(Tiếp theo)
DTL: Người ta thường cho rằng không ít thì
nhiều, tình cảm của nhà văn thế nào cũng nghiêng, nặng với một nhân vật nào đó,
trong số những nhân vật họ xây dựng. Chị có bị vậy không?
TV:
Hình như tôi thường nghiêng nặng về những nhân vật cynique hơn là những nhân
vật sống hợp lý với cuộc đời... Có lẽ tôi sống giữa lũ bạn bè cynique nhiều quá
chăng?
DTL: Chị có dựng cốt truyện với cái sườn
trước khi viết không? Tên truyện được chị đặt vào lúc nào?
TV: Viết
truyện dài theo thể thức feuilleton, tôi chỉ phác họa cái dàn bài ở trong đầu
óc mà thôi. Viết những truyện ngắn cho các tập san đứng đắn, tôi thường viết
dàn bài đàng hoàng trên giấy.
DTL: Đời sống thực tế, với những kinh
nghiệm nếm trải đã đóng góp như thế nào trong tác phẩm của chị?
TV: Đời sống thực tế với những kinh nghiệm nếm trải đã làm cho độc giả quên
đi một phần nào bút pháp rặt một giọng miền Nam đầy gai góc của tôi.
DTL: Tính trung bình, có chừng bao nhiêu
phần trăm sự thực trong văn chương của chị?
TV: Tính
trung bình, hầu như tôi viết văn dựa trên 70% sự thực. Vì tôi bịa không khó,
nên tìm những nhân vật mà tôi đã quen thêm ở ngoài đời để đem vào văn chương.
Có khi tôi dùng hai người ở ngoài đời cộng lại rồi chia cho hai để vẽ một nhân
vật trong tác phẩm.
DTL: Làm cách nào người ta có thể viết cùng
lúc nhiều feuilleton khác nhau cho nhiều nhật báo mà không bị lẫn lộn, nhằm lẫn
nhân vật cốt truyện. Chị có bị lầm lộn lần nào chưa? Chị kể được chăng? Nếu có.
TV:
Vì viết nhiều feuilleton mà không có đặt đàn bà trên mặt giấy nên tôi dễ bị lẫn
lộn, nhầm lẫn nhân vật và cốt truyện. Bởi lẫn lộn nhầm lẫn như vậy nhiều quá
nên tôi cũng quên mất rồi.
DTL: Nếu không kể feuilleton, thì thời gian
trung bình là bao lâu, cần thiết để chị hoàn tất một truyện ngắn hay một truyện
dài?
TV:
Nếu không viết feuillecton, có thể là mỗi năm tôi hoàn tất một tác phẩm là
cùng. Viết sách càng tốn nhiều thì giờ thì mới có những tác phẩm đào sâu đến
những vấn đề chi ly hơn trong cuộc sống.
DTL: Hiện tại chị kiếm được bao nhiêu tiền
một tháng bằng vào ngòi bút của mình.
TV:
Xin miễn trả lời.
DTL: Sự có gia đình, có con cái ảnh hưởng
gì tới công việc viết văn của chị?
TV:
Không có ảnh hưởng.
DTL: Chị có còn đủ thì giờ để dành cho con
cái vài gia đình như một người đàn bà Việt Nam bình thường? Nếu không, chỉ thấy
gì về sự việc đó?
TV:
Tôi vẫn chia con người tôi ra làm hai mẫu: Một bà mẹ và một nhà văn. Khi quăng
cây bút xuống, là tôi làm bếp hoặc đốc thúc người nhà chăm sóc nhà cửa hoặc
chơi giỡn với các con. Hình như trong vòng 6 năm nay tôi chỉ coi có ba phim hát
bóng, dự chỉ vỏn vẹn 2 cuộc tiếp tân là cùng.
DTL: Chị lập gia đình với một người cùng
theo đuổi một công việc, viết lách. Chị có những kinh nghiệm gì về sự kết hợp
này?
