ORCHID LÂM QUỲNH - Tháng Mười - Nhớ Bố

Khi mà con bắt đầu tập tành viết lách, cũng là khi con bắt đầu âm ỉ nỗi oán giận Bố.

Con đã rất giận Bố! Nói đúng hơn là con giận cái bóng của Bố, cái bóng của ông Du Tử Lê, đã lấp kín, đã phủ trùm...Cái bóng của ông Du Tử Lê, đã che khuất, đã chắn kín mọi nẻo đường, không một kẻ hở cho tên con.

Không giận sao được, khi mà tất cả những bài văn con viết, cứ đâu đó lừng lững, uy nghi, vững chải...cái bóng của ông Du Tử Lê. Một cái bóng đè bẹp, phủ trùm, uy nghi, vững vàng đến phát ghét!

Không giận sao được, khi con đã rất nhọc công, tự tìm hiểu, nghiên cứu, đọc rất nhiều sách báo, để thực hiện cho riêng mình những chương trình giới thiệu âm nhạc, những bút ký văn chương... để rồi khi phổ biến, đằng sau những lời chê, khen, con luôn phải đón nhận những lời ra tiếng vào: "Bố viết cho con đọc đấy à?", "Có phải ông Du Tử Lê viết dùm cho Orchid Lâm Quỳnh?"

Con đã tìm cho mình nhiều cách, để phủ dụ, để an ủi, để dỗ dành cơn giận của mình... Con đổ cho tại số tuổi con ít ỏi, con đổ cho mình đã ở trong cái thời mà nền văn hóa đã quan niệm chỗ đứng dành cho người phụ nữ luôn nằm sau chiếc bóng của đàn ông. Nhưng vượt trội hơn hẳn những yếu tố trên, con đã tin rằng, chính Bố, chính tàng cây quá rộng của một Du Tử Lê, đã che trùm hình ảnh nhỏ bé của con. Con thầm oán giận cái tên Du Tử Lê, cái sự nghiệp văn chương quá đồ sộ của Bố.

Cho đến một buổi sáng tháng 2, con bị đánh thức bởi một cú phone của Mẹ: "Con và Hân vào nhà thương gấp, Bố bị cancer!"

Sau gần hai năm ra vào nhà thương như cơm bữa, Bố đã gần như buông hết mọi công việc. Bố giao cho con tất cả mọi lo toan của gia đình. Con đã thay Bố quyết định từ việc lớn đến việc bé. Và tưởng như mọi việc trong nhà không còn cần Bố nữa.

Nhưng con đã lầm. Những tưởng chỉ riêng mình Bố phải hứng chịu những đau đớn của căn bệnh ngặt nghèo, mà cả nhà, cả căn nhà nhỏ của chúng ta nữa, cũng phải hứng chịu. Lũ cá chẳng ngoi lên mặt hồ, vì không có mỗi sáng Bố chăm lo. Lũ chim đứng lặng trong chuồng, ngơ ngáo, thất lạc... Đến con Chí Phèo cũng chẳng thèm chọc phá, tí tởn với con chim vàng anh. Trong suốt thời gian Bố ở nhà thương, anh H đã không biết đỗ tội cho ai, khi bị con rầy rà, trong nhà quá nhiều tàn thuốc lá. Cây cối trong vườn, khô héo, ủ rủ, chết lặng... nhớ hơi hướm của Mẹ.

Và đáng sợ hơn hết, con đã nhận ra sự hốt hoảng của Mẹ. Sự hốt hoảng thấy rất rõ, ở một người đàn bà, tưởng chừng như miễn nhiễm trước mọi tai ương. Mẹ đã bỏ hết những công việc, để ở trong nhà thương bên cạnh Bố, suốt hơn một tháng trời.

Con nói với Mẹ, mãi đến khi Bố bịnh, mãi đến khi cái tàng cây lẫm lẫm, uy nghi kia quay lưng lấy đi bóng mát, con mới nhận ra, cả nhà và hơn ai hết, chính con đã cần Bố biết bao. Chính con - cái mầm non tơ nõn, chớm nhú vào đời kia cần biết bao nhiêu, tàng cây cổ thụ, gốc đa vững chải, che chắn nắng mưa.

Sinh Nhật Bố 2008

Và giờ đây, Bố biết không mỗi khi hoàn thành xong 1 bài viết gởi cho báo, đọc trên đài... chính con, rất TỰ HÀO, để nói với Mẹ rằng: "Mẹ ơi, Mẹ chuẩn bị tinh thần để nghe con đọc 1 bài mới, của một ông-Du-Tử-Lê-phế-phẩm. Một Wrong-Du-Tử-Lê”. Con cũng rất bình thản (có phần thích thú) khi chú Đinh Quang Anh Thái nói bài tùy bút của con bị ảnh hưởng giọng văn của Bố rất nhiều (ảnh hưởng giọng văn của ông Du Tử Lê thì còn gì thích bằng!).

