Phạm Ngọc, người từ chối xài tiền giả trong thi ca.

07 Tháng Năm 201512:00 SA(Xem: 5334)
Phạm Ngọc, người từ chối xài tiền giả trong thi ca.

 

Sau mỗi lần gặp Phạm Ngọc, tôi lại thấy gần gũi ông hơn, vì bản chất khiêm cung, ân cần với bằng hữu của họ Phạm.

Có dễ không nhiều người lắm, biết rằng, Phạm Ngọc là một trong vài nhà thơ có số lượng thơ phổ nhạc nhiều nhất hải ngoại, tính từ 40 năm qua. Với trên 200 bài thơ được hàng trăm nhạc sĩ khắp nơi, soạn thành ca khúc, họ Phạm xứng đáng đứng đầu bảng những nhà thơ được âm nhạc…“hăm hở” tìm tới một cách…“sầm uất” nhất.

 

phamngoc-content

Hơn thế nữa, với con số 18 CD đã được thu âm, theo tiết lộ của chính họ Phạm (gồm toàn thơ Phạm Ngọc soạn thành ca khúc); thì chỉ cần làm một tính nhân nhỏ, chúng ta đã có 180 ca khúc đi ra từ thơ Phạm Ngọc, được phổ biến. Đó là con số mà không ít nhạc sĩ mơ ước đạt tới trên dặm trường âm nhạc của họ.

 

Trong một trả lời lời phỏng vấn dành cho nhà thơ Hương Kiều Loan, khi nói về bài thơ đầu tay của mình, Phạm Ngọc kể: Đó là thời gian ở saigon, khi đang theo học lập đệ nhất trường trung học Nguyễn Trãi, một bài thơ của ông được chọn đăng vào giai phẩm Xuân của trường. Sau đó ông nhận được sự khích lệ nhiệt tình của một gíao sư cố vấn Ban Biên Tập… (Nguồn Wikipedia-Mở)

Cũng từ cuộc phỏng vấn này, trả lời câu hỏi khác của HKL về cơ duyên mở lối cho thơ Phạm Ngọc bước vào những vùng trời âm nhạc của các nhạc sĩ từ Đông qua Tây, từ Âu qua Á? Phạm Ngọc nói:

“…Chuyện này thì hơi dài dòng một chút, bài thơ đầu tiên của tôi được phổ nhạc là bài "Thương Nhớ Cố Đô" (1976), nhạc sĩ Võ Tá Hân người viết bản nhạc này và thu thanh trong CD thứ 12 của anh là đàn anh của tôi tại trường Trung học Nguyễn Trãi. Anh tình cờ đọc về tôi trong thi tập Cụm Hoa Tình Yêu và cảm hứng viết bản nhạc này vì 2 lý do là bài thơ viết về Huế (anh Hân sinh quán ở Vỹ Dạ, Huế) và vì tôi cùng học Nguyễn Trãi với anh. 

“Cũng từ bản nhạc và CD này mà nhiều nhạc sĩ khác biết đến tôi như anh Lê Mộng Nguyên (tác giả Trăng Mờ Bên Suối), Trịnh Hưng (tác giả Tình Thắm Duyên Quê), Anh Việt Thanh (Tác giả Đời Con Gái), cũng như các anh Phạm Anh Dũng, Hoàng Khai Nhan, Nguyễn Đức Cường, Minh Sơn, Đặng Tống, Nguyễn Hữu Tân, Cao Mặc Niệm, Hồ Hoàng Hạ, Mai Đức Vinh, Ngọc Linh Trang, Lê Vũ, Nguyễn Linh Quang... và đa số các nhạc sĩ mà tôi có dịp quen biết sau này đều qua sự giới thiệu cũng như họ đã được thưởng thức giòng nhạc Võ Tá Hân.