TV:
Xin miễn trả lời câu nầy, vì tôi là người mẹ độc thân.
DTL: Chị có đọc những nhà văn nữ đồng thời?
Nếu có, tác giả nào được chỉ ưa thích hơn cả? Tại sao?
TV:
Đã đọc những tác phẩm đầu của 5 nhà văn nữ cùng thời. Thích nhất là truyện “Thở
Dài” của Túy Hồng diễn tả tâm trạng những nhân vật giống như tâm trạng của
mình. Do đó, lúc đầu viết văn bị sa vào cái ảnh hưởng của văn Túy Hồng. Sau đó
dùng nhiều cố gắng để xa lánh tầm ảnh hưởng đó.
DTL: Nhà văn nam nào được chị đọc nhiều
nhất và ưa thích hơn hết. Tại sao?
TV:
Võ Phiến làm cho tôi thán phục ở quyển “Phù Thế” và tôi thích truyện “Một Ngày
Để Tùy Nghi” trong tác phẩm nầy. Ở Võ Phiến tôi tìm được những khám phá bất ngờ
của đời sống.
DTL: Nếu cho chị đi lại từ đầu, chị có
chọn nghề viết văn? Tại sao?
TV: Xin
miễn trả lời.
DTL: Chị có để ý tới hiện tượng tràn ngập
sách dịch trên thị trường chữ nghĩa? Mãi lực sách của chị có bị ảnh hưởng
không?
TV:
Nếu dịch những tác giả lớn của Âu Mỹ để in ra sách là một hiện tượng đáng mừng.
Đừng dịch loại tiểu thuyết tình của Y Đạt, Quỳnh Dao, Quách Lương Huệ mà in
thành sách quá nhiều vì các tác giả nầy không đáng để một nhà văn đứng đắn nào
ở Việt Nam học hỏi cả. Quỳnh Dao là một khí cụ để cho nhiều dịch giả bất lương
giết hại sinh hoạt văn nghệ Việt Nam rất nhiều.
DTL: Cả Lệ Hằng nữa? Chị có những ý nghĩ gì
về cô này?
TV:
Tôi chưa được đọc tác phẩm nào của Lệ Hằng vì nàng chưa bao giờ viết trên các
tạp chí như Bách Khoa, Sáng Tạo, Hiện Đại, Thế Kỷ Hai Mươi, Văn Nghệ, Vấn Đề và
Văn. Tôi chỉ quen đọc những tập san nầy mà thôi, nếu nhà văn nào viết báo khác
thì tôi không hân hạnh đọc văn phẩm của họ.
DTL: Chỉ có đồng ý (gạt trường hợp cá biệt
ra) với một nhà văn uy tín, từng nói rằng: “Đàn bà không nên viết văn. Làm bất
cứ một việc gì khác cũng đều tốt, trừ viết văn”?
TV:
Không đồng ý với bất cứ nhà văn nào cho là đàn bà không nên viết văn. Nếu người
ta dùng chữ đẹp trai gán cho đàn ông thì cũng có thể đem nhãn hiệu nhà văn dán
lên cho phụ nữ vậy.
DTL: Chị có lời khuyên nào dành cho những
cô muốn bước chân vào con đường chị đang đi?
TV:
Các cô viết văn nữ sau tôi phải viết những vấn đề sâu rộng hơn tôi. Một nhà văn
nữ mà tôi đặt nhiều kỳ vọng đó là chị Trần Thị NgH.
DTL: Chị có để ý tới thời trang? Thú giải
trí của chị là gì?
TV: Mê
mặc những áo dài tay raglan cũng như mê làm những món ăn ngon cho mình và cho
sắp nhỏ.
DTL: Một câu hỏi chót, chị có muốn nói gì
thêm ngoài những điều ghi trên, với độc giả của chị?
TV:
Không
DTL: Thay mặt độc giả Văn trân trọng cám ơn
chị.
Du
Tử Lê
(Chủ
đề Giai phẩm Văn, số đề ngày 16 Tháng Bảy năm 1973)