TRỊNH CUNG -Sự gặp gỡ giữa 2 tài năng điêu khắc Tây Ban Nha Josep Maria Subirachs và Việt Nam Lê Ngọc Huệ

28 Tháng Giêng 201910:17 SA(Xem: 7424)
TRỊNH CUNG -Sự gặp gỡ giữa 2 tài năng điêu khắc Tây Ban Nha Josep Maria Subirachs và Việt Nam Lê Ngọc Huệ


*Sự gặp gỡ giữa 2 tài năng điêu khắc Tây Ban Nha Josep Maria Subirachs và Việt Nam Lê Ngọc Huệ trong cùng một đề tài về Thiên Chúa.

Điêu khắc gia Josep Maria Subirachs và các tượng Thiên Chúa giáo của ông tại một giáo đường ớ Barcelona, Spain.

Josep Maria Subirachs
Điêu Khắc Gia Josep Maria Subirachs



Ông sinh năm 1927, nghệ thuật của ông vào thời cuối thế kỷ 20 và nỗi tiếng với nhóm tượng “The Passion Facade of the Basilica of the Sagrada Familia” tại Barcelona.

Việt Nam vào những năm 60 của thế kỷ 20 có một nhà điêu khắc người Pháp gốc Việt, sinh năm 1936, trẻ hơn Subirachs 9 tuổi, tên Việt đầy đủ là Lê Ngọc Huệ, thường được gọi là Bernard Huệ, tốt nghiệp trường mỹ thuật Montpellier, Pháp, được mời về dạy môn điêu khắc cho trường CĐMT Huế từ năm 1961 đến 1963. Năm 1962, pho tượng Trụ Cột Hòa Bình bằng đồng của ông đoạt huy chương Bạc trong cuộc triển lãm quốc tế mỹ thuật Sài Gòn lần 1, ngoài ra ông cũng là tác giả của quần thể tượng ngoài trời gồm 15 bức nói về 15 Sự Mầu Nhiệm Mân Côi tại khuôn viên nhà thờ Là Vang, Quảng Trị (xem hình kèm theo sau tượng của Subirachs), thực hiện từ năm 1961 đến 1963.

Đây là quần thể tượng về tín ngưỡng Thiên Chúa giáo lớn nhất và có giá trị mỹ thuật cao nhất tại Việt Nam kể từ lúc thành hình cho đến ngày nay.

Tuy nhiên, lúc đầu chưa biết đến nghệ thuật thuộc chủ đề này của nhà điêu khắc Josep Maria Subirachs, tôi rất thán phục tính sáng tạo độc đáo của đkg Lê Ngọc Huệ, mới đây tình cờ tìm thấy trên Internet về một số tượng và thông tin của tác giả Subirachs thì thấy có sự khá gần gũi cả về trào lưu lẫn phong cách điêu khắc giữa Subirachs và Bernard Huệ. Rõ ràng, nhà điêu khắc người Tây Ban Nha có tuổi đời cao hơn ông Huệ và có tác phẩm ngoài trời từ năm 1957, sau đó liên tục có nhiều công trình điêu khắc lớn ở Tây Ban Nha và thế giới cùng là thành viên nhiều tổ chức Hàn lâm về mỹ thuật của Tây Ban Nha và một số nước. Một sự nghiệp như thế là quá lớn so với ông Huệ nhưng nếu dựa trên phong cách và trường phái điêu khắc hiện đại mà các tác phẩm của hai ông đã cho thấy có nhiều điểm giống nhau ngoài một vài hình thức trang phục không giống nhau và thời điểm sáng tác khác nhau, nhóm tượng của Subirachs được thực hiện năm 1987 tại Barcelona còn các tượng của ông Huệ thì làm vào năm 1961-1963 tại Quảng Trị , Việt Nam. Như vậy, chưa thể kết luận ông Huệ đã chịu ảnh hưởng Subirachs, tuy nhiên, chắc chắn một điều là cả hai nhà nghệ sĩ này đều xuất thân từ cái nôi mỹ thuật hiện đại của phương Tây vào giai đoạn cuối thế kỷ 20, đó là thời điểm chín mùi của chủ nghĩa biểu hiện và lập thể nên họ đã gặp nhau trong nghệ thuật tạo hình rất biểu cảm, đơn giản nhưng nặng tính tư tưởng.

Rất tiếc, dù rất cố gắng tìm kiếm thêm thông tin về nhà điêu khắc Lê Ngọc Huệ nhưng không thấy chút ánh sáng nào ở cuối đường hầm.


*Nhân nói về điêu khắc của J.M. Subirachs và Lê Ngọc Huệ, xin đề cập đến điêu khắc hiện đại của thế giới từ Rodin đến Giacometti.

