HÀ QUANG MINH - Thư Gửi Chính Mình.

Ôi, B.A.M cứng đầu của tớ, 

Đọc những dòng cậu viết, tớ nhận ra rằng, chí ít ra là cho tới lúc này, tớ thất bại trong việc thuyết phục cậu. Tớ sẽ không nhắc đến chuyện gọi cậu trở về nơi này nữa, nhưng điều đó không đồng nghĩa với việc tớ bỏ cuộc đâu nhé. Bạn thân yêu ơi, tớ đảm bảo chắc chắn đấy, chỉ cần có một cơ hội nhỏ thôi, một dấu hiệu nhỏ thôi, từ chính cậu, ở một điểm-dừng-chán-nản nào đó, tớ sẽ lại bắt đầu công cuộc trường kỳ này của mình, và tớ tin chắc rằng, rồi sẽ một ngày, cậu nhận ra những gì tớ nói là chân lý.

Đêm nay, tớ đi làm về muộn. Rảo bước trong con hẻm vắng không người, đi ngang qua cái nhà hàng nhỏ ở ngay đầu hẻm, tớ nhìn thấy người bảo vệ gầy, nằm đó, trên chiếc giường xếp bé mọn, phủ một tấm mền, loang, lổ. Ông ta đã nằm đó bao nhiêu ngày rồi, tớ không làm sao nhớ rõ. Kể từ khi tớ dọn về xóm vắng này sinh sống, tớ đã thấy ông ấy ở đây, thấy ông ấy ngủ ở góc ấy, dưới mái hiên, đúng tư thế đó, trong những mền gối đó, trên chiếc giường tạm bợ đó như thể nó mặc định thuộc về ông ấy rồi. Có đôi lần, tớ hỏi chuyện người bảo vệ ấy, mời ông ta một ly beer nhỏ, và tớ biết câu chuyện của con người khắc khổ ấy. Ông tới Sài gòn từ một tỉnh miền Trung, vợ con vẫn còn ở ngoài quê và mỗi tháng, chắt chiu tiền lương, ông ta gửi về cho vợ con ba triệu đồng. Đó là lý do ông ấy chọn ngủ ngay dưới hàng hiên, sau ca trực của mình, mà không thuê mướn bất kỳ một gác trọ nào dù là tạm bợ nhất. Ông ấy chỉ sống với đúng một triệu đồng cho cả tháng trời, tằn tiện, tích cóp, nhiều khi là rúm ró chỉ để bảo toàn cái ba triệu bạc kia những mong con ông ấy có thể học hành nên người. Chưa bao giờ tớ thấy ông ấy than khổ. Chỉ thấy đôi lần, ánh lên trong mắt ông ấy là niềm vui, sau mỗi chiều lĩnh lương và chạy ào ra ngân hàng gửi tiền về cho vợ. Nhưng đã rất nhiều lần, tớ nhìn trong đuôi mắt răn reo kia, những hoan ca âm thầm đã vang lên mỗi khi tớ hỏi đến con trai ông ấy. Nó đã vào đại học, và học rất giỏi, và ông ấy tự hào khi nhắc đến nó. Tớ hiểu ra rằng, ba triệu ấy đã cho một kết quả quá lớn. Cũng với ba triệu ấy là gì? Với tớ, với cậu, những người có thể kiếm ra được nhiều tiền hơn, chúng ta có thể quẳng nó vào cái kẹp giả da tính tiền của một nhà hàng nào đó, rất dễ. À, hoá ra ông ấy đã dạy cho chính tớ, và còn nhiều người nữa, về một bài học thế nào là hạnh phúc, một bài học thế nào là những việc lớn và những việc nhỏ. Anh em chúng ta đây, ỷ vào sức mình có chút mọn hèn tài cán lăng nhăng, đã luôn nghĩ mình phải làm cho ra những việc lớn lao, mà quên đi rằng, hạnh phúc đến từ chính những việc bé nhỏ nhất, tầm thường nhất.

