Như Phong - Ông “Khói Sóng”

26 Tháng Bảy 20164:32 CH(Xem: 7812)
Như Phong - Ông “Khói Sóng”

blank
Từ phải: Như Phong Lê Văn Tiến, Đường Thiện Đồng, Trần Huy Bích, Võ phiến, Ngô Thế Vinh (Hình Diễn Đàn Thế Kỷ)


Tôi không có nhiều kỷ niệm với nhà văn Như Phong. Nhưng, đó là người tôi hâm mộ từ thời còn học trung học ở Saigon.

Những tháng, năm cuối thập niên 1950, hầu như không buổi sáng nào, tôi không nôn nả tìm đọc cho bằng được nhật báo Tự Do. Những ngày không tìm được tờ Tự Do, tôi bấm bụng mua tờ báo này, trích từ số tiền ít ỏi kiếm được bởi công việc kèm trẻ tư gia.

Thời gian đó, tin tức, hình ảnh có trên tờ Tự Do, không phải là lý do để tôi say mê tờ báo ấy. Mà, bởi vì nơi trang hai và, trang ba, cố định ở phần dưới cùng trang báo, là hai trường thiên tiểu thuyết. Trang hai, là trường thiên “Tỵ Bái” của nhà văn Nguyễn Hoạt tức Hiếu Chân. Trang ba là “Khói Sóng” ký tên Lý Thắng. (Lý Thắng chứ không phải Như Phong/ Lê Văn Tiến).

Hôm nay, nếu tôi nhớ không lầm thì tác giả “Khói Sóng” cho in chữ nghiêng, ngay dưới tựa đề tiểu thuyết, hai câu thơ:

Quê hương khuất bóng hoàng hôn
Trên sông khói sóng cho buồn lòng ai.”

Sau, tôi mới biết đó là hai câu thơ cuối cùng trong bản dịch bài “Hoàng Hạc Lâu” của Tản Đà.

Người đầu tiên cho tôi biết Lý Thắng, một bút hiệu khác của Như Phong/ Lê Văn Tiến, là Chủ nhiệm báo Tự Do, Phạm Việt Tuyền. Khi tôi nói với ông, tôi là “độc giả trung thành” của Lý Thắng. (Tuy đã biết rõ tên tác giả, nhưng tôi vẫn thích gọi là ông “Khói Sóng.” Cách gọi này, cho tôi cảm tưởng, tôi gần ông hơn).

Nhà văn Mai Thảo, người thứ hai giới thiệu tôi với… ông “Khói Sóng,” vài năm sau cuộc đảo chánh 1 Tháng Mười Một,1963.

Nhớ đó là một buổi trưa, tôi ghé lại tòa soạn tạp chí Văn, lấy báo và nhận tiền nhuận bút. Tình cờ gặp Mai Thảo. Ông bảo tôi, nếu rảnh thì ra Givral uống café với ông. Tôi đề nghị chở ông bằng chiếc vespa cũ của mình… Ông từ chối và, bước lên chiếc cyclo dường đã chờ ông từ trước. Tôi đậu xe ở đường Lê Thánh Tôn, bên hông café La Pagode, thả bộ tới Givral. Khi bước vào, nơi chiếc bàn sát cửa kính bên tay phải, trông vào đường Tự Do, nhìn xéo qua tòa nhà Quốc hội, tôi thấy một số nhà báo ngồi sẵn. Mai Thảo dừng lại chiếc bàn này, giới thiệu tôi với những người hiện diện. Trong số những tên tuổi tôi được giới thiệu hôm đó, ngoài ông Cao Dao/ Huỳnh Văn Phẩm (nổi tiếng ở lãnh vực phê bình hội họa?), còn có ông “Khói Sóng.” Mai Thảo nói:

Đây là anh Như Phong/ Lê Văn Tiến…”

Đó là lần đầu tiên, tôi được gặp và bắt tay ông. Ngay trong gặp gỡ đầu tiên ấy, tôi những muốn nói, tôi hâm mộ trường thiên “Khói Sóng” của ông, từ nhiều năm trước. Vì bên cạnh ông, có nhiều người, tôi thấy, nên kiềm chế niềm vui của mình!

