Trò chuyện với nhà văn Hà Quang Minh (Kỳ 06)

*Câu hỏi của Khuynh Ton

Tôi đọc báo trong nước thấy nói tới những tổ chức hội chợ sách ở nhiều nơi.
Vậy là một người đã có nhiều đầu sách XB, anh có ghi nhận gì về số lượng người đọc cũng như khuynh hướng độc giả hiện nay ở VN?

*Câu trả lời của Hà Quang Minh: 

Chào anh Khuynh Tôn.

Thực sự, hội sách ở các địa phương, với số lượng khách đến tham dự và mua sách lên đến con số hàng chục ngàn lượt người, thậm chí có thể lên đến trăm ngàn lượt người là một tín hiệu cho thấy văn hóa đọc ở Việt Nam vẫn còn mạnh mẽ lắm. Tuy nhiên, để những độc giả đến hội sách đó lựa chọn được một cuốn sách khiến họ tâm phục khẩu phục thì lại là một câu chuyện khác.

Chính số lượng độc giả lớn như vậy sẽ đặt ra bài toán cho những người viết hôm nay những câu hỏi vô cùng thực tế là: Viết cho ai đọc? Viết cái gì? và Viết như thế nào?

Một số đầu sách bán chạy thực chất chưa phải là những cuốn có giá trị văn học cao song nó lại là một bài học cho những người theo đuổi văn chương về chuyện tham gia thị trường sách ra làm sao cho hiệu quả nhất. Đã đến lúc, người viết không nên suy nghĩ rằng 'Tác phẩm hay là quá đủ" mà còn phải nghĩ đến chuyện "Đầu tiên, tác phẩm chỉ là một sản phẩm văn hóa".

Là một sản phẩm, tất yếu yêu cầu nó phải được quảng bá, tiếp thị, truyền thông có lớp lang, khoa học và có sức thu hút độc giả để tạo thành sự kiện văn hoá. Khi sản phẩm ấy đã phát hành tốt, lúc đó, việc người đọc ghi nhận nó như thế nào sẽ minh định vấn đề thứ hai, vấn đề đó có phải là một tác phẩm hay không?

Thực chất, vẫn tồn tại một khó khăn lớn với người viết hôm nay là khuynh hướng đọc của số đông thường tìm về những gì dễ gần, dễ hiểu, không khiến họ phải đau đầu suy nghĩ nhiều. Từ đó, đã có một số ít người viết chuyển hướng thành những tay bút giải trí, tức là chỉ chiều số đông độc giả theo đúng tiêu chí 3 câu hỏi tôi nêu ở trên.

Còn lại, những người vẫn theo đuổi văn chương như một thứ thiêng liêng, họ chưa chịu thay đổi cách nghĩ của mình khi tiến hành viết và phát hành tác phẩm. Tức là họ vẫn viết cho họ trước nhất, còn độc giả thì từ từ tính sau. Do vậy, họ để độc giả của chính họ (dù là số ít thôi) vẫn phải đi tìm họ thay vì tự họ tìm đến độc giả trước.

Cảm ơn anh vì câu hỏi 'Lớn" này rất nhiều.

Thân ái