Khúc Thứ Ba: những bông hoa birdflower, nắm đất và, sự trở lại

khi tôi tới, những bông hoa birdflower ngửa mặt nở, ối
cỏ trông xa như mấy vụng nước biển hình vuông
có phần hơi méo
những thân cây lá to, tựa lá bồ đề không lớn, xòe theo chiều rộng
đoàn xe dừng lại
tôi cầm chiếc gậy gỗ bước xuống
bầu trời thấp nhưng trong vắt
nghĩa địa dành cho người Việt Nam được quây bằng một lớp tường
vôi trắng, có dậm song sắt
"Nghĩa Trang Việt Nam"
nhớ đứa con mới thôi nôi, chôn trên ngọn đồi Newport Beach
xuất huyết não
bàn tay nhỏ xíu quàng qua lưng tôi. Vỗ nhẹ nhẹ
thời gian như một vết chim bay
bảy tám năm qua, tôi không trở lại
chắc chắn cỏ đã phủ lấp miếng mộ bia nằm ngang mặt đất
hôm nay, ở đất nước người
tôi làm chủ thêm một miếng đất nữa
miếng đất được phân đo chính xác
vừa đủ lọt một chiếc áo quan
chứa đựng xác một người đàn bà Việt Nam có tám mươi lăm năm
Việt Nam
chấm dứt. 

khi tôi tới những bông birdflower nở, ối
buổi sáng, chờ Le Croissant D'Oré mở cửa
tôi trực nhớ mình đang bước lần tới những giây phút cuối cùng
những giây phút mà ngay cả chiếc áo quan (mua với giá cắt cổ)
cũng chẳng ai được thấy
đầu óc tôi sáng, trong
như bầu trời không một vẩn mây
vậy mà bây giờ tôi không phân biệt được những gì sắp xảy ra
thân thể rã rượi
nghe bên tai rất nhiều tiếng nói
tôi bắt đầu lầm lẫn tiếng gọi kêu, tiếng chỉ bảo, tiếng chim,
tiếng máy đào đất, tiếng kinh cầu, tiếng kể lể, tiếng nấc.
mí mắt tôi nóng tuồng bị lửa nung nấu từ trong
tôi nghĩ mình đã khô nước mắt
khi những công nhân nhà táng
đậy nắp ván thiên.
bước theo dòng người bằng chiếc gậy gỗ
tôi tự hỏi phải chăng cho tới ngày mình chết
tôi sẽ không còn phải cầm nơi tay chiếc gậy gỗ này
vì người cuối cùng sinh thành ra tôi
đã chết.

khi tôi tới những bông birdflower nở, ối
mấy chiếc xe xúc đất ì ì chạy trên cỏ
không biết ai đã chuyển hơn chục vòng hoa tới chung quanh
hố đất đào sẵn
người nào đó bảo, ngồi xuống
tôi ngồi xuống chiếc ghế xếp
nắng nhảy vòng tròn
vòng tròn
những đóa hoa cũng nhảy múa quanh đôi mắt tôi hầm hập
thầy Mãn Giác phất tay áo đạo tràng
ông nói, tất cả các con cháu hãy quì xuống
tôi tựa lưng nơi vách tường
anh, chị, các cháu, những đứa con tôi đổ xuống tựa
những thân cây non thình lình bị phạt ngang gốc yếu
kinh chưa cất
tiếng khóc mang theo cả máu mắt đã vội vã trỗi
điệu nhạc của những người muốn chết ngay
(trước khi chính họ sẽ đổi ý.)

khi tôi tới những bông hoa birdflower nở, ối
tôi nghe ai đó, một kẻ nào
(không phải tôi) vật xuống cỏ
những bàn tay bằng hữu, thân thiết đặt lên vai
một người nói. Nói. Nói.
một người nói. Nói. Nói.
tôi không biết bằng cách nào người ta đã thả quan tài
mẹ tôi xuống huyệt
ai đó dúi vào tay tôi cành huệ trắng
người con gái nói: - Vứt xuống
tôi nghe dội dập liên hồi vứt xuống. Vứt xuống. Vứt xuống...!
tôi nhoài người ôm lấy đôi vai run bần bật của chị tôi
những cục đất bắt đầu ném lên nắp ván thiên
vang động
đất. Đất. Đất. Đất. Đất 

khi tôi tới, những bông birflower ngửa mặt nở, ối
hương nến thắp lên. Vàng mã được đốt.
nghe như có nhiều tiếng cười
ai đó bảo tôi, tìm người đưa các thầy về
như phi hành gia đi giữa không gian, tôi đi giữa một vùng không
trọng lực
nắng rọi những tia lửa cực tím xuyên qua mí mắt
tôi ngồi xuống. Lòng lạnh tanh
không điều gì đậu lại
hết. Hết. Hết. Hết thật rồi.
mọi người lần lượt lui bước
nấm mộ vun cao hơn mặt đất chút xíu
thảm cỏ ngay ngắn đã phủ lên
trên nữa là hoa.
những người bạn
và tôi. Dù ngồi bệt vẫn cao hơn mặt đất. 

