Trò Chuyện Trên Mạng Với Nhà Văn Hoàng Chính (Kỳ 11)

Câu hỏi của Thích-Đọc-Hiền

Tôi là “khách” thường xuyên ở dutule.com để đọc những bài thơ trước-nay của nhà thơ Du Tử Lê, sau lân la đọc một số mục khác... Rồi dừng ở đây để “theo dõi” vì cách trả lời rất hay, rất tỉ mỉ, rất chân thành... của nhà văn Hoàng Chính qua từng câu hỏi của bạn đọc. Tôi cũng đã đọc truyện dài “Thư tình viết muộn” và một số TN khác của anh. Quả thực với tôi, ở mục Trò Chuyện này, anh viết-trả-lời có phần hay hơn viết-truyện-dài-ngắn nữa! Vậy nên người-đọc-tôi cũng muốn hỏi anh một câu hỏi nho nhỏ để được “đọc” anh trả lời!

Sau 1 tập truyện dài và nhiều tập truyện ngắn, anh có ấp ủ hay dự định viết một tiểu thuyết mà sẽ gây tiếng vang, gây sửng sốt... (hoặc gây gì đó) với người yêu văn chương trong, ngoài nước?

Hoàng Chính trả lời:

Khi chuyện trò với bạn đọc trên dutule.com, tôi có cảm giác được ngồi với người bạn ấy trước ly cà phê hay tách trà bốc khói, trong một buổi sáng đẫm sương mù, tuyết giăng ngập đường. Gió tíu tít quăng những bông tuyết trắng nhòa khung kính. Cái lạnh dựa lưng cửa sổ. Hơi ấm chao nghiêng khoảng không gian nơi tiếng Việt còn

cơ hội lao xao. Tôi thấy tôi và người bạn ấy kể cho nhau nghe những vui, buồn của cuộc sống; không bận tâm lựa chữ, chọn câu. Mọi điều sớt chia là từ những trang phác họa cuối ngăn trí nhớ, một thứ bản thảo về đời mình tận đáy tâm tư. Toàn những lời chân thật.

Khi chuyện trò, người kể không hư cấu nên người nghe dễ cảm thông.

Có lẽ vì vậy mà những chuyện trò ấy có phần hay hơn những truyện ngắn, dài tôi đã viết, như anh/ chị Thích-Đọc-Hiền nhận xét.

Với truyện hay tiểu thuyết thì không như thế: ngay cả khi “toan tính” viết cho một nhóm độc giả nào đó, nhóm ấy vẫn là không hình dạng. Và truyện căn cứ nhiều trên tưởng tượng, câu chuyện dù có thương tâm cách mấy, nhân vật dù có khổ đau đến thế nào, thì khi cảm xúc tan đi (nếu truyện đủ thuyết phục), người đọc vẫn thấy lòng bình yên vì biết đó chỉ là hư cấu. Cũng như khi xem phim người ta có thể sụt sùi, nhưng ra khỏi rạp sẽ quên nhanh bởi biết chuyện phim chỉ là tưởng tượng.

Có thể vì vậy mà những cuốn hồi ký thường bán chạy hơn tiểu thuyết hoặc truyện. A! Từ phân tích ấy, tôi nghĩ để có một cuốn sách – hy vọng - gây tiếng vang, tôi nên viết hồi ký.

Nhưng tôi có gì để viết về nhỉ?

Chẳng lẽ áy náy hoài về những thân lúa xanh non bị đạp nát dưới gót giầy bốt-đờ-sô gã lính học trò buổi thực tập chiến thuật băng cánh đồng tìm phương hướng trở về cái trung tâm huấn luyện nằm giữa rừng già heo hút?

Chẳng lẽ thắc mắc hoài về số phận anh bạn tù người Miên vẫn chiều chiều ngồi dạy tôi ngôn ngữ một nước láng giềng đã có những năm tháng cơm không lành, canh không ngọt với quê hương tôi? 

Chẳng lẽ đeo hoài mảnh khăn tang cho những người không may mắn - như tôi - được tầu của dàn khoan vớt lên từ vực sâu khốn khó.

Anh / chị Thích-Đọc-Hiền thân mến, sau mấy tập thơ, vài tập truyện ngắn, dăm cuốn truyện dài; tôi thấy mình… mệt mỏi. Như người mẹ dỗ dành đứa con làm biếng ăn, thỉnh thoảng tôi lại thấy mình vỗ về cái nhiệt tình còm cõi của một người leo núi, không còn muốn chinh phục những đỉnh cao, dù biết trên những chốn chênh vênh ấy còn vô số loài hoa hiếm, quý.

Và trong cõi sống này còn biết bao nhiêu điều để viết về.

Nguyên cái tuổi trẻ mà cậu đang có cũng tương đương với một cái bằng Phó Tiến Sĩ rồi!

Câu nói ấy tôi nghe được khoảng năm 1977, trong giờ giải lao buổi tối, giữa một buổi trực bệnh viện, lúc ngồi tán dóc với một anh bác sĩ tốt nghiệp trường Y Khoa Hà Nội. Cứ mỗi lần có thêm một sợi tóc bạc, tôi lại thấy điều anh ấy nói vô cùng chí lý.

Bây giờ tôi chẳng còn bao nhiêu thời gian; tôi mất toi cái bằng Phó Tiến Sĩ ấy rồi!

Và tôi nghĩ sẽ chẳng bao giờ có một tác phẩm - với tên tác giả Hoàng Chính - gây tiếng vang, gây sửng sốt… (hoặc gây gì đó) với người yêu văn chương trong, ngoài nước.

Tuy vậy tôi phải cám ơn nhận xét của anh / chị Thích-Đọc-Hiền, bởi từ nhận xét (rất thân tình) ấy, tôi đã tìm ra cho mình một lối thoát: tôi sẽ viết Chuyện Trò Với Bạn Đọc thay vì viết tiểu thuyết hay truyện ngắn, truyện dài bởi nếu những câu tỏ tình dễ làm mềm trái tim thì những mẩu chuyện tâm tình dễ làm lòng người ta ấm lại.

Tôi sẽ không “làm văn chương” nọ kia làm gì cho vất vả nữa. Tôi sẽ “rủ rê” những bạn đọc của tôi chuyện trò, tôi sẽ đề nghị họ đặt câu hỏi, như thầy, cô giáo khi xưa ra đề thi luận văn; tôi sẽ “làm bài” theo câu hỏi trong “đề thi” ấy. Tác phẩm viết ra sẽ là chuyện thật.

Và với những bạn đọc ưu ái “ra đề” cho tôi, tôi tin nếu câu trả lời không lạc đề, hẳn sẽ gây chút tiếng vang nào đó; ít nhất trong tâm tư những người bạn có lòng ấy. Bởi những điều tôi chia sẻ với họ tuy chỉ là những thoáng gió mong manh nhưng cũng đã trăm lần làm bão tố trong tôi.

Thân mến.