Tớ chợt nhớ đến cậu. Cậu giỏi giang hơn tớ nhiều lần. Cậu mẫn cảm, cậu thông minh, cậu nhanh nhẹn, cậu ứng đối chớp nhoáng với những ngôn từ nhiều khi khiến kẻ đối diện chết trân vì khẩu khí và sự linh hoạt của mình. Cậu lại còn có cả một tâm hồn phong phú, một thiên khiếu từ ấu thơ về nghệ thuật với vô vàn ý tưởng dị thường. Nhưng rồi cậu đã làm gì cho chính mình đây?  

Cậu có còn nhớ đến những cuốn sách dở dang mà cậu từng viết nửa chừng, với những ý tưởng ngồn ngộn, những ý tưởng mà tớ hoàn toàn phải chịu khuất phục trước chúng. Cậu luôn bắt đầu nó một cách hồ hởi, tràn trề năng lượng, ào ào, tốc độ nhưng chính xác, với một khối lượng không tưởng nhưng mạch lạc. Và rồi cuối cùng là điều gì nào? Cậu không bao giờ kết thúc chúng cả. Tất cả đều là những chuyến đi bỏ dở, những chuyến đi không có sân ga nào, không có một đích đến nào.

Cậu quăng chúng thẳng vào cái-thùng-rác-qúa-khứ một cách dễ dàng và tiện tay, y như cách cậu búng đi một nửa điếu thuốc, y như cái cách cậu khoác lên mình bộ cánh một sớm mai, mặc đó một người tình đẹp như tranh với đôi mắt dõi theo nhòa lệ và bước thẳng vào một cuộc rong chơi mới mẻ. Cậu là thế, rất nhanh ào vào đâu đó và cũng rất chóng chán chường ngay chính bản thân nó chỉ sau một thời khắc cuồng nhiệt ban đầu. Và cậu đã để lại gì nào? Chẳng một gì cả? Không một dấu ghi danh; không một cột mốc của cuộc đời suôn chảy; không một định nghĩa cho những gì cậu đã cố cháy hết mình vì tình yêu cậu dành cho nó. Không một gì cả. Tiếc thay, bạn thân yêu ơi. Không một gì cả.

Cậu cũng có nhớ không, đã bao nhiêu lần rồi, ngồi bên nhau từ thời thơ dại, khi bạn bè muốn nghe một khúc troubadours cậu viết, cậu lại không tài nào nhớ nổi một câu, một đoạn nào cho ra hồn. Cậu mê say với những tình ca của những kẻ rong chơi khác, có thể cầm đàn lên ngân nga chúng, nhưng chính những con đẻ của mình, cậu lại bỏ rơi. Phải chăng, vì cậu đã chán ghét chúng ngay từ khi chúng mới ra đời. Để rồi cậu cho chúng trôi vào tận cùng quên lãng?

Ừ thì cuộc đời cậu là một cuộc chơi, một ngao du không đích tới. Ừ thì vợ cậu là một người phụ nữ thấu cảm được khát khao của chồng mình và nàng chấp nhận cho cậu được thoả mãn chính cái tôi bay bổng kia để rời xa nàng bất kỳ khi nào cậu muốn. Nhưng bù đắp lại, ít ra cậu phải để cho nàng được cảm thấy tự hào, cho con cậu lớn lên cũng được một chỉ dấu nhận ra cha mình đã từng làm chi, ở đâu trên cõi đời này với những để lại rõ ràng và được ghi nhận. Nhưng cậu cũng chẳng cho họ được cả cái niềm hi vọng nhỏ nhoi cuối cùng ấy. Cậu chỉ biết đi là đi thôi, đi mải miết cho tận cùng hơi thở, đi đến nổi không cần để lại chút nào phía sau lưng cho những người- mất-dấu có thể tìm ra cậu, dù chỉ là một thoáng hình bóng thôi, rất mỏng.