khi tôi tới, những bông birdflower ngửa mặt nở, ối
ngôi mộ giữ được ít hạt sương đêm
không biết gió hay thú vật vung vãi những đóa hoa
bắt đầu héo
anh tôi thắp hương, vun quén lại những bó hoa bị xô lệch
tôi nhớ buổi chiều trở lại căn phòng quàn xác
căn phòng đổi khác
tựa trước đó, xác mẹ tôi không hề ở đấy
tôi không thấy một vật dụng quen thuộc nào
bàn thờ đã dọn. Hoa cũng biến mất
chẳng thể lạnh lùng và mau chóng hơn.
tôi ngồi trước ngôi mộ cỏ và đất còn hăng mùi đào xới
hút thuốc.

Nghe anh tôi nói về sự tốt đẹp biết là chừng nào
của lô đất
nhà địa lý (người thầu khu nghĩa trang) nói thế
tôi muốn khóc, thấy anh tôi già thêm chục tuổi
lây lất là quà tặng của người chết gửi lại cho người sống?
và hối hận ngủ quên
như sự bình an thiêm thiếp của kiếp người
tôi hỏi anh liệu bà đã về tới Phủ Lý?
đã gặp lại Thầy?
những câu hỏi thuộc về cõi âm
không giải đáp. 

khi tôi tới, những bông birdflower nở, ối
vết chân người đêm qua
cỏ tươi hơn nhờ được tưới bằng nước có pha muối
nước mắt làm mẹ tôi thêm lạnh?
và hồn sẽ khôn đi? 

khi tôi tới, những bông birdflower nở, ối
chiều. tĩnh vật.
không cánh chim
tôi ngồi trước mộ
Loma Vista
lần đầu tiên, không có người bên cạnh
lần đầu tiên tôi có cái khao khát được chui vào đất
nằm cùng mẹ tôi
vĩnh viễn
như những ngày thơ ấu
những ngày mới lớn
hằng đêm sờ tí bà để dỗ giấc ngủ
cũng lần đầu tôi hiểu
may mắn thay cho kẻ nào
còn được thấy mẹ mình
vẫn sống. 

khi tôi tới, những bông birdflower như bầy én
có đôi cánh vàng, chúc mỏ
tư thế sẵn sàng lao xuống
những chiếc máy hút dầu gật gù
kiên nhẫn chào tôi buổi sáng
muôn năm
buổi sáng tiễn đưa mẹ tôi tới một nơi chốn
không có đường trở lại
không trở lại dù những chiếc máy hút dầu có gật gù chào hoài.
Chào hoài. Buổi sáng.

khi tôi tới, những bông birdflower nở, ối
nghĩa trang kẹp giữa hai con lạch
anh tôi nói một trong hai con lạch có nước quanh năm
nhờ thế, đất sẽ nhuần nhị
riêng xác mẹ tôi không ai nói có được nhuần nhị?
chỉ biết mẹ tôi nằm sâu
rất sâu lòng đất.
buổi chiều tôi ngồi bên ngôi mộ mới
thấy đất thật gần
trời cũng gần
nhưng trời hay đất cũng đều bất nhân như nhau
tôi muốn chửi thề trời, đất
chửi thề ngọn cỏ
chửi thề buổi chiều
chửi thề con lạch có nước và, con lạch quanh năm khô ráo
chửi thề tôi: Sống mãi như cỏ cây
chửi thề tôi: Văn chương bất lực
(văn chương chỉ có thể làm chảy nước mắt người sống
văn chương chẳng bao giờ làm thức dậy nổi người chết)
văn chương. Văn chương. Sự phỉnh phờ vô duyên của cảm xúc
trò chơi buồn cười. Trò chơi đứng ngoài vỗ tay,
vỗ tay trước những xác chết. Vỗ tay trước những ống nylon. Máy
trợ tim. Phổi thán khí 