Bố ơi! Con không còn chút nào “giận” bố nữa. Không còn một chút nào “ganh tị” với Bố. Không còn một chút nào oán hận cái tên Du Tử Lê đã phủ trùm tên con.

Tuy nhiên con lại giận một chuyện khác. Con “ghi sổ” những gì xảy ra trong thời gian Bố bệnh, con nhớ ơn anh Derek Phạm đứng lặng người bên cạnh giường bố trong phòng cấp cứu. Con nhớ ơn anh Nguyên Khang đòi mua bánh mì vào nhà thương để ăn với Bố cho vui. Con nhớ ơn Anh Tiến Dũng và chị Tâm Đoan đòi ở lại nhà thương vào buổi tối để Mẹ được về nhà. Con nhớ ơn các Bác, các Cô Chú đã đến thăm Bố. Bốn năm trôi qua, con vẫn nhớ rõ từng tên của những người đã đến (và cả những người không đến) thăm Bố.

Con cũng nhớ rất rõ tên của những người, khi Bố còn ở nhà thương đã gọi hỏi con: “Thế Bố khỏe chưa? Anh/Chị bận quá, không đến thăm được. Thôi chờ khi Bố về nhà Anh/chị sẽ đến thăm.” Những trường hợp như vậy, con có chung 1 câu trả lời: “OK Anh Chị, không sao đâu!” Nhưng thật ra, trong thâm tâm, con nghĩ: “Khi về nhà rồi thì cần quái gì anh chị đến thăm!”

Con chợt nhận ra, con không hề tức giận khi người ta quên nhắc đến tên ông Du Tử Lê trong 1 chương trình văn học. Nhưng con lại không tha thứ khi những người thân quen đã ngoảnh mặt trong lúc Bố lâm bệnh. Con trở nên kỳ cục, vô lý, nhỏ nhen, bần tiện... Con làm như tất cả mọi người phải có bổn phận quan tâm đến căn bệnh của Bố.

Orchid và Bố - trong buổi ra mắt sách - 2014

Tuy nhiên, cũng có lúc con đằm xuống và tin rằng mọi người sẽ hiểu và tha thứ cho sự vô lý của con, con tin mọi người sẽ hiểu, nếu như họ cũng có một người thân vướng căn bệnh ngặt nghèo như Bố. Làm sao không khỏi xót xa khi nhìn cảnh “ông” Du Tử Lê cố gắng ăn ngấu nghiến rau, món mà trước đây “ông” chả bao giờ đụng đũa tới, hay uống cả lố thuốc đủ loại chỉ vì có ai đó nói rau tốt, thuốc này hay cho bệnh ung thư. Và họ sẽ không hiểu khi thấy ông Du Tử Lê vừa hút thuốc vừa rất siêng năng chạy treadmill, chỉ vì bác sĩ dặn phải bỏ thuốc lá. Bố tin rằng vừa hút vừa chạy treadmill coi như không hút gì cả.

Con cũng đã bắt đầu có những hành động mà trước đây con không bao giờ nghĩ đến. Con đi thăm những người quen bị bệnh, để mong rằng sau này có người đi thăm Bố. Ra đường con không dám bấm còi những người già lái xe chậm, vì sợ rằng đâu đó cũng có người bấm còi Bố. Con canh thư hằng ngày để kịp thời thủ tiêu những lá thư gửi cho Bố, quảng cáo đất bán ở nghĩa trang. Những hôm mùa hè nóng bức ngồi trong phòng lạnh ở lớp, con đều nghĩ không biết ở nhà Bố có đủ mát không. Con không đem về nhà những lá thư, bài báo chê bai, phỉ báng ông Du Tử Lê. Vì giờ đây con hiểu rằng, trong nhà chỉ còn một ông Lê Cự Phách, không còn sức để chống đỡ những tai ương.

Giờ đây tất cả mọi danh xưng: Nhà văn. Thi sĩ. Đại thi hào. Thi bá… với con, với mẹ, với gia đình nhỏ của mình đều vô nghĩa. 3 chữ DU-TỬ-LÊ chả có mảy may giá trị, nếu nó không đứng sau cụm từ “Người đã thoát bệnh ung thư”.

Orchid Lâm Quỳnh
(June, 2010)