Nguyễn Ngọc Hưng, Thơ và Người viết hoa.

Nếu thực tế đời thường, hơn ba mươi năm qua, không cho phép Nguyễn Ngọc Hưng xê dịch khỏi một chỗ nằm thì, thi ca lại chắp cho Nguyễn đôi cánh kỳ diệu, đôi cánh siêu hình, mẫn cảm, bay tới những khoảng trời thênh thang - - Như cõi-giới tâm hồn và thi ca, của Nguyễn:

“Chân trời xa rất xa
Mênh mang chiều biển gọi
Khói sương bay la đà
Tịch mịch người một cõi..

(Trích “Nơi yên nghỉ của một vầng trăng sáng”)

Hay:

“Lúc bay lên phiêu phưởng tiếng chuông chùa
Khi vời vợi giọng đò đưa đêm vắng
Nào ai biết sau lũy tre bình lặng
Bao cánh chim vườn vẫy mộng tha phương”

(Trích “Sông Vệ nhớ thương”)

Hoặc nữa:

“Hơn nửa đời thoắt trở lại sơ sinh
(…)

Mỗi âm tiết đều mang hơi lửa cháy
Rải hoa hồng trên sắc cỏ xanh em…”

(Trích “Bài ca con dế lửa”)

Cũng chỉ thi ca, riêng thi ca mới có quyền năng cho Nguyễn Ngọc Hưng “hơn nửa đời thoắt trở lại sơ sinh” - - Để từ đôi mắt trẻ thơ, Nguyễn trực nhận:

“Đâu chỉ là chấm nhỏ nhớ thương
Mà tất cả buồn vui tôi ở đó
Một cánh bướm hoa một con chuồn cỏ
Cũng rưng rưng gọi muôn nỗi khóc cười

“Đâu chỉ là nơi hạt bụi hóa người
Mà tất cả cuộc đời tôi ở đó
Đèn hạt đỗ chập chờn trang sách nhỏ
Đã vỡ lòng bao ý nghĩa lớn lao”

(Trích “Sông Vệ nhớ thương”)

Là người đọc, tôi không biết hạt bụi = kiếp người của Nguyễn Ngọc Hưng “đã vỡ lòng bao ý nghĩa lớn lao”? - - Nhưng qua thi phẩm mới nhất “Bài ca con dế lửa” thì, với tôi, xuyên suốt cõi-giới thơ Nguyễn là tâm thái của một thi sĩ không chỉ bình thản mà, còn vui nhận mọi tai ương. Tựa đó là điều mặc nhiên của trời đất:

“An nhiên trời không nói
Lặng lẽ đất lặng im
Chỉ lời cây tiếng lá
Mãi xào xạc trong tim”

(Trích “Nơi yên nghỉ của một vầng trăng sáng”) 

Xuyên suốt thi phẩm “Bài ca con dế lửa” chẳng những tôi không thấy được một kết án gay gắt nào dành cho định mệnh nghiệt ngã mà, dường như đâu đó, giữa những dòng chữ, tôi cảm được nụ cười độ lượng, từ tâm của Nguyễn dành cho thảm kịch. Nói cách khác, đó là tâm thái vượt trên mọi hệ lụy của một thi sĩ, sinh ra, vốn đã có được cho mình, một trái tim lớn. Trái tim ôm ấp cả trần gian địa ngục:

“Thả tan mình trong ngan ngát hương thơm
Ngang mồm ngậm lá cỏ xanh
Mắt đăm đắm theo màu hoa tim tím
Kỳ diệu quá, làn môi em ngọt lịm
Mớm cho tôi
Từng giọt mật ân tình”

(Trích “Bài ca con dế lửa”)

Hoặc:

“Đồng xanh mênh mang dâu biếc ngút ngàn
Mỹ Hưng đấy – nơi chôn rau mình đấy
“Hỏi có nơi nào gió thơm đến vậy
Hoa nối hoa mùa quả chín nối mùa”

(Trích “Sông Vệ nhớ thương”)

Tính lạc quan trong thơ Nguyễn Ngọc Hưng, cho tôi cảm nhận: Nguyễn thấu hiểu hạnh phúc không hề ở…“ngoài kia” mà, hạnh phúc nằm ngay trong Nguyễn. 

Phải chăng, vì thấu hiểu thế giới vốn là một, theo nghĩa không trong / ngoài, cũng chẳng còn một phân biệt nào giữa chủ thể và khách thể - - Hay cảm thức tật nguyền của Nguyễn, đã thấm vào con chữ, một cách vô thức mà, từ cõi một này, Nguyễn Ngọc Hưng đã “hái” được cho mình, những câu thơ lạ, như:

“…Bao giấc mơ lành lặn
Gọi trăng lên mắt rừng”

Hay:

“Hạt nắng vô tư treo mình trên tóc”

Hoặc:

“Không có chân đất vẫn đi suốt vạn đời
Đứng một chỗ mặt trời vẫn lung linh tỏa sáng”

Nhưng, trên tất cả, bàng bạc trong cõi-giới thi ca Nguyễn Ngọc Hưng vẫn là những thương yêu, cảm động, dành cho Mẹ. Bên cạnh nguồn an ủi từ bằng hữu thì, Mẹ là nguồn an ủi lớn nhất mà Nguyễn nhận được từ hư không:

“Hiu hiu gió thổi run đồi
Cỏ vàng chân mộ
Mây trôi sẫm trời
Hoa hồng ai nhận. mẹ ơi
Ngày yêu thương bỗng nghẹn lời yêu thương”.

