NGUYỄN LƯƠNG VIỆT - Mẹ kiếp, tại rứa chứ răng.

(Viết tặng tuổi thơ tôi và những kiếp đi hoang )
*

Riết rồi tôi cũng đâm ghiền, và như vậy cứ hễ cuối tuần thì tôi và anh tôi đạp xe về quê ngoại chơi cho phỉ sức. Dạo ấy, tôi chừng học lớp 5 lớp 6 thì phải! Chả là nhà tôi tản cư ở thị xã. Các trò bắn bi, tán bạc ken (loại đồng tiền bạc có hình ông Diệm), chọi cù... luôn mời gọi tôi suốt sáng đến chiều mỗi khi được thoát khỏi bàn học.Thuở ấy, cứ nghe nói về quê ăn giỗ thì tâm tưởng tôi cứ nghĩ y như rằng sợ mất một bữa chơi nơi xóm phố mặn mà. Ngờ đâu cái ngày về quê ăn giỗ đầu tiên cũng là cái ngày biến đổi khôn lường trong trí óc trẻ con của tôi. Hoá ra về quê chơi đã hơn và vui hơn nơi xóm phố tôi nhiều ...

Các bạn biết không, quê Ngoại tôi cách làng quê Nội tôi chỉ non hai cây số đi đường ruộng (mà mãi sau này tôi mới biết, vì thuở ấy có chiến tranh khốc liệt) Làng quê ngoại yên bình hơn nhưng cũng có rập rình hàng đêm núp ẩn. Chỉ có điều ruộng lúa thì ôi chao mượt mà hết chỗ ,con mắt tôi xanh lè rạo rực mỗi khi thấy thảm mạ non đầu mùa gọi gió, cái cảm giác mềm mại thú vị ấy càng xâm lấn trong tôi khi những trò bắt cá lia thia , rô đồng tiếp diễn... Những ổ đọng bọt nước màng màng là chỗ ẩn mình của các chú lia thia nhiều màu sặc sỡ, rồi những chú đực bắt về thả chung nhau trong bình nước để chúng đá với nhau , trông mãi vẫn không chán...

Đặc biệt, cậu Ba tôi (dù lớn hơn 20 tuổi, nhưng vẫn nhi đồng chi lạ, chỉ vì hay dắt bọn tôi đi chơi), hay dắt chúng tôi ra chỗ mà tôi nhớ rằng Cậu hay gọi đó là Trắng… Về sau,tôi mới hiểu đó là cái chỗ nước tung trắng xoá từ suối nước trên nguồn cao chảy về trên cái sạp lớn đan bằng tre để hứng cá theo giòng về mắc cạn. Vô chừng là cá, to nhỏ lớn bé , có con có khi đến vài ký .Tha hồ chụp bắt, tha hồ vọc từng con nhờn nhợn, lạ và vui không kể xiết. Rồi thì ra đồng đặt ống trúm bắt lươn và đặt lờ bắt cá ... đủ trò. Ấy là mùa mưa, còn mùa hè thì cũng lắm thứ, nào cầm đuốc đi bắt ếch ở suối và ruộng , mà đặc biệt là những đêm sau cơn mưa giông xói xả. Vui ơi là vui cái cảnh đêm khuya bà tôi chặt đầu lột da ếch, rửa sạch, bắt lên bếp, đổ dầu vào soong, cho tất cả vào, chiên lên giòn béo ngậy, rồi sau đó lấy bánh tráng nướng kẹp xúc ăn nghe giòn rụm. Nghĩ lại và kể lể viết ra bây giờ chắc cả tập giấy mới hết nỗi cái đọng lại trong con mắt trẻ thơ của tôi cho đến lúc này. Nhưng ấn tượng nhất lại là những buổi cậu Ba tập bơi cho chúng tôi trên suối, cứ mỗi đợt vất vả không xong kết quả, Cậu tôi cứ bập miệng " Mẹ kiếp ", tôi cũng chẳng hiểu cậu nói ý nghĩa gì! (Chả là cậu tôi cho tôi ngồi trên lưng trâu, rồi đánh ra giữa giòng, trâu hụp xuống, bỏ tôi đập bùng bùng theo khẩu lệnh của cậu tôi, cho đến khi tôi ụp uống nước no rồi mới bơi ra lôi vào) Miết cũng thành quen, tai nghe "mẹ kiếp " thành như điệu nhạc.

Chỉ có điều cậu Ba rất tội, cũng bởi vì chịu khó nhiều lần theo chúng tôi suốt cả những ngày về ngoại. Mà lạ kỳ, là bất cứ việc gì cậu cũng giải nghĩa, chú dẫn cặn kẽ . Cậu nói rằng con suối chạy từ xa lắm mới tới làng Ngoại sau khi đã qua làng Nội tôi, và phía trên kia là đồi núi nhấp nhô, nơi có ngôi trường lớn lắm mà hồi đó cậu và ba tôi đều có học ở đó (sau này tôi mới biết đó là ngôi trường kháng chiến mang tên cụ Phan Chu Trinh. Nơi đã cho ra biết bao là anh tài nhân kiệt, trong đó có thi sĩ Bùi Giáng mà lớn lên tôi đọc mãi mới biết thích). Cậu kể nhiều chuyện ở làng, chuyện chết chóc, chuyện đói, chuyện đời xửa đời xưa khi nhà ngoại tôi có chiếc xe đạp đầu tiên. Đủ thứ chuyện ...