Tớ chưa làm được gì nhiều cho gia đình mình nhưng ít ra tớ còn cho họ cảm giác an toàn vì họ còn được biết tớ ở đâu, làm gì, tạo ra được giá trị gì mỗi ngày, dù là nhỏ nhoi thôi, rất đỗi. Trong mắt cuộc đời, dù gì đi nữa, tớ vẫn được coi là con người mực thước, một người chồng đúng nghĩa và một người cha chu toàn. Ấy vậy mà tớ vẫn còn cảm thấy hổ thẹn với chính mình, với gia đình mình khi tớ ngước nhìn lên những tầng cao khác ở ngoài xã hội. Tại sao họ cũng chỉ như ta thôi, với một cơ may sòng phẳng, họ lại làm được nhiều điều hơn ta đến thế? Có phải là ta chưa nỗ lực đủ hết sức mình để nông nỗi vợ con phải thiệt thòi hơn người khác? Câu hỏi ấy dằn vặt tớ, khiến tớ muốn trở thành một kẻ mất tích, được làm lại một cuộc đời mới, ở một nơi hoàn toàn mới, nơi không ai biết đến tớ là ai và tớ cũng không biết thêm một ai khác. Nhưng ngẫm cho cùng, ở đó, chỉ một thời gian thôi, tớ rồi sẽ lại ước mơ được mất tích lần nữa. Vậy thì đến bao giờ ta mới có thể thoát ra khỏi cảm giác đó đây? Không bao giờ. Không bao giờ.

Thế thì hôm nay đây, khi ta còn sống, còn thở, còn yêu, tại sao ta không tròn vẹn nốt những gì ta có thể, để một mai ta không còn phải tiếc nuối nữa, không phải dằn vặt nữa, phải không bạn thân yêu ơi?

Ừ thì cũng như cậu nói, chúng ta còn phải trông chờ vào ân điển của Chúa trời. Nhưng giả sử như ông ấy cho chúng ta ân điển phần mười, và ta ỷ lại vào nó mà chẳng nỗ lực tự thân thêm chút nào thì chúng ta sẽ nhận về một kết-quả-ân-điển mấy phần đây? Năm ư? Hay sáu? Hay chỉ là Một, Hai, Ba??? Cũng như vậy thôi bạn thân yêu à, nếu Chúa trời trừng phạt ta vì một nông nỗi nào đó, nhưng ta có những nỗ lực tự thân mình để cứu chuộc bớt đi tội lỗi của mình, mười cấp hình phạt kia chắc gì đã còn toàn vẹn? Niềm tin, niềm tin nào cũng vậy thôi, dựa vào nó để quên đi chính sự vận động của mình thì cũng thành niềm tin đáng hổ thẹn. Và cuối cùng, ý nghĩa của cuộc đời là gì? Không phải là niềm tin, không phải là ân điển, không phải là phước phần, càng không phải chỉ là số mệnh mà nó chính là ta, với sự vận động của chính ta, giữa cuộc đời trần trụi này, ta vận động để ta tìm ra được những ý nghĩa. Mà như tớ đã nói, chúng ta không sống cho chính bản thân mình, vì ta không sống một mình, tự ta đã chọn lựa rồi, đến với một ai đó, tạo ra một ai đó. Thế nên, ta càng phải tìm ra được những ý nghĩa tối thượng hơn, cho chính mình nằm trong những con người yêu thương khác nữa.