Lúc đã ngồi trên chiếc ghế cao nơi quay rượu, Mai Thảo cho tôi biết thêm, đại ý: Như Phong là em kết nghĩa với cố nhà văn Hoàng Đạo, nhóm Tự Lực Văn Đoàn. Đồng thời, ông cũng là nhà báo, làm chính trị, giao du rất rộng và, có uy tín với số ký giả ngoại quốc…

Tôi nói, tôi thấy ông ta rất thư sinh, giống một nhà văn hơn là một người làm chính trị.


Mai Thảo, nheo mắt, cười cười:

Thấy vậy thôi. Đó là một tay chọc trời khuất nước đấy!”

Qua khung kính lớn, chạy suốt hai mặt đường của Givral, khi thoáng thấy nữ danh ca T.T. “người bạn đặc biệt” của Mai Thảo, tôi rời quầy rượu, bước tới bàn của ông “Khói Sóng” - - Lúc đó, chỉ còn mình ông và, dường như ông đang đọc tờ L’ Express. Rất lịch sự, ông gấp lại tờ báo, chỉ ghế, mời tôi ngồi.

Lần này, tôi nói ngay với ông rằng, tôi là một trong những người trẻ, hâm mộ trường thiên “Khói Sóng.” Và, ngập ngừng hỏi ông, tại sao ông ký tên Lý Thắng, mà không phải Như Phong/ Lê Văn Tiến?

Ông nhìn tôi, như thăm dò, trước khi đáp, đại ý, với cái tên lạ hoắc, Lý Thắng, ông nghĩ sẽ tránh được cho tờ báo những khó khăn, dòm ngó từ phía chính quyền, cũng như các khuynh hướng chính trị khác, vì tính nhậy cảm của nội dung truyện. Trước khi xin phép ông trở lại sở làm, tôi nói, tôi cũng khâm phục ông trong bao nhiêu năm theo dõi “Khói Sóng” cũng như “Tỵ Bái,” chưa một lần nào tôi thấy tòa soạn phải “cáo lỗi” vì lý do tác giả ngã bệnh thình lình hay, công tác xa không kịp gửi bài về.

Ông cười bằng cả đôi mắt tinh anh, thoáng chút giễu cợt:

Vì tôi không thuộc loại đó!”

Và, thật bất ngờ, khi ông hỏi, tại sao tôi lại thích “Khói Sóng”?

Tôi nói “bất ngờ” vì tôi không chờ đợi một câu hỏi như thế. Tôi lúng túng trả lời:

Tôi cũng không biết tại sao nữa!!!”

Có dễ cảm được sự lúng túng, rất đỗi thành thật của tôi, nên chính ông, sau đó, đã gỡ rối cho tôi. Ông nói, ông hiểu. Vì:

Khi ta yêu một tác phẩm văn chương, đôi khi cũng giống như yêu một người phụ nữ. Rất khó để có thể giải thích một cách minh bạch được…”

Sau chia tay, tôi tiếc, tại sao tôi không cho ông “Khói Sóng” biết, tôi yêu trường thiên đó, vì những nhân vật trong truyện có được một cuộc sống lý tưởng, đầy bất trắc, gian lao, tận hiến cuộc đời cho tổ quốc… Điều tôi không làm được!

Tính đến khi biến cố 30 Tháng Tư, 1975, tôi không có thêm dịp nào được trò chuyện với ông “Khói Sóng.” Mặc dù nhiều lần đi ngang qua Givral, nhìn vào chiếc bàn sát khung kính trông vào đường Tự Do, thỉnh thoảng tôi lại thấy ông ngồi với bằng hữu của ông. Đôi khi bên cạnh ông là một vài nhà báo ngoại quốc (?)

.