Có một hôm, tôi nhớ là một đêm trăng, Cậu kể cho đến khuya , khi có tiếng chó tru thì Cậu giật mình hỏi đám chúng tôi:

" Bây biết tiếng chi ngân dài, to rứa không? "

"Chó tru chớ chi. " Chúng tôi đồng thanh.

"Chớ bây biết răng mà hắn tru không ...?"

"Răng mà biết được! Chắc hắn đói, hắn nhớ con, nhớ vợ, nhớ cha chớ chi!" Cả bọn cười khùng khục. Còn cậu Ba thì ra bộ quan trọng, đăm chiêu ...

"Tụi bây im lặng tau kể cho mà nghe ..."

Giọng trầm trầm buồn buồn giữa đêm khuya trăng sáng thanh vắng làm chúng tôi ai nấy cũng cứ khép dần vào, nổi da gà. Cậu kể rằng hồi ngoại tôi còn sống, nhà có bầy bẹc-giê to khỏe. Một hôm chúng nó tha về một con chó ta mới mở mắt. Ngoại tôi thấy thương, quyết nuôi sống cho bằng được. Nhà ngoại hồi đó quý chó và chơi chó có tiếng, các chú bẹc-giê và con chó ta đều ăn cơm thịt, cá và uống sữa đậu nành do bà ngoại tôi nấu.

"Thành thử bây biết không , giống chó nuôi ở nhà ngoại bây lúc đó không biết ăn c..ứt là gì ", cậu tôi nói vậy.

Cho đến một ngày chú chó ta lớn dậy phổng phao gần như giống bẹc-giê thứ thiệt. Ông ngoại tôi càng nổi tiếng vì có tay nuôi chó. Càng lớn, con chó ta càng có tướng tá oai phong và uy thế nhất với đám chó trong nhà. Ông ngoại tôi dành cho nó nhiều ưu ái...

Cậu tôi thở dài, "Mẹ kiếp, thì tại hắn là chó, cho đến một hôm con chó Mẹ của hắn dẫn đàn chó em ghẻ lở của hắn vào nhà ăn vụng vội rỗ khoai. Nó chỉ huy đám bẹc-giê vây cắn chạy trối chết, may mà chỉ bỏ mạng một con."

"Răng hắn không biết Mẹ và đám em hắn mà lại cắn hả cậu?"

" Tụi bây ngu bỏ xừ, hắn lạc mẹ hồi nhỏ xíu xìu xiu thì làm răng mà biết được."

" Thì ít ra thấy giông giống nó thì nó chỉ huy lũ chó kia tha đi chứ.”

"Bây lại lầm rồi, hắn là chó chứ phải người đâu, mà có là người thì cũng chưa chắc."
" Ừ u u, mà làm răng cậu biết lũ chó kia là Mẹ và đám em của nó được?"

"Tụi bây ngu thiệt, chó nó không biết kiếp trước, kiếp sau của nó chứ tau thì phải biết kiếp sau kiếp trước của nó chứ!"

"Cậu nói ẩu như thiệt, coi chừng Phật tổ phạt như Tề Thiên đại thánh bị núi úp thì có mà toi đời, vạn năm cũng không có người cứu!"

"Bây dở ẹt, thì có lạ chi cái chuyện đầu trên xóm dưới, cái chuyện con chó chưa mở mắt bị thất lạc, thì làm răng tau không biết hắn là con của con chó mô, đúng không? Mẹ kiếp, nhưng mà có một điều rất lạ, bây biết cái chi không?"

" Răng mà biết, cái chuyện của hắn, của con chó nớ!"

"Bây im, tau kể cho nghe. Ngày nó già rồi mắc phải bệnh, ăn uống chi cũng không được, nằm thừ ra. Ông ngoại bây rầu thúi ruột, mua đủ mọi thứ từ thịt, cá trứng ... Đủ thứ, có khi chưa chắc vô được miệng tau, vậy mà nó vẫn ũ như ky (y như cũ) . Rồi bữa sáng nọ, anh Cả bây hồi đó mới 5 tháng, đang bú và uống sữa ngoài, ị ra một đống nức mùi, con chó khịt khịt rồi mở mắt láo liên, nhìn chằm chằm vào đống ấy, bò tới, tép tới, tép lui vài ba miếng. Ngoại bây mừng rõ mặt , tưởng là may ra, mà thiệt nó tươi hẳn ra, tau cũng thấy lạ. Vậy mà tối hôm đó, càng về khuya nó mệt dần, thở dồn dập rồi tắt thở. Trước khi chết nó tru lên ba hồi ghê rợn to khủng khiếp rồi gục xuống.”

"Răng rứa cậu, nó kêu mẹ nó hả cậu, nó kêu mấy con chó trong nhà hả cậu, nó đau quá hả cậu, tại răng rứa cậu?"

"Mẹ kiếp, tại rứa chớ răng!" Tôi hỏi lại tại răng rứa hả cậu? Cậu bảo lớn rồi bây sẽ hiểu tại răng. Và bây giờ lớn rồi, quá năm mươi tuổi tôi vẫn chưa hiểu hết câu trả lời tại rứa chớ răng đầy bí mật của cậu Ba.

Giờ thì cậu Ba không còn nữa vì bị bệnh nghiệt mà chết. Có điều, nhắc lại câu trả lời của Cậu tự nhiên tôi rùng mình, nổi gai ốc nhớ cậu Ba, nhớ cái đêm trăng khuya nghe chó tru lẫn câu chuyện… Nhớ kinh khủng.!

Nguyễn Lương Việt.