“Ngay cả nhạc sĩ Quốc Dũng (tác giả bài Mai) người phổ nhạc hai bài thơ "Ta" và "Thu Về Nơi Đâu" của tôi, là bạn học cũ của anh Hân tại trường Quốc Gia Âm Nhạc Sàigòn. Anh Quốc Dũng cũng là người giúp tôi trong việc hòa âm 2 CD "Nắng Ngày Xưa" và "Thu Khúc Cho Người". Với các nhạc sĩ này hai anh Phạm Anh Dũng và Mai Đức Vinh là hai người cảm nhận được giòng nhạc trong thơ của tôi nhiều nhất, hình như bài nào tôi viết hai anh cũng có thể viết thành nhạc được, sau đó là đến nhạc sĩ Anh Việt Thanh ở Pháp. Tôi nghĩ 3 người nhạc sĩ này cùng mang một chút gì u ẩn trong tâm sự như tôi nên họ cảm nhận thơ của tôi rất dễ dàng, dù những bài thơ của tôi rất tầm thường…” (Nđd). 
 Theo dõi bài trả lời phỏng vấn khá dài mà tác giả “Thu khúc cho người”, dành cho nhà thơ Hương Kiều Loan, tôi nghĩ, nhiều độc giả hẳn ngạc nhiên trước tinh thần khiêm tốn, ngay thẳng, của Phạm Ngọc. Ông không chỉ nhận thơ của ông “…rất tầm thường” mà, ông cũng không nhận trong thơ ông có tính triết lý thâm sâu nào hết.

Thí dụ, trả lời câu HKL hỏi rằng Phạm Ngọc có biết bài thơ “Ta” (được soạn thành ca khúc) theo giáo sư Đàm Trung Phán, ở Canada thì bài thơ “…không còn là thơ nữa mà là một triết lý về đời…?” Ông đã thẳng thắn lắc đầu:

“… Như đã nói cùng chị mỗi người đọc có một nét cảm nhận về thơ khác nhau - Bài thơ "Ta" của tôi là một bài thơ rất tầm thường, có thể anh Đàm Trung Phán nhìn thấy chút gì triết lý cũng chỉ là nhận xét riêng của anh mà thôi. Khi tôi viết bài này chị đọc kỹ sẽ thấy chẳng có gì là quan trọng hay triết lý cả. Chỉ là những nhận xét của tôi về chính bản thân mình mà thôi. Khi người đọc hay người nghe cảm nhận, nhìn thấy được chính mình trong đó là đã chia sẻ được chút tâm sự của tác giả…” (Nđd.)

Lại nữa, Phạm Ngọc cũng chối nhận mình là “thi sĩ”. Do đấy, ông không dám đưa ra một ý niệm, hay khái niệm về những điều kiện để một người làm thơ được gọi là “thi sĩ”!

Với tôi, đây cũng là một trường hợp ngoại lệ. Vì, tôi nghĩ, hiếm có người làm thơ không mong được người đời gọi mình là “thi sĩ”! Ngay cả khi danh từ này có được dùng một cách giả dối, mỉa mai! Thậm chí, có “nhà thơ” còn tìm đủ mọi cách, dùng mọi hình thức, cơ hội để tự giới thiệu mình là… “thi sĩ” nữa.

Trước “thực-tế-bon-chen” này, tôi cho tâm thái Phạm Ngọc đáng được trân trọng, khi ông trả lời:

“…Thưa chị tôi không phải là thi sĩ nên không dám có những nhận xét về việc này. Tôi nghĩ người VN mình giầu tình cảm ai cũng là một nhà thơ cả, vì quê hương mình quá thơ mộng, bối cảnh chung quanh tạo nên thơ…” (Nđd.) 

.

Nếu không có dịp tiếp xúc trực tiếp với Phạm Ngọc, tôi e nhiều người có thể không tin khiêm cung vốn là bản chất thực sự của họ Phạm.