Auguste Rodin sinh năm 1840, tại Paris, Constantin Brancusi sinh năm 1884, tại Rumani, Henri Moore sinh năm 1898, tại Anh và Giacometti sinh năm 1901 tại Thụy Sĩ, cả 4 ông đều để lại cho nhân loại nhiều tác phẩm điêu khắc vô giá và tạo ảnh hưởng rộng lớn đến các nghệ sĩ đời sau các ông và các đời sau nữa.

LeNgocHue
Điêu Khắc Gia Lê Ngọc Huệ



Rodin là bậc thầy điêu khắc hiện thực vĩ đại, những tác phẩm đầy tính nhân bản và tư tưởng của ông đã trở thành kinh điển cho toàn thế giới nhưng Constantin Brancusi mới là nhà điêu khắc tiền phong hàng đầu của thế kỷ 20. Ông mở đường cho thứ điêu khắc mang tính trừu tượng, loại bỏ phần lớn hình thể sự vật để sao cho tác phẩm chỉ còn là thứ nghệ thuật ý niệm.

Và Henri Moore chính là người chịu ảnh hưởng khuynh hướng này của Brancusi và đưa nghệ thuật điêu khắc trừu tượng đến sự thành công không thể mỹ mãn hơn. Sự thành công tuyệt vời này của Henri Moore khiến phần nào Brancusi bị lu mờ bởi đám đông chạy theo thị hiếu mà lại ít biết đến tầm quang trọng của việc ai là kẻ mở đường.

Nhân vật sau cùng của bộ tứ điêu khắc gia xuất chúng của thế kỷ20 này là một người trẻ hơn, Giacometti, ông hoàn toàn khác, độc lập và độc đáo với trường phái riêng. Tượng của ông là hình hài con người không còn da thịt hay đúng hơn chỉ là da bọc xương đang kêu gào hay như một cõi người từ chết chóc đi ra, từ những đám cháy, từ những địa ngục. Rõ ràng ông đã lớn lên từ cuộc chiến tranh thế giớ lần thứ 2 và sau đó là gánh chịu những hậu quả mà những xung đột ghê gớm và cực kỳ tàn bạo giữa người và người để lại. Điêu khắc của Giacometti ngược hẳn điêu khắc của Henri Moore, một bên là gầy ốm, lêu khêu, đau đớn và tuyệt vọng, một phía là phồng vinh, đẩy đà, khêu gợi và đánh thức ham muốn, điêu khắc của Giacometti mang phong cách siêu thực và Henri Moore thì tạo ra một ngôn ngữ điêu khắc trừu tượng rất phong lưu, luôn bềnh bồng hư áo.

Trở lại với Subirachs và Bernard Huệ (Lê Ngọc Huệ), hai nhà điêu khắc này thuộc lớp trẻ so với Henri Moore, cách nhau khoảng 26 năm với Subirachs và 37 năm với Bernard Huệ. Về trường phái điêu khắc, hai nhà điêu khắc trẻ không ai chịu ảnh hương trực tiếp với điêu khắc của Henri Moore hay Giacometti, họ, theo tôi, cả hai đều chịu ảnh hưởng trường phái biểu hiện và lập thể khá rõ nét.


Ghi chú:
Tôi có may mắn được thăm bảo tàng Rodin, bảo tàng Giacometti, xem tượng của Brancusi tại bảo tàng Centre Pompidou tại Pháp năm 1994-95 và tượng của Henri Moore tại bảo tàng Smithsonian ở Washington DC.


*Lại bàn thêm về điêu khắc Điêu khắc Mai Chửng giữa điêu khắc của Henri Moore và Lê Ngọc Huệ.

Mai Chửng sinh năm 1940 tại Bình Định Việt Nam là một nhà điêu khắc tài năng vào hàng đầu của Mỹ thuật Miền Nam VN trước 1975. Anh vốn là học trò của nhà điêu khắc người Pháp gốc Việt Lê Ngọc Huệ (Bernard Huế) vào niên khoá 1961-1962 của trường CĐMT Huế.

Mai_Chung-content-content

Tất nhiên, thầy Huệ xuất thân từ môi trường mỹ thuật Pháp. cái nôi của một nền nghệ thuật hiện đại của thế giới đã đem lại cho Mai Chủng, người học trò xuất sắc của mình một số vốn quan trọng về nghệ thuật điêu khắc hiện đại mà ông đã lĩnh hội. Rất tiếc, thầy Huệ không có được bao nhiêu tháng ngày để cống hiến cho lớp trẻ và điêu khắc Việt Nam, ông phải về Pháp từ sau biến cố tổng thống Ngô Đình Diệm bị sát hại.

