Buổi giới thiệu tuyển tập Nguyễn Đức Liêm

1 giờ rưỡi chiều chủ nhật 25 tháng 8 năm 2013, mình và bà xã (Phùng Kim Anh) vừa đến trước tòa soạn nhật báo Việt Báo nằm trên đường Moran thuộc thành phố Westminster, quận Cam, tiểu bang California, gặp ngay Tổng Chu, anh chị Phạm Bính, anh chị Nguyễn Kim Thành. Đứng tán gẫu một lát thì dần dần thấy xuất hiện Tôn Thất Khoát, Đặng Đình Liêu… Đầu bạc, đầu bạc, và đầu bạc… Cảm động biết bao khi nhìn các lão ông còn cố đến nghe thơ của người bạn cố tri từ hơn nửa thế kỷ. Bạn Kim Thành cho biết anh chị Nguyễn Như Phú bận không đến được nhưng cũng đã gởi tiền nhờ Thành “thỉnh” một một cuốn thơ.
Cả đám theo nhau vào hội trường đã thấy nhà thơ ngồi ở bàn ký sách lưu niệm. Trong bộ complet xám nhạt, nhà thơ hầu như chìm giữa áo hồng, tím, xanh, đỏ… rực rỡ của quí nữ lưu Trưng Vương đang tha thướt lượn quanh, mỗi người
 

một việc, người thâu tiền, người chụp hình, người sắp bàn thuyết trình, người lo ẩm thực, người lo chào đón quan khách. Con chim đầu đàn Mai Phương, trong màu áo xám nhạt đang sắp xếp sân khấu. Mình ngó quanh xem Phương Liên, người “điều khiển từ xa”, có bay từ Canada qua không? Nhưng không thấy!

Chụp hình, chụp hình, lại chụp hình
Bao nhiêu máy ảnh bấm linh tinh
Bao nhiêu kỷ niệm vào ống kính
Bấy nhiêu tình bạn tỏa lung linh
 
Lục tục khách đã ngồi đầy hết các hàng ghế xếp cho 150 người. Đảo mắt qua, chỉ thấy lứa tuổi trên 50, có lẽ là lứa tuổi thích hợp với thơ Việt truyền thống hơn là lứa 20, 30, ngay cả 40. Lớp trẻ, nếu có thích thơ, có lẽ phải là thơ kiểu… Bùi Chát, như con ong chích là chích thẳng, không quanh co bay lượn như bướm.
2 giờ 25, nhạc sĩ Nguyễn Ngọc Phúc (NNP) loan báo sắp khai mạc. Đúng 2 giờ 30, Mai Phương xuất hiện, điều khiển chương trình. Thủ tục chào cờ. 
 
Tiểu sử nhà thơ được phác qua. Mai Phương dí dỏm hỏi nhà thơ tại sao trong thơ đầy “các em” mà suốt đời chàng vẫn độc hành. Một câu hỏi trong muôn ngàn câu hỏi về cuộc đời. Nhà thơ tỉnh bơ trả lời vì đã chót nghe một người bạn xúi dại rằng: Thà suốt đời… chơi cảm giác “muốn cái mình không có”, còn hơn là suốt đời “có cái mình không muốn”, đến nay hối hận thì đã quá muộn. Nhà thơ cũng nhấn mạnh là xin phép giấu tên người bạn xúi dại vì “anh ấy hôm nay cũng đến dự với chị ấy”.
Trước đó, Mai Phương đã giới thiệu vài nét tiểu sử nhà thơ Du Tử Lê, người sẽ giới thiệu nhà thơ Nguyễn Đức Liêm, vì cả hai đều là những người suốt đời loay hoay với chữ nghĩa, “mỗi người một vẻ”…
Ông Du nói thơ NĐL còn nhiều ẩn số trên hành trình làm mới ngôn ngữ Việt. Thay vì nói “làm mới ngôn ngữ”, ông Du lại dùng nhóm từ “bạo hành ngôn ngữ”. Mới nghe, mình liên tưởng ngay tới chữ “violence”, chẳng lẽ nhà thơ lại phải dùng tới violence ? Hóa ra ông Du chỉ muốn nhấn mạnh tới nỗ lực của nhà thơ “bắt” ngôn ngữ dân gian không được đi theo nếp cũ. Thế mới là sáng tạo.
 
