Đào Nguyên là một trong vài người nữ chỉ thực sự viết nhạc sau biến cố tháng 4-1975, nhưng có sức sáng tác sung mãn. Ca khúc của Đào Nguyên không giới hạn trong lãnh vực tình khúc - - Hiểu theo nghĩa tâm hồn người nữ hầu hết nhậy cảm, dễ rung động với những gập ghềnh, sóng gió lứa đôi...Mà, còn mở vào những lãnh vực đòi hỏi người nhạc sĩ phải có một tâm thức, một khả năng cảm thụ đặc biệt.
Cách khác, Đào Nguyên là một ngoại lệ. Tên tuổi của người nữ nhạc sĩ này, có thể còn xa lạ với một số người. Nhưng với những ai yêu thích loại nhạc dành cho thiếu nhi, nhất là thường nghe những chương trình do Ban Hợp Ca Thiếu Nhi Ngàn Khơi trình bày thì, Đào Nguyên là một tên tuổi đã nhận được nhiều yêu thích.
Cụ thể, năm 2010, ca khúc “Hài Tiên,” đậm tính dân ca của Đào Nguyên, viết năm 2008, đã được Ban Hợp Ca Thiếu Nhi Ngàn Khơi thu hình, phổ biến rộng rãi.
Ca từ của “Hài tiên” có 4 phân đoạn mà, phân đoạn nào cũng dễ thương, thích hợp với thiếu nhi và, mang tính giáo dục cao, như:
“Hôm qua em mơ bà Tiên đến chơi cho em cây đàn
Đàn kia em mang đi chơi em vui ca vang
La La Sol Sol Fa Fa Mi Mi
(……)
“Hôm qua em mơ mẹ kêu bé ơi mau mau quét nhà
Nhà ta thôn quê xa xôi, hôm nay vui sao
Có khách đi qua xin vô chuyện trò
Mẹ ơi đừng lo ...Con quét nhà cho
Thu đồ cho gọn, Con thương Ba Me con giúp việc nhà.
Quét, em quét em quét em quét thật nhanh
Quét cho sạch nhà, xếp cho gọn gàng, em luôn siêng năng
Thương, là thương là thương là thương, em thương Mẹ Cha!...”
Ngoài ca khúc “Hài Tiên,” Đào Nguyên còn một số ca khúc khác, cũng ứng dụng những luyến láy đặc thù của dân ca Việt, như ca khúc “Chung Tình”, “Tâm Tình Mẹ Con,” (1)
Tôi cho sự tìm vào, ở lại và, khai triển được dòng nhạc dân ca của âm nhạc Việt là một điểm son đáng kể nơi người nữ nhạc sĩ còn rất trẻ này. Bởi vì nhiều nhạc sĩ thành danh, thế hệ 1954-1975 ở miền Nam của chúng ta, đã không hoặc, không thể đắm mình trong suối nguồn âm nhạc truyền thống dân tộc đó.
Tuy nhiên, nói như vậy, không có nghĩa Đào Nguyên không thành công với thể loại tình khúc. Trái lại. Chẳng những cô được nhiều nhạc sĩ ghi nhận về sự phong phú từ giai điệu tới ca từ ở mảng tình khúc mà, cô cũng còn được công nhận như một trong vài nữ nhạc sĩ thành công trong lãnh vực phổ nhạc thơ.
Ở lãnh vực thơ phổ nhạc, qua ca khúc “Em không còn qua nữa những bậc thềm rêu” (thơ Phạm Ngọc, nhạc Đào Nguyên) Khôi An viết:
“…Chỉ nghe cái tựa thôi, thính giả đã đoán được đây là một bài nhạc lãng mạn và buồn. Và điều bất ngờ thích thú đã đến với tôi ngay tiếng nhạc mở đầu. Không phải là Slow chậm buồn hay Boston rã rời mà là một điệu nhạc da diết có chút âm huởng của nhạc Jazz. Nhạc không chậm mà khá dồn dập. Và, nhịp điệu hơi mạnh, hơi nhanh, vừa đủ để chuyên chở cái khắc khoải của bài thơ. Tiếng nhạc không diễn tả cái buồn chán chường hay dã dượi mà là cái ngậm ngùi của một chàng thanh niên. Rất buồn nhưng vẫn sống động, rất mất mát nhưng vẫn tự tại. Âm điệu này rất hợp với hình ảnh chàng trai đang nhớ thương người ra đi nhưng “vẫn ngồi giữa cõi nhân gian, rồi chợt buông tiếng hát vu vơ…”
“Điều bất ngờ
thích thú thứ hai đến khi tôi tìm ra nhạc sĩ là Đào Nguyên, một nữ nhạc sĩ.