Vậy đó, B.A.M hết mực yêu qúy của tớ ơi, hãy bớt cứng đầu đi, đừng cố trôi theo dòng đưa đẩy của cảm xúc và phận số. Hãy là một nghịch lưu trước tạo hóa, hãy cầm tấm bản đồ mà cậu nói lên, thay vì lắng nghe nó bảo cậu đi đâu, làm gì, cậu tự giải mã những con đường trong đó, thậm chí vẽ thêm ra những con đường của riêng mình chống lại nó, những con đường mà sau này, biết đâu chừng lại chính là tấm bản đồ mới cho những kẻ nối tiếp sau sẽ bước trên lối đi mà cậu đã vẽ ra, đã tạo nên, đã chỉ dấu và định danh thêm một tấm bản đồ mới, tấm bản đồ mang tên những người dám đương đầu sự rủi run của vận mệnh.

Cậu sẽ đi về đâu, cậu phải là con người quyết định hoàn toàn, bằng một lý trí tỉnh táo, bằng một lương tri của một con người miệt mài tìm ý nghĩa, giá trị cho riêng mình. Vẫn còn chưa muộn đâu bạn thân thiết của tớ à. Cậu vẫn có thể trở thành một con người lớn lao, để tớ có thể hãnh diện mà nói với đời rằng “đó là người bạn vĩ đại nhất mà tôi có được, một bậc thầy mà tôi không thể nào từ khước”. Cậu có đủ đầy nội lực để dựng nên ngọn sừng sững ấy cho mình chứ không chỉ như tớ đây, một kẻ tầm thường, hiểu được ý thức trách nhiệm và lắng nghe lý trí dạy răn mỗi ngày, nhưng không thể nào, không bao giờ, không phương cách gì có thể cùng với ý chí ấy tạo ra cho mình một tương lai lừng lẫy.

Đấy cũng chính là phúc phần Chúa trời đã ban vào tay chúng ta vậy. Cậu hiểu tớ mà, phải không, người chiến hữu thông minh???

Tớ yêu cậu nghìn lần

Thầy Cả

*

Porto, ngày… tháng… năm 2014

Thầy Cả vô cùng thương yêu,

Tớ viết cho cậu vào lúc này, giữa buổi hoàng hôn chạng vạng của Porto, trong một căn gác trọ, chính là căn gác cũ mà thời thanh niên đẹp tuyệt vời của chúng ta, hai đứa mình đã từng ở đây, trong những ngày rong ruổi với quyết tâm ‘đi cho biết Đại Tây Dương là gì’. Cậu còn nhớ con đường ấy không, con đường thoai thoải từ trên đỉnh ngọn đồi thứ nhì đi xuống, con đường có cái tên Rua Padre Manuel de Nobrega ngày xưa ấy. Nó vẫn vậy thôi cậu ạ, vẫn là con đường thoai thoải xuống chân đồi, ở ngọn đồi nằm giữa một ngọn đồi cao hơn với gác chuông nhà thờ vươn lên bầu trời xanh thẫm và một ngọn đồi thấp hơn, nơi có sân vận động mà cả hai chúng mình từng co ro ở đó một đêm đầu mùa thu, chỉ để được hít hà mùi không khí của bóng đá Âu châu đích thực. Cậu có còn nhớ những ly beer say tê mà mình đã cạn cùng nhau khi cả hai cùng nhìn xuống cánh rừng nhỏ dưới chân đồi hay không? Cậu có còn nhớ món bánh mì lạ mà quen của dân Bồ Đào Nha ngày đó hay không? Tớ chắc cậu chẳng thể nào quên được đâu, mà cậu chỉ tạm cất nó ở một góc nào đó trong lòng mình thôi, để nó đó, phủ bụi. Còn mình không bao giờ quên điều đó cả. Nên thay vì đã chán mùi gió biển từ đảo Corse, tớ lại vẫn tìm về biển, về Điạ Trung Hải, chỉ vì tớ nhớ đến cậu, và tớ đi tìm hình bóng cậu ở đây.

