề cập tới sự nghiệp âm nhạc giá trị của cố nhạc sĩ Phạm Đình Chương, nếu chỉ nói tới khía cạnh thơ phổ nhạc (dù cho ông được ghi nhận như một thiên tài) mà không đề cập tới những lãnh vực khác, tôi cho là một thiếu sót không thể tha thứ.
(Xem: 17802)
Tuy nhiên, thế hệ 1940-1950, cũng lại là thế hệ cung cấp cho văn chương miền Nam 20 năm, những bài thơ, những trang
(Xem: 10500)
Loạt bài của Nguyên Vũ / Vũ Ngự Chiêu được độc giả, nhất là giới quân nhân đón nhận nồng nhiệt
(Xem: 19033)
Ông là một nhà văn nổi tiếng của miền Nam.
(Xem: 5309)
Tôi mượn câu thơ kết trong bài 'Đêm, nhớ trăng Sài Gòn' của Du Tử Lê để làm tựa cho bài viết này, bài viết về ông: Du Tử Lê - một nhà thơ có tầm ảnh hưởng lớn đối với văn chương Việt Nam.
(Xem: 1994)
Nói một cách dễ hiểu hơn, thơ ông phù hợp với kích cỡ tôi, kích cỡ tâm hồn tôi, phù hợp với khả năng lãnh nhận, thu vào của tôi, và trong con mắt thẩm mỹ tôi,
(Xem: 2610)
Chúng tôi quen anh vào cuối năm 1972.
(Xem: 2382)
Anh chưa đến hay anh không đến?!
(Xem: 23710)
Giờ đây tất cả mọi danh xưng: Nhà văn. Thi sĩ. Đại thi hào. Thi bá…với con, với mẹ, với gia đình nhỏ của mình đều vô nghĩa. 3 chữ DU-TỬ-LÊ chả có mảy may giá trị, nếu nó không đứng sau cụm từ “Người đã thoát bệnh ung thư”.
(Xem: 20153)
Tình Sầu Du Tử Lê - Thơ: Du Tử Lê - Nhạc: Phạm Duy - Tiếng hát: Thái Thanh
(Xem: 8989)
Nhưng, khi em về nhà ngày hôm nay, thì bố của em, đã không còn.
(Xem: 10086)
Thơ Du Tử Lê, nhạc: Trần Duy Đức
(Xem: 9360)
Thời gian vừa qua, nhà thơ Du Tử Lê có nhận trả lời phỏng vấn hai đài truyền hình ở miền nam Cali là SET/TV và V-Star-TV.
(Xem: 12548)
Triển lãm tranh của Du Tử Lê, được tổ chức tại tư gia của ông bà Nhạc Sĩ Đăng Khánh-Phương Hoa
(Xem: 31996)
Tôi gọi thơ Du Tử Lê là thơ áo vàng, thơ vô địch, thơ về đầu.
(Xem: 21639)
12-18-2009 Nhà thơ Du Tử Lê phỏng vấn nhạc sĩ Thân Trọng Uyên Phươn
(Xem: 26804)
Khi gối đầu lên ngực em - Thơ Du Tử Lê - Nhac: Tịnh Hiếu, Khoa Nguyễn - Tiếng hát: Đồng Thảo
(Xem: 24201)
Người về như bụi - Thơ: Du Tử Lê - Nhạc: Hoàng Quốc Bảo - Tiếng hát: Kim Tước
(Xem: 23010)
Hỏi chúa đi rồi em sẽ hay - Thơ: Du Tử Lê - Nhạc: Hoàng Thanh Tâm - Tiếng hát: Tuấn Anh
(Xem: 21149)
Khái Quát Văn Học Ba Miền - Du Tử Lê, Nguyễn Mạnh Trinh, Thái Tú Hạp
(Xem: 19060)
2013-03-30 Triển lãm tranh Du Tử Lê - Falls Church - Virginia
(Xem: 20291)
Nhạc sĩ Đăng Khánh cư ngụ tại Houston Texas, ngoài là một nhạc sĩ ông còn là một nha sĩ
(Xem: 17800)
Triển Lãm Tranh Du Tử Lê ở Hoa Thịnh Đốn
(Xem: 16858)
Triển lãm Tranh và đêm nhạc "Giữ Đời Cho Nhau" Du Tử Lê đã gặt hái sự thành công tại Seattl
(Xem: 26115)
Nhà báo Lê Văn là cựu Giám Đốc đài VOA phần Việt Ngữ
(Xem: 33397)
ngọn cây có những trời giông bão. ta có nghìn năm đợi một người
(Xem: 35682)
Cung Trầm Tưởng sinh ngày 28/2/1932 tại Hà Nội. Năm 15 tuổi ông bắt đầu làm thơ,