Theo tôi, bài này diễn tả khá tinh tế về cảm xúc của một chàng trai, và Đào
Nguyên đã giữ được cái buồn rất “đàn ông” của chàng trai đó bằng cả nhạc và
lời. Nhân vật trong bài xưng “tôi”, không phải là “anh”, và điều đó đem lại cho
người nghe cảm giác người thanh niên đó đang tâm sự với chính anh ta hơn là với
người yêu đã xa.
“Tiếng nhạc réo rắt mở đầu làm người nghe chú
ý, và có lẽ người nghe đã gật đầu nghĩ đây là một bài hát đáng nhớ khi đoạn đầu
tiên kết thúc bằng “trái tim đau như muôn ngàn vết cứa”. Chữ “cứa” đã được thi
sĩ dùng một cách độc đáo để diễn tả nỗi buồn gặm nhấm dai dẳng và đã được diễn
tả trọn vẹn, thấm thía bằng nốt nhạc cao rồi thả thật dài. Cam (?) Thơ đã lên
rất tròn, rất hay, diễn tả rất tuyệt ở nốt cuối trong câu hát này.
“Đào Nguyên đã chọn lựa một cách tài tình chỉ một phần của bài thơ
nhưng chuyên chở trọn vẹn nỗi đau thấm thía của một người ở lại, mà mỗi góc nhỏ
của không gian đều gợi lại hình ảnh cũ
“em không còn qua nữa bậc thềm rêu
vết tích vẫn còn xanh giữa đời mưa nắng
vẫn con đường xa lạ đến mênh mông
vẫn con đường năm tháng cũ đợi mong
“Lời thơ nguyên thủy đã hay mà lời hát được chọn lọc rất khéo léo còn cô
đọng và diễn tả sâu sắc thêm lên.
“Những người đã từng mất mát, đã từng chia tay sẽ cảm được cái ngậm ngùi
của “nhớ mãi một mùa trăng” vì một mùa trăng thì có biết bao nhiêu kỷ niệm vui
buồn…”
(Theo www.daonguyenmusic.com )
Cố
nhà báo Trường Kỳ trong một bài viết của mình, ghi lại rằng, sáng tác đầu tiên
của Đào Nguyên nhan đề “Nhớ mầu trăng quê
hương” viết đúng ngày 30 tháng 4 năm 1985, ngay khi cô được cha và anh đi
trước, bảo lãnh đến Hoa Kỳ. Đó là một ca khúc cho thấy tác giả rất nặng lòng với
đất nước.
Dù hành trình sáng tác của Đào Nguyên có một thời gian dài tới gần 10 năm ngưng nghỉ, nhưng tính tới hôm nay, cô đã có trên dưới 40 ca khúc; với hai album nhạc của riêng cô - - Đó là CD “Trả lại cho anh,” phát hành năm 2004 và, “Những bậc thềm rêu,” phát hành năm 2008. (2)
Vẫn theo ký giả Trường Kỳ thì Đào Nguyên tốt nghiệp ngành Kế Toán (theo ý muốn của mẹ) năm 1988 tại đại học Bradly. Cùng lúc Đào Nguyên cũng lấy được văn bằng “Piano Teaching” (3). Và:
“Hiện nay Đào Nguyên là chuyên viên phân tách tài chánh cho công ty Cisco Systems ở San Jose, đòi hỏi rất nhiều thời giờ. Tuy nhiên bên cạnh đó cô đã có được sự hỗ trợ của âm nhạc nên cô cho biết đã có thêm được nhiều nghị lực để làm việc và chính âm nhạc đã giúp cô thoát ra khỏi những mối lo âu. Cô sống một cuộc sống song song với công việc nên đã cảm thấy ý nghĩa hơn và nhất là nghị lực hơn. Không như trước đó, cô luôn quan niệm âm nhạc sẽ khiến con người cô mềm yếu…” (4)
Với tôi, dù cho Đào Nguyên có chủ tâm chọn hay không chọn âm nhạc, như một phần đời sống tinh thần của mình, thì âm nhạc vẫn là định mệnh chung quyết của người nữ nhạc sĩ trẻ tuổi này vậy.
Du Tử Lê
(Feb. 2013)
…………………………………
Chú Thích:
(1): Đào Nguyên cho biết, ca khúc này cô viết từ bài thơ Anh Ngữ “Love Me Now”. Việt Dịch bởi Ngọc Dung. Đào Nguyên viết lời cho con hát (August, 2009)
(2), (3), (4): Nguồn đd.