Ngày đó, tớ vẫn còn khắc thật sâu ở tận đây này (chắc cậu hình dung được tớ đang vỗ lên trán mình, nơi những nếp nhăn hằn lên đều có lý do tình cảm của nó cả), khắc sâu bóng hình cậu, khi thì nhảy chân sáo, khi thì đột nhiên bật lên trên những cột trụ người ta trồng quanh quảng trường trải dài 3 quả đồi ấy. Không phải vì cậu say say men beer, tớ biết Thầy Cả ạ, mà bởi cậu đã được xả cái bầu máu nóng của mình vào một không gian khác lạ. Nó không còn sự ngột ngạt của những thân quen ở bên mình cậu nữa, mà tất cả đều như một bí ẩn chồng chất xếp quanh, để cậu cứ phải từng phút, từng giây, từng nhịp thở khám phá ra hình hài, mùi vị, màu sắc và cả tâm hồn của chúng. Những ngày ấy đã quá xa rồi, bây giờ chỉ còn một mình tớ thôi, một mình tớ ở nơi đây, nhớ về bạn thân yêu nhất của mình, nhớ về những ngày đã mãi xa xôi, những ngày chưa bao giờ biết quay trở lại, những ngày tưởng như đã mất đi mãi mãi. Nhưng tớ vẫn tin rằng sẽ có ngày ta cùng trở lại với nhau trong một cuộc ngao du, một cuộc hành trình kỳ thú khác, và ta thấy mình sẽ được thở lại hơi thở tuổi trẻ bất chấp vẻ ngoài là hình hài những ông già mà người đời sẽ thấy đầy nghi ngại. Vì tớ tin, tuổi trẻ chúng ta ở chính đây này, chính giữa đáy tim ta.

Tớ viết cho cậu vào lúc này, khi Porto chạng vạng hoàng hôn, cậu có biết làm sao lại như thế không? Có lẽ cậu không hiểu. Giờ này, ở Sài gòn là nửa đêm, là lúc vắng lặng nhất, là lúc cậu đã chìm vào giấc ngủ của một người đàn ông mực thước, là lúc cậu chuẩn bị sức lực cho ngày mai lao vào cuộc giành giật với đời. Và khi đọc những dòng này, bên ly café sớm, ở một góc quán quen nào đó, cậu sẽ hình dung ra đêm, một đêm thật vắng, một đêm thật sâu, một đêm không-bao-giờ-biết-ngủ. Rồi cậu sẽ hiểu ra rằng, sẽ tự nhủ với chính cậu rằng ‘Ừ nhỉ, đã bao lâu rồi, cậu không ngồi một mình, buông thả, lúc nửa đêm’.

Có bao giờ cậu đứng trước hiên, không gì cả, không ai cả, không vướng bận một nỗi nào của cuộc đời hối hả, và cậu nhìn lên bầu trời, và cậu nhắm mắt lại hình dung về thời gian trôi. Mọi thứ thật quá nhanh phải không bạn thân yêu ơi? Mới đó đã thứ Hai, rồi thoắt qua là cuối tuần lại tới, rồi chớp mắt nửa một năm qua vội, rồi chặc lưỡi ừ thì tuổi trẻ đã tan theo gió cuốn mây trôi. Và cậu sẽ thấy con người mình chợt bé nhỏ làm sao, trước cơn đại hồng thủy mang tên thời gian ấy. Chúng ta, con người, trần trụi và bé nhỏ, vô vọng và yếu ớt mong manh, cứ cố chạy đi tìm một chỗ náu thân cho mình trước thời gian, như thể cứ nhảy từ đỉnh đồi thấp, lên đỉnh đồi cao hơn, lên đỉnh đồi cao nhất, rồi lại lên đỉnh núi thấp, rồi lên đỉnh núi cao hơn, rồi lên đỉnh núi cao nhất mà mình có thể. Nhưng cuối cùng, quay lại, dòng chảy ồ ạt của cơn-đại-hồng-thủy-thời-gian vẫn cứ cuốn ầm ầm phía sau lưng mình. Ta sẽ một lúc nào mệt mỏi, dừng lại chợt nghĩ. Thì cứ vậy đi, đứng đó đi, vươn hết ức rộng ra đón lấy cơn sóng của hồng thủy kia, chắc gì nó đã cuốn ta về sự chết? Tại sao ta phải chạy trốn nó trong khi ta có thể lao thẳng vào nó, vui đùa với nó, uốn lượn theo nó mỗi ngày? Hóa ra, cái cuộc vờn bắt hăng say kia bao nhiêu năm chỉ là phí hoài mà thôi, bởi thời gian không cố theo ta để bức tử, mà theo ta để ta được chảy tan vào trong nó, được cảm nhận nó, được chấp nhận nó, được đón nhận nó chứ không phải để hoảng hốt vì nó. Chính vì ta hoảng hốt nó, ta mới dựng lên cho mình những kịch-bản-sống để bắt ép chính mình phải sống thế này, phải ngơi nghỉ thế kia, phải quần quật lúc này, phải tận dụng khi khác. Tự ta đã biến mình thành đối thủ của thời gian mà quên mất rằng với ta nó chính là một người bạn, cứ lặng lẽ, lặng lẽ song hành.