Dẫu sao, dù nhiều hay ít, những gì thầy Huệ truyền lại cho Mai Chửng cũng là hành trang vào nghiệp rất hữu ích. Sau khi ra trường, Mai Chửng đã trở thành

Một nhà điêu khắc trẻ tiềm năng cho một tầm vóc nghệ sĩ lớn khi anh nhận công trình điêu khắc đầu tiên tại thương xá Tam Đa ngay trung tâm Sài Gòn vào năm 1965-66 với 2 tác phẩm, một là phù điêu có kích thước 2m x 2m bằng đồng và một tượng bằng thạch cao với kích cở 80cm x 2m, tất cả đều theo khuynh hướng hiện đại. Bức phu điêu có tên là Chiến tranh và Hòa bình, pho tượng mang chủ đề Mẹ con. Rất tiếc là 2 tác phẩm này đều bị phá hủy sau 1975 do một nhà thầu mới nhận trang trí lại cho thương xá này.

Tiếp theo sự thành công của 2 tác phẩm điêu khắc nêu trên, Mai Chửng đã tạo thêm một bước phát triển cho sáng tác của mình bằng 2 tác phẩm, một bằng cách kết hợp hàng trăm vỏ đạn súng trường để tạo ra pho tượng “Cái Mầm”, một tác phẩm mang dấu ấn thời chiến tranh Việt Nam và một tác phẩm khổng lồ bằng đồng lá kết dính có chiều cao 18m diễn tả một bông lúa đang ở thời kỳ sung mãn, pho tượng này do một ngân hàng lớn của Sài Gòn đặt hàng và được dựng tại thành phố Lòng Xuyên vào năm 1966.

Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn
26 Tháng Chín 20244:37 CH(Xem: 67)
Màu, khối, nét, bố cục, ánh sáng đã thay ông kể mãi những câu chuyện của con người.
27 Tháng Tám 202410:07 SA(Xem: 175)
Người nhạc sĩ đã gửi vào ánh sáng một tuổi thơ biết đi đứng, chạy nhảy.
21 Tháng Tám 202410:15 SA(Xem: 227)
Bài viết sau cùng của ca sĩ Quỳnh Giao
14 Tháng Tám 20245:17 CH(Xem: 217)
Đã đến lúc phải coi biên giới là một khái niệm mở, văn hóa cũng là biên giới. Mất văn hóa là mất nước.
31 Tháng Bảy 202410:07 SA(Xem: 197)
70 năm đã trôi qua kể từ cuộc thiên di vĩ đại nhất Việt Nam đương đại.
25 Tháng Bảy 20246:38 SA(Xem: 301)
Năm tôi 25 tuổi, lần đầu nhìn thấy cô Lê Thị Ý lúc ấy đã 40 tuổi ở ngôi nhà Nhật Tảo,
14 Tháng Bảy 202412:07 CH(Xem: 611)
Tôi không nghĩ thơ ca sẽ biến mất khỏi mặt địa cầu,
07 Tháng Bảy 20245:26 CH(Xem: 521)
Hiện nay ở tuổi bảy mươi, vốn sống của tôi là nỗi buồn, là sự ám ảnh của tử sinh. Nhờ thế mà rộng lượng hơn, yêu người hơn, yêu các vật nuôi trong nhà, yêu chim chóc.
30 Tháng Sáu 20245:49 CH(Xem: 1138)
Đến chơi nhà một người bạn thấy trên bàn có một giỏ đài sen và một đĩa hoa ngọc lan.
Du Tử Lê Thơ Toàn Tập/ Trọn bộ 4 tập, trên 2000 trang
Cơ sở HT Productions cùng với công ty Amazon đã ấn hành Tuyển tập tùy bút “Chỉ nhớ người thôi, đủ hết đời” của nhà thơ Du Tử Lê.
Trường hợp muốn có chữ ký tác giả để lưu niệm, ở Việt Nam, xin liên lạc với Cô Sóc, tel.: 090-360-4722. Ngoài Việt Nam, xin liên lạc với Ms. Phan Hạnh Tuyền, Email:phanhanhtuyen@gmail.com
Ở lần tái bản này, ngoài phần hiệu đính, cơ sở HT Productions còn có phần hình ảnh trên dưới 50 tác giả được đề cập trong sách.
TÁC GIẢ
(Xem: 20745)
Tôi không biết phải bắt đầu từ đâu, ra sao, thế nào khi đứng trước khu rừng có quá nhiều những gốc lạ, quý? Khu rừng thuộc quyền sở hữu của người dựng thành đêm-từ-biệt…Trần.
(Xem: 15718)
Đề cập tới sự nghiệp âm nhạc giá trị của cố nhạc sĩ Phạm Đình Chương, nếu chỉ nói tới khía cạnh thơ phổ nhạc (dù cho ông được ghi nhận như một thiên tài) mà không đề cập tới những lãnh vực khác, tôi cho là một thiếu sót không thể tha thứ.
(Xem: 17359)
Tuy nhiên, thế hệ 1940-1950, cũng lại là thế hệ cung cấp cho văn chương miền Nam 20 năm, những bài thơ, những trang
(Xem: 10064)
Loạt bài của Nguyên Vũ / Vũ Ngự Chiêu được độc giả, nhất là giới quân nhân đón nhận nồng nhiệt
(Xem: 18472)
Ông là một nhà văn nổi tiếng của miền Nam.
(Xem: 4915)
Tôi mượn câu thơ kết trong bài 'Đêm, nhớ trăng Sài Gòn' của Du Tử Lê để làm tựa cho bài viết này, bài viết về ông: Du Tử Lê - một nhà thơ có tầm ảnh hưởng lớn đối với văn chương Việt Nam.
(Xem: 1678)
Nói một cách dễ hiểu hơn, thơ ông phù hợp với kích cỡ tôi, kích cỡ tâm hồn tôi, phù hợp với khả năng lãnh nhận, thu vào của tôi, và trong con mắt thẩm mỹ tôi,
(Xem: 2171)
Chúng tôi quen anh vào cuối năm 1972.
(Xem: 2083)
Anh chưa đến hay anh không đến?!
(Xem: 23396)
Giờ đây tất cả mọi danh xưng: Nhà văn. Thi sĩ. Đại thi hào. Thi bá…với con, với mẹ, với gia đình nhỏ của mình đều vô nghĩa. 3 chữ DU-TỬ-LÊ chả có mảy may giá trị, nếu nó không đứng sau cụm từ “Người đã thoát bệnh ung thư”.
(Xem: 19921)
Tình Sầu Du Tử Lê - Thơ: Du Tử Lê - Nhạc: Phạm Duy - Tiếng hát: Thái Thanh
(Xem: 8728)
Nhưng, khi em về nhà ngày hôm nay, thì bố của em, đã không còn.
(Xem: 9742)
Thơ Du Tử Lê, nhạc: Trần Duy Đức
(Xem: 9169)
Thời gian vừa qua, nhà thơ Du Tử Lê có nhận trả lời phỏng vấn hai đài truyền hình ở miền nam Cali là SET/TV và V-Star-TV.
(Xem: 12117)
Triển lãm tranh của Du Tử Lê, được tổ chức tại tư gia của ông bà Nhạc Sĩ Đăng Khánh-Phương Hoa
(Xem: 31655)
Tôi gọi thơ Du Tử Lê là thơ áo vàng, thơ vô địch, thơ về đầu.
(Xem: 21450)
12-18-2009 Nhà thơ Du Tử Lê phỏng vấn nhạc sĩ Thân Trọng Uyên Phươn
(Xem: 26430)
Khi gối đầu lên ngực em - Thơ Du Tử Lê - Nhac: Tịnh Hiếu, Khoa Nguyễn - Tiếng hát: Đồng Thảo
(Xem: 23875)
Người về như bụi - Thơ: Du Tử Lê - Nhạc: Hoàng Quốc Bảo - Tiếng hát: Kim Tước
(Xem: 22665)
Hỏi chúa đi rồi em sẽ hay - Thơ: Du Tử Lê - Nhạc: Hoàng Thanh Tâm - Tiếng hát: Tuấn Anh
(Xem: 20768)
Khái Quát Văn Học Ba Miền - Du Tử Lê, Nguyễn Mạnh Trinh, Thái Tú Hạp
(Xem: 18869)
2013-03-30 Triển lãm tranh Du Tử Lê - Falls Church - Virginia
(Xem: 20025)
Nhạc sĩ Đăng Khánh cư ngụ tại Houston Texas, ngoài là một nhạc sĩ ông còn là một nha sĩ
(Xem: 17612)
Triển Lãm Tranh Du Tử Lê ở Hoa Thịnh Đốn
(Xem: 16729)
Triển lãm Tranh và đêm nhạc "Giữ Đời Cho Nhau" Du Tử Lê đã gặt hái sự thành công tại Seattl
(Xem: 25684)
Nhà báo Lê Văn là cựu Giám Đốc đài VOA phần Việt Ngữ
(Xem: 33018)
ngọn cây có những trời giông bão. ta có nghìn năm đợi một người
(Xem: 35532)
Cung Trầm Tưởng sinh ngày 28/2/1932 tại Hà Nội. Năm 15 tuổi ông bắt đầu làm thơ,