Có những đêm tôi cháy một mình
Sém lòng từ cái nõn nà xinh
Của nàng xẻ rãnh lưng ơi dịu
Tay chống lên tang trống ới tình
Tiếng trống thia lia chìm với nổi
Chìm thành trăng nổi hóa bình minh
Nụ cười sơn cước om sau gáy
Phát tướng vương phi mũm mĩm quỳnh
Tùng cắc tung tung bừng thánh thể
Cắc tùng tùng chiêm bái minh tinh
Giữa hai nhịp trỗi lòng nương tử
Tội nghiệp lang quân tội nghiệp mình
… Tình ơi …
 
Bài thơ này có nhan đề “ Gái góa trẻ măng tình nhất nước” (trang 148 TTN ĐL2 ). Mời các bạn vào ngắm bức tranh sơn dầu của nữ họa sĩ Trung Hoa Jia Lu.
Cách “quay chữ-lồng ý” có thể gây tạo một cảm xúc thâm tâm ý nhị:

Nhìn xuống muôn Trư đùa Bát Giớì
Nhìn lên Tôn Ngộ Có hơn Không
(trang 107 TTNĐL2)
 
Cái “Tôi” vốn kiêu ngạo tự xưng chủ thể đã bị giáng xuống làm nô lệ cho những khách thể phàm tục, tự vong thân, tự đánh mất mình trong bụi bậm:

Quần áo mặc tôi
Phố xá dạo tôi
Tiền bạc tiêu tôi
Của cải mất tôi
Đứa nhỏ bồng tôi
(trang 184 TTNĐL2)
 
 Nhưng ông Du chỉ nói tới hai đặc tính ngôn ngữ thơ NĐL: tự châm biếm, sử dụng tối đa những từ kép, vì ông chỉ có 6 phút diễn giải như đã thỏa thuận với Phương Liên qua điện thoại. Thành ra khán thính giả lại có nhiều thời gian gấp bội để thưởng thức một chương trình văn nghệ cây nhà lá vườn rất phong phú.
 Mở đầu là bài nhạc của nhạc sĩ Hoàng Cung Fa (con của nhạc sĩ Hoàng Trọng) phổ bài thơ “EM” của NĐL, do Vương Xuân Điềm và Hồng Tước ca ngâm. Mai Phương giới thiệu ngâm sĩ chính là đức lang quân.
 
 Tiếp theo, Quốc Phong và Hồng Tước đóng vai MC khôn khéo nói “bọn mình là ca sĩ tài tử , không phải là chuyên nghiệp thì hát dù dở thế nào cũng vẫn hay”. Nói thì như vậy, nhưng ca sĩ tài tử nào cũng biểu diễn hết mình, diễn tả với cảm xúc thực, hát đúng nhịp đàn của Nguyễn Ngọc Phúc.
Như ban hợp ca CVA-TV gồm có Nguyễn Ngọc Phúc, Mai Phương, Hồng Tước, Ngọc Diệp với bài “Giọt Nắng Reo Cuối Trời” của NNP.
Thế hệ trẻ đáng khen ngợi vì hát được tiếng Việt, ca sĩ Hàn Phúc với bài “Quê Hương Là Người Đó”, thơ Du Tử Lê, nhạc Phạm Đình Chương.
Cựu học sinh Chu Văn An Vũ Quang có giọng rất ấm với bài “Cho Tôi Lại Từ Đầu” của Trần Quang Lộc.
Sau CVA là Trưng Vương Thanh Hà làm khán giả say sưa với “Thu Quyến Rũ” của Đoàn Chuẩn - Từ Linh.
Khán giả lại được dẫn qua giòng nhạc Từ Công Phụng với tiếng hát ngọt ngào của Đăng Phúc qua bài “Tình Tự Mùa Xuân”.
Một lần nữa, Hàn Phúc trở lại vui tươi trong “Đôi Chim Giang Hồ” của Ngọc Bích, cùng lời ca với tiếng keyboard của NNP.
Chà, ca nhạc sĩ NNP lần này chiếm ưu thế trên sân khấu đấy nhá, vừa mới song ca cùng Hàn Phúc lại đơn ca ngay “Em Đến Thăm Anh Một Chiều Mưa”.
Có lẽ sợ trời mưa thật, nên Mai Phương tuyên bố chấm dứt chương trình bằng tiếng hát Hồng Tước với bài “Mưa Trong Nỗi Nhớ” của NNP.
Hóa ra mọi người nhờ đi dự buổi ra mắt sách của nhà thơ NĐL, lại được thưởng thức thêm những giây phút nhạc thính phòng do ban nhạc của thế hệ Trưng Vương 60-67 do Mai Phương gầy dựng và Phương Liên cố vấn. Thế hệ TV 60-67 cách đây mấy tháng đã thành công trong tiệc hội ngộ toàn thế giới kỷ niệm 45 năm ngày ra trường.
Nhờ tài quán xuyến và nhiệt tình của tất cả thành viên TV60-67 mà buổi ra mắt sách của nhà thơ CVA 57-60 NĐL đã thành công mỹ mãn. Nghe thơ nghe nhạc rồi, quan khách lại còn được nhâm nhi vài cái chả giò, vài cái patechaud, trò chuyện hàn huyên rất thú vị, hẹn hò nhau những lần hội ngộ khác.
 
Đào Ngọc Phong
Westminster, CA
28 tháng 8, 2013