Ở quê người, giữa thập niên 1990, qua hối thúc của bạn tôi, Trương Trọng Trác, tôi di chuyển về thành phố Houston, Texas, để nhận sự giúp đỡ, điều trị bệnh Thyroid của bác sĩ Hồ Tấn Phước, đồng môn CVA, lớp trước. Nửa chừng, vì lý do tình cảm, tôi phải “đào thoát” khỏi Houston, bay về Virginia, “tỵ nạn” ở nhà cựu trung tá Thuỷ Quân Lục Chiến, Nguyễn Văn Phán…

Thoạt đầu, tôi gần như không ra khỏi nhà dù ngày hay đêm. Sau một thời gian, thấy “mặt trận miền tây” coi bộ “vẫn yên tĩnh;" để bớt cuồng chân, thỉnh thoảng, buổi chiều, tôi lại mượn xe của bạn, lái ra Phở Xe Lửa, trong khu Falls Church, của Toàn “Bò,” một bạn học thời niên thiếu.

Một buổi tối, ra về trước khi tiệm phở đóng cửa, trong khu parking mênh mông, vắng ngắt, tôi thấy một người đàn ông cao, gầy, lưng đeo chiếc ba lô nhỏ, thả bộ dưới những ngọn đèn và, hàng cây cypress thấp, ở những quãng cách không đều. Bóng ông, cũng không đều, thấp, cao hắt xuống mặt đường, những im lặng, thẫm. Như khắc, vạch từng vệt nhẫn nhục trên nền xi măng lạnh… Lái xe lại gần, tôi ngạc nhiên, hạnh phúc nhận ra ông “Khói Sóng.” Tôi dừng xe, bước xuống, nói, tôi muốn được đưa ông về.

Cũng phải nhiều giây sau, ông mới nhận ra tôi.

Trên đường đi, tôi hỏi thăm ông về những tháng, năm tù đầy triền miên của ông. Ông kể, thản nhiên, như chuyện của một người nào khác, không phải ông.

Gần tới nhà ông, tôi nhắc lại buổi gặp gỡ lần đầu, giữa Saigon. Tôi nói, hôm nay, tôi mới có dịp cảm ơn ông, đã gỡ rối cho tôi, trước câu hỏi của ông, về lý do tôi say mê “Khói Sóng?” Tôi cũng kể, ngày đó, tôi ân hận là đã không nói ra cảm nhận của mình suốt bao nhiêu năm đọc “Khói Sóng…"

Vẫn với nụ cười bằng cả đôi mắt tinh anh và, thoáng chút giễu cợt, ông bảo:


Khi người ta hiểu được tại sao mình yêu người nào đó, thì tình yêu sẽ bị giảm đi ít nhiều…”

Tôi đáp:

Hoặc trái lại?”


Có thể!” Ông nói.

Tôi thêm:

Tôi ước ao trong đời mình, một lần được đọc lại 'Khói Sóng,', nơi đất khách.”

Giọng ông trùng xuống. Ông bảo:

Khó lắm!”

Nhưng rồi ông tiếp ngay, đầy tin tưởng:

Tuy nhiên…”

Hai chữ “tuy nhiên” của ông, làm tôi liên tưởng tới những bài viết về ông, tôi được đọc. Hầu hết cho thấy, “lạc quan” tựa ngọn hải đăng chưa bao giờ ngưng rọi suốt hành trình nồng nàn tình yêu đất nước của ông.

.

Rồi, khi ông khuất sau cánh cửa gỗ lớn, tôi thấy, dường ông không chỉ đem theo hai chữ “tuy nhiên” mạnh mẽ mà, trong mắt, trong chiếc ba lô nhỏ của ông, còn có biết bao đời…“Khói Sóng.” Những đời sống bất tử (trong đó có ông), cả khi họ và ông, không còn nữa!.!