Tất cả những gì chúng ta cố làm trong cuộc trốn chạy của đời mình mà chúng ta vốn nghĩ để chuẩn bị cho thế hệ tương lai một nơi ẩn trú tốt hơn hoá ra có còn trường tồn nổi không, so với những gì siêu nhiên ngoài kia mong muốn? Như tớ, đang ngồi bên ô cửa sổ này đây, nhìn thẳng lên bầu trời kia, thấy thấp thoáng một vầng trăng, nơi người ta vẫn nói với chúng mình rằng ‘Ừ, con người đã đặt chân được lên đó’. Nhưng rồi tớ chợt nghĩ. Đặt chân lên mặt trăng đâu có nghĩa là ta có thể chinh phục nó hoàn toàn. Rồi còn vũ trụ ngoài kia nữa, còn biết bao nhiêu nơi mà con người làm sao có thể đặt chân tới nổi mà chỉ dám ngưỡng vọng, thậm chí chỉ là đoán mò về chốn ấy mà thôi. Đấy, ngoài ấy bao la không biết đường biên nào là tận cùng của đất trời, và trước bao la kia, mỗi chúng ta, cả tớ, cả cậu, đều cô đơn đến thảm thương cậu ạ. Và nào ai dám chắc rằng ngay một khắc sau thời khắc ta đang nghĩ ngợi đây, không có một thiên thể nào đó ầm ầm lao vào chính nơi ta đang đứng. Lúc ấy, còn gì nữa không? Hay tất cả chỉ còn là bụi khói? Và tâm hồn sẽ về chốn đâu? Nương náu góc nào? Hay túm tụm lại chỉ là những mớ bơ vơ cố gắng đi tìm lấy nhau, một tâm hồn đồng điệu cũ???

Trong cái vô-vọng-tuyệt-đối; mong-manh-tuyệt-đối; bất-tri-tuyệt-đối và cũng là bất- khả-tuyệt-đối ấy của mỗi chúng ta, tại sao ta cứ phải cố gắng làm được điều này, ghi dấu ấn được điều kia, tạo lại tên tuổi này, tạo nên thành tựu nọ. Ừ, cậu nói đúng, tớ rất ư là nghệ sỹ và có khát vọng của một nghệ sỹ nhưng tớ toàn bỏ dở. Cậu biết vì sao không? Tạo nên một tác phẩm để đời cũng như xây nên một đền đài, kỳ quan, thậm chí là đắp nên một ngọn núi sừng sững đi nữa, cuối cùng cũng chỉ là bụi tro thôi nếu một hôm nào kia, cái gã gọi là tạo hóa, bỗng dưng phủi tay sau một lần trở mình trong cơn buồn ngủ của hắn, hoặc là tự nhiên hắt hơi sau một lần hắn rít sâu một hơi thuốc chẳng hạn. Cuối cùng, những gì ta kỳ vọng để lại cho mai sau rốt cuộc cũng chẳng là gì nữa khi không bao giờ thực sự có gì đáng được gọi là mai sau. Và những gì vĩ đại nhất, những kẻ lẫy lừng nhất, rốt cuộc cũng nào hơn chi những thứ vốn dĩ xưa nay cứ bị coi là nhạt nhẽo tầm thường. Thế thì tại sao ta phải lao vào đó để rồi một mai nhận ra rồi, chính ta lại tổn thương? Thế thì tại sao ta không tìm kiếm một nguồn cơn khác, để cõi sống này ta chẳng có ưu tư chi mà lúc nào cũng tràn đầy phúc lạc?