buổi sáng ngồi bên mộ
cỏ chưa ráo
hoa đã được bỏ vào thùng rác
nhớ mẹ tôi thích ăn cá rán
nhớ bà thích gặm xương
(hay bà chỉ quen gậm xương
vì thịt thà được dành riêng cho chồng con?)
buổi sáng ngồi bên mộ bà
nhớ tới lúc chết
vài tiếng trước lúc chết
mẹ tôi cũng không nói
có thể bà cho có nói hoài, cũng chỉ vậy thôi
(mồ mả
chồng, con chứ phải đâu đất thó, đất bùn bỏ túi mang theo!)
những đứa con tinh khôi
mất sớm
những đứa con hiếu thảo
trời đáo để giựt phắt, lôi đi
những đứa con đất thó
(như tôi)
sống mãi
sống nhăn răng
(răng không trắng ởn
răng sâu ăn. Cái rụng cái còn
nhưng vẫn là: cục vàng mất đi, cục chì ở lại.)
cục đất. Phải tôi chỉ là cục đất. 

mỗi sớm mai thức dậy
thấy đời không đổi khác
thịt mỗi ngày mỗi ôi
xương mỗi ngày mỗi mục
trí cùn với da nhăn
ra vào như xác rữa.

từng ngày mục nát qua
trong cảnh đời đã khép
dạt trôi một góc trời
biết nơi nào cố quận? 

khi tôi tới, những bông hoa birdflowr nở, ối
bóng trưa đu võng dưới những tàng cây giống cây bồ đề
con chim sâu nghếch mỏ thăm dò phản ứng kẻ lạ
ngày nào nghĩa trang cũng đem tới cho chim những kẻ lạ mặt
người đến từ ngôi nhà âm u
kẻ tới từ ngưỡng cửa tang tóc.
như nhà buôn tích lũy hàng hóa
tôi tích lũy vết thương
tích lũy thời gian
tích lũy những chặng đường
những đến, đi, không kỷ niệm
riêng mẹ tôi
tính đến lúc chết
thì sự giầu có của bà
chính là những ngôi mộ!

khi tôi tới, những bông birdflower nở, ối
Lãm bảo,
hãy cảm ơn sự chết
nhờ nó sự sống có ý nghĩa
như người đi còn ngoảnh mặt quay về
như buổi chiều là chiếc gạch nối ngày, đêm
cho nước mắt rơi được trên sự chân thật.
tôi bảo
nước mắt có khả năng rửa sạch mọi nhớ thương
như hạt mầm lãng quên vốn tiềm phục khắp nơi
nên kẻ sống chắc chắn sẽ quên dần người chết
xác này tiếp xác kia
nhớ không tam đoạn luận
là con người ai cũng phải chết
và nhiều phần tôi chết trước em.
vậy hãy khóc hôm nay
đợi tới ngày mai e quá muộn. 

khi tôi tới, những bông hoa birdflower đã nở
Loma Vista. Loma Vista. Loma Vista
tên gọi lạ, chưa hề có trong bộ nhớ
ký ức tôi chỉ có một mẹ già
một buổi sáng bước ra
ngỡ ngàng đặt tay lên lồng ngực lép
lồng ngực Việt Nam non thế kỷ
lồng ngực buồn như đất nước ở xa
lồng ngực thở bao năm
Bắc Cạn, Lạng Sơn, Việt Trì, Yên Bái
lồng ngực Phủ Lý, Hà Nội, Nho Quan, Hà Đông, Đồng Văn
Cống Thần, Chợ Đại
lồng ngực hom hem còn miếng da nhăn cũng muốn dứt nốt cho con
tới lúc chết, mẹ tôi còn ngỡ
Sài Gòn, Trương Minh Giảng, Hồng Thập Tự, Trần Hưng Đạo...,
vẫn thở cùng bà
vẫn cùng bà chuyến xe lam ngược suôi Hòa Hưng, Bến Thành, Ông Tạ
những chuyến xe nửa đời nửa đoạn
những chuyến xe chưa kịp định hướng phía nào, sông Đáy
đã nghe buồn trên những quay lui.

ngày thở tít chân trời thăm thẳm chết
biển Đông vào cửa khác, ra đi
tôi ngồi lại nghe buổi chiều phủ, dụ
nén hương tàn, mộ chí cũng phân, ly 

mẹ một thuở thương đàn con khuất, lấp
nên hôm nay mất dấu quay về
trong thân xác đã khô, ròn máu đỏ
thịt da kia đành cũng bụi mù
những ngôi mộ ở bên ngoài đất nước
ngàn năm sau hai tiếng Việt Nam
không ai gọi, không ai còn nhắc nữa
dúm xương xưa tanh lợm, thiếu nguồn? 

khi tôi tới, những bông hoa nở, ối
cỏ cây ngồi duỗi cẳng, dốc lăn xuôi
tôi muốn chọn một chỗ nằm kế cận
mộ. Không cha, môi mẹ máu không chùi.