(Trích “Ngày yêu thương nhớ mẹ”)

Hoặc:

“Đâu chỉ gập ghềnh tay nải gió đưa
Một mẹ một con lầm lũi nắng mưa
Thương những cánh cò trắng như dấu lặng
Âm thầm bay âm thầm đậu âm thầm.

(…)

“Chưa chín đã rơi quả mẹ não nùng
Quay quắt hạt mầm con văng khắp nẻo
Đầy thương tích nhưng chẳng đành dặt dẹo
Lặng lẽ xanh vươn về phía mặt trời…”

(Trích “Ngân ngấn mắt cò”)

.

Tóm lại, với tôi, thơ Nguyễn Ngọc Hưng là tấm gương chuyển hóa bất hạnh thành niềm an lạc tinh ròng. Tựa suối mát đầu nguồn. Suối mát chảy từ trái tim lớn của thi sĩ.

Tôi không biết mình phải cảm ơn thi ca hay cảm ơn thi sĩ - - Có dễ nên cảm ơn cả hai. Vì cả hai, đã vốn là một. Một Con Người. Viết hoa.

Du Tử Lê

(Garden Grove, Sept. 16-2014) 

THƠ NGUYỄN NGỌC HƯNG

.

SÔNG VỆ NHỚ THƯƠNG

Đâu chỉ là đôi chấm nhỏ nhớ thương
Mà tất cả vui buồn tôi ở đó
Một cánh bướm hoa một con chuồn cỏ
Cũng rưng rưng gợi muôn nỗi khóc cười

Đâu chỉ là nơi hạt bụi hóa người
Mà tất cả cuộc đời tôi ở đó
Đèn hạt đỗ chập chờn trang sách nhỏ
Đã vỡ lòng bao nghĩa lý lớn lao

Đâu phải không dưng đất thấp trời cao
Mà mưa nắng vơi đầy con nước chảy
Ơi sông Vệ, dù lặn sâu tận đáy
Con bống nâu vẫn mơ đớp trăng vàng

Đồng xanh mênh mang dâu biếc ngút ngàn
Mỹ Hưng đấy - nơi chôn rau mình đấy
Hỏi có nơi nào gió thơm đến vậy
Hoa nối hoa mùa quả chín nối mùa

Lúc bay lên phiêu phưởng tiếng chuông chùa
Khi vời vợi giọng đò đưa đêm vắng
Nào ai biết sau lũy tre bình lặng
Bao cánh chim vườn vẫy mộng tha phương

Ngoại hóa mây rồi mẹ cũng hóa sương
Xa biền biệt em hóa gì chẳng rõ
Ngơ ngác về soi - bụi đen bụi đỏ
May dòng quê chưa quên mất mặt mình

Đâu chỉ là nơi cất giữ nghĩa tình
Văn vắt nước trong lọc niềm dâu bể
Xơ xác ngày va bão giông trần thế
Đêm dịu dàng trăng sông Vệ tái sinh!

NGÀY YÊU THƯƠNG NHỚ MẸ

Tăm tăm bóng mẹ cuối trời
Ba thập niên
Gió
Lá rơi ngập đường
Con ngồi trông nắng mà thương
Nghe mưa mà nhớ góc vườn quê xưa

Chiều nương sắn
Sớm nà dưa
Một tay vun xới cày bừa
Một tay
Ngược xuôi ăn bữa chạy ngày
Nhịp chày đơn độc
Cối xay mỏi mòn

Cho con êm giấc trăng tròn
Một mình mẹ gánh nắng non sương già
Hết lo gần lại lo xa
Mai cơm ai thổi
Mốt nhà ai chăm…

Cuối trời bóng mẹ tăm tăm
Khổ thân con một chỗ nằm nhớ suông
Mấy thương
Mấy xót
Mấy buồn
Cũng đành bấm bụng
Mệnh khuôn đúc rồi!

Hiu hiu gió thổi run đồi
Cỏ vàng chân mộ
Mây trôi sẫm trời
Hoa hồng ai nhận, mẹ ơi
Ngày yêu thương
Bỗng nghẹn lời yêu thương…

NGÂN NGẤN MẮT CÒ

Đâu chỉ gập ghềnh tay nải gió đưa
Một mẹ một con lũi lầm mưa nắng
Thương những cánh cò trắng như dấu lặng
Âm thầm bay âm thầm đậu âm thầm

Đời mẹ hát ru toàn những nốt trầm
Bước một nhỡ nhàng bước hai dang dở
Sang bước thứ ba ít duyên nhiều nợ
Đau gì hơn nỗi vượt cạn một mình
Xé trăng thề chôn chặt tuổi trúc xinh
Mẹ chẻ đòn tre gánh gồng số phận
Trìu trĩu sức xuân nặng hàng trăm tấn
Một đầu con bé bỏng có cân bằng?

Nuốt vào tim giọt cay đắng nhọc nhằn
Mẹ nuôi con bằng nụ cười ánh sáng
Niềm hy vọng phổng phao theo ngày tháng
Cuối chân trời đã chớm rạng tương lai

Đêm bất ngờ ập xuống tuổi hai hai
Con quằn quại - mẹ thất thần đau đớn
Cơn quái bệnh như Ôn thần hung tợn
Ném nhà ta vào bão tố hãi hùng

Chưa chín đã rơi quả mẹ não nùng
Quay quắt hạt mầm con văng khắp nẻo
Đầy thương tích nhưng chẳng đành dặt dẹo
Lặng lẽ xanh vươn về phía mặt trời…

Chưa thật xum xuê đã vững cây đời
Tiếc là mẹ không còn bên con nữa
Mỗi buổi gió rưng mỗi chiều sương ứa
Bóng xưa về ngân ngấn mắt cò con!

Nguyễn Ngọc Hưng.