Tớ đang sống như tớ muốn, như tớ cần, như tớ cảm nhận và như tớ vẫn thấy xung quanh đây. Tớ coi chính đời sống của tớ mỗi phút, mỗi giây là một phần cấu thành các tác phẩm vĩ đại nhất, và trọn vẹn nhất. Tác phẩm ấy là dành riêng cho tớ, chỉ một mình tớ và nó sẽ chỉ hoàn tất khi đôi chân này đã không còn có thể đứng lên được nữa, cánh mũi này không thể căng lên đón luồng không khí tràn buồng phổi được nữa. Đó là khi tớ chết đi, cách kết thúc tác phẩm một cách không tiếc nuối gì, không một lỗi nhỏ nào khiến tớ phải băn khoăn ước mong được làm trở lại. Tác phẩm ấy là gì? Một thiên hoan ca; một thánh thi cuồn cuộn; một bức tranh với khổ lớn vượt ra ngoài cả ước muốn; một bộ phim không kịch bản, không đạo diễn, không biết kết cục trước bao giờ... Nó là tất cả, là nhạc, là thơ, là tranh, là phim, là ảnh, là toàn bộ những gì loài người có thể gom về để gọi là nghệ thuật. Và nó mới chính là nghệ thuật đích thực, chứ không phải những thứ giả hình, là những tác phẩm tạm bợ để xoa dịu cuộc đời mình, cuộc đời vốn dĩ chỉ có những dằn vặt, giằng xé, đua tranh và thậm chí cả là chà đạp lẫn nhau cậu ạ.

Tớ nhìn xuống dưới phố kia, dưới con đường Padre Manuel de Nobrega đó. Tớ thấy một gã say đang nằm ngủ trên vỉa hè bên kia đường. Hắn ngủ ở đó từ lâu rồi, từ lúc chiều còn chưa muộn. Chúng ta, ai cũng vậy thôi, sẽ nghĩ rằng ‘cuộc đời thế là hết’ khi đi qua và nhìn vào hắn ngủ trong cơn say như thế. Nhưng thực sự, con người khách quan trong mỗi chúng ta lại vô cùng chủ quan khi nhìn về người khác. Cậu không phải là tớ, tớ không phải là những người dưng đang đi qua phố dưới kia, những người dưng đang đi qua phố dưới kia lại không phải là gã say ngủ góc lề đường lúc này. Thế thì làm sao ta hiểu nổi, hắn đang coi đời hắn là vứt đi hay hắn đang sướng khoái trong một cuộc đời hưởng đầy an lạc?

Tớ sẽ ở đây vài hôm. Ngày mai, tớ sẽ đi bộ ra Địa Trung Hải, ra bến cảng của Porto, để nhớ cậu cho một lần trọn vẹn. Và nếu như, trong men say của rum, có một gã thủy thủ nào hứng chí rủ tớ dong buồm lên cùng hắn, tớ cũng sẽ đi, mặc cho đi về đâu cũng chưa biết nữa. 

Tớ yêu cậu vô cùng
Ký tên

Sứ giả bình minh