Du Tử Lê,

(Calif. Tháng 7-2016)

Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn
30 Tháng Tám 202412:00 SA(Xem: 21136)
Tôi không biết phải bắt đầu từ đâu, ra sao, thế nào khi đứng trước khu rừng có quá nhiều những gốc lạ, quý? Khu rừng thuộc quyền sở hữu của người dựng thành đêm-từ-biệt…Trần.
22 Tháng Tám 202412:00 SA(Xem: 15969)
Đề cập tới sự nghiệp âm nhạc giá trị của cố nhạc sĩ Phạm Đình Chương, nếu chỉ nói tới khía cạnh thơ phổ nhạc (dù cho ông được ghi nhận như một thiên tài) mà không đề cập tới những lãnh vực khác, tôi cho là một thiếu sót không thể tha thứ.
29 Tháng Năm 202412:00 SA(Xem: 17601)
Tuy nhiên, thế hệ 1940-1950, cũng lại là thế hệ cung cấp cho văn chương miền Nam 20 năm, những bài thơ, những trang
24 Tháng Tư 202412:00 SA(Xem: 10315)
Loạt bài của Nguyên Vũ / Vũ Ngự Chiêu được độc giả, nhất là giới quân nhân đón nhận nồng nhiệt
29 Tháng Mười Một 202312:00 SA(Xem: 18794)
Ông là một nhà văn nổi tiếng của miền Nam.
14 Tháng Chín 202312:00 SA(Xem: 13732)
Từ hồi nào giờ, giới sinh hoạt văn học, nghệ thuật thường tập trung tại thủ đô hay những thành phố lớn. Chọn lựa mặc nhiên này, cũng được ghi nhận tại Saigòn, thời điểm từ 1954 tới 1975.
12 Tháng Chín 202312:00 SA(Xem: 20419)
Với cá nhân tôi, tác giả tập truyện “Thần Tháp Rùa, nhà văn Vũ Khắc Khoan là một trong những nhà văn lớn của 20 năm văn học miền Nam;
06 Tháng Chín 202312:00 SA(Xem: 10493)
Để khuây khỏa nỗi buồn của cảnh đời tỵ nạn, nhạc sĩ Đan Thọ đã học cách hòa âm nhạc bằng máy computer.
02 Tháng Tám 202312:00 SA(Xem: 9934)
Mới đây, có người hỏi tôi, nếu không có “mắt xanh” Mai Thảo, liệu hôm nay chúng ta có Dương Nghiễm Mậu?
21 Tháng Năm 202312:00 SA(Xem: 34976)
Bài thơ đầu tiên (?) của Tô Thùy Yên được giới thiệu trên Sáng Tạo, gây tiếng vang lớn và, dư âm của nó, kéo dài nhiều năm sau, là “Cánh đồng con ngựa chuyến tàu” viết tháng 4 năm 1956.
Du Tử Lê Thơ Toàn Tập/ Trọn bộ 4 tập, trên 2000 trang
Cơ sở HT Productions cùng với công ty Amazon đã ấn hành Tuyển tập tùy bút “Chỉ nhớ người thôi, đủ hết đời” của nhà thơ Du Tử Lê.
Trường hợp muốn có chữ ký tác giả để lưu niệm, ở Việt Nam, xin liên lạc với Cô Sóc, tel.: 090-360-4722. Ngoài Việt Nam, xin liên lạc với Ms. Phan Hạnh Tuyền, Email:phanhanhtuyen@gmail.com
Ở lần tái bản này, ngoài phần hiệu đính, cơ sở HT Productions còn có phần hình ảnh trên dưới 50 tác giả được đề cập trong sách.
TÁC GIẢ
(Xem: 21136)
Tôi không biết phải bắt đầu từ đâu, ra sao, thế nào khi đứng trước khu rừng có quá nhiều những gốc lạ, quý? Khu rừng thuộc quyền sở hữu của người dựng thành đêm-từ-biệt…Trần.
(Xem: 15969)
Đề cập tới sự nghiệp âm nhạc giá trị của cố nhạc sĩ Phạm Đình Chương, nếu chỉ nói tới khía cạnh thơ phổ nhạc (dù cho ông được ghi nhận như một thiên tài) mà không đề cập tới những lãnh vực khác, tôi cho là một thiếu sót không thể tha thứ.
(Xem: 17601)
Tuy nhiên, thế hệ 1940-1950, cũng lại là thế hệ cung cấp cho văn chương miền Nam 20 năm, những bài thơ, những trang
(Xem: 10315)
Loạt bài của Nguyên Vũ / Vũ Ngự Chiêu được độc giả, nhất là giới quân nhân đón nhận nồng nhiệt
(Xem: 18794)
Ông là một nhà văn nổi tiếng của miền Nam.
(Xem: 5146)
Tôi mượn câu thơ kết trong bài 'Đêm, nhớ trăng Sài Gòn' của Du Tử Lê để làm tựa cho bài viết này, bài viết về ông: Du Tử Lê - một nhà thơ có tầm ảnh hưởng lớn đối với văn chương Việt Nam.
(Xem: 1872)
Nói một cách dễ hiểu hơn, thơ ông phù hợp với kích cỡ tôi, kích cỡ tâm hồn tôi, phù hợp với khả năng lãnh nhận, thu vào của tôi, và trong con mắt thẩm mỹ tôi,
(Xem: 2430)
Chúng tôi quen anh vào cuối năm 1972.
(Xem: 2259)
Anh chưa đến hay anh không đến?!
(Xem: 23575)
Giờ đây tất cả mọi danh xưng: Nhà văn. Thi sĩ. Đại thi hào. Thi bá…với con, với mẹ, với gia đình nhỏ của mình đều vô nghĩa. 3 chữ DU-TỬ-LÊ chả có mảy may giá trị, nếu nó không đứng sau cụm từ “Người đã thoát bệnh ung thư”.
(Xem: 20060)
Tình Sầu Du Tử Lê - Thơ: Du Tử Lê - Nhạc: Phạm Duy - Tiếng hát: Thái Thanh
(Xem: 8875)
Nhưng, khi em về nhà ngày hôm nay, thì bố của em, đã không còn.
(Xem: 9910)
Thơ Du Tử Lê, nhạc: Trần Duy Đức
(Xem: 9281)
Thời gian vừa qua, nhà thơ Du Tử Lê có nhận trả lời phỏng vấn hai đài truyền hình ở miền nam Cali là SET/TV và V-Star-TV.
(Xem: 12351)
Triển lãm tranh của Du Tử Lê, được tổ chức tại tư gia của ông bà Nhạc Sĩ Đăng Khánh-Phương Hoa
(Xem: 31832)
Tôi gọi thơ Du Tử Lê là thơ áo vàng, thơ vô địch, thơ về đầu.
(Xem: 21560)
12-18-2009 Nhà thơ Du Tử Lê phỏng vấn nhạc sĩ Thân Trọng Uyên Phươn
(Xem: 26616)
Khi gối đầu lên ngực em - Thơ Du Tử Lê - Nhac: Tịnh Hiếu, Khoa Nguyễn - Tiếng hát: Đồng Thảo
(Xem: 24058)
Người về như bụi - Thơ: Du Tử Lê - Nhạc: Hoàng Quốc Bảo - Tiếng hát: Kim Tước
(Xem: 22848)
Hỏi chúa đi rồi em sẽ hay - Thơ: Du Tử Lê - Nhạc: Hoàng Thanh Tâm - Tiếng hát: Tuấn Anh
(Xem: 20964)
Khái Quát Văn Học Ba Miền - Du Tử Lê, Nguyễn Mạnh Trinh, Thái Tú Hạp
(Xem: 18989)
2013-03-30 Triển lãm tranh Du Tử Lê - Falls Church - Virginia
(Xem: 20168)
Nhạc sĩ Đăng Khánh cư ngụ tại Houston Texas, ngoài là một nhạc sĩ ông còn là một nha sĩ
(Xem: 17730)
Triển Lãm Tranh Du Tử Lê ở Hoa Thịnh Đốn
(Xem: 16812)
Triển lãm Tranh và đêm nhạc "Giữ Đời Cho Nhau" Du Tử Lê đã gặt hái sự thành công tại Seattl
(Xem: 25900)
Nhà báo Lê Văn là cựu Giám Đốc đài VOA phần Việt Ngữ
(Xem: 33217)
ngọn cây có những trời giông bão. ta có nghìn năm đợi một người
(Xem: 35616)
Cung Trầm Tưởng sinh ngày 28/2/1932 tại Hà Nội. Năm 15 tuổi ông bắt đầu làm thơ,