Tính chất khiêm tốn, không “lên gân”, không “đồng cốt”… (thuộc-tính của rất nhiều “thi sĩ”) nơi Phạm Ngọc, không chỉ phản ảnh qua cuộc phỏng vấn kể trên mà, nó còn cụ thể hóa qua hầu hết những bài thơ chân phương, dung dị đã được ông viết xuống ngay tự những năm đầu khởi nghiệp thi ca, tới hiện tại.

Cũng nói về một cuộc tình lỡ sau mười năm chia tan, họ Phạm viết:

Mười năm tình lỡ
ôm trọn niềm đau
mười năm gặp lại
dĩ vãng về mau

“Mười năm đã qua
ta cội thông già
“em đơn bóng lẻ
thương tiếc ngày qua

“Mười năm một giấc
chiêm bao ngỡ ngàng
hương tình đã nhạt
mộng vẫn miên man

“Mười năm nhìn lại
kỷ niệm tàn phai
thân đời đá tảng
nặng oằn đôi vai

“Mười năm miệt mài
một cõi buồn riêng
mười năm âm thầm
ta sống lặng yên

“Mười năm tình lỡ
tưởng rằng đã quên
gặp nhau tình cờ
buồn vẫn gọi tên

(Phạm Ngọc, “Buồn vẫn gọi tên”. Nđd.) 

Qua 6 khổ thơ năm chữ trên, người đọc không thấy một sáo ngữ, điển tích, ước lệ nào mà, chúng toàn là những con chữ mộc mạc, đi ra từ trái tim, từ hoài niệm chân chất của tác giả. 

Ở hai bài thơ khác, bài “Bất hạnh”,  “Bài tình ca mùa đông”, tuy Phạm Ngọc có chọn cho không gian thi ca của mình, một số hình ảnh mang nhiều thi tính hơn, với những liên tưởng nhẹ nhàng, bóng bẩy… Nhưng, tựu chung, chúng vẫn không rơi vào trạng thái cầu kỳ, lập dị, khó hiểu một cách vô nghĩa… Do đấy, thơ ông rất dễ dàng đến với / ở lại được trong trí nhớ của người đọc:

 

1.

Em cứ trốn chạy cho tôi hoài đuổi bắt
đôi môi hồng và mái tóc dòng sông
khi tình yêu mất còn trong khoảnh khắc
tìm em đâu trên năm tháng mịt mùng

“Môi em cười cũng đủ để bâng khuâng
tóc em bay níu theo lời hẹn ước
cỏ hoa vui trên bàn chân em bước
tôi vẫn buồn như chiếc ghế đợi ai

“Chuyện tình mình nào có ở tương lai
thân quen quá cũng thành xa lạ quá
em mong manh như cơn mưa mùa hạ
tôi xanh xao hiu hắt nỗi đợi chờ

“Cũng chẳng còn hoa mộng của ngày xưa
em áo mỏng vai gầy xa xôi lắm
tôi quanh quẩn giữa mùa yêu bất hạnh
đời bây giờ khổ hạn những ngày mưa”

 
(Phạm Ngọc, “Bất hạnh”. Nđd)

 

2.

Em hãy thắp ngọn lửa đêm
cho hồng tháng Chạp
trắng cả một trời
tuyết trắng mênh mông
mùa đông của em
là những tàng cây trơ nhánh
tiếc mãi một thời xanh lá trên cao
cánh rừng xưa
đã già nua cằn cỗi
trăng cuối mùa
cũng chết giữa hư hao

“Không còn gì
ngoài bóng đêm và lời tình phụ
như giá băng
phủ kín trái tim người
đôi tay gầy chẳng níu được tương lai
khi trong tim còn đoái hoài quá khứ

“Em hãy hát vang gọi mùa xuân cỏ biếc
nuôi nỗi buồn còn sống mãi trăm năm
em hãy cười trên niềm đau tiễn biệt
giọt lệ nào lặng lẽ hoá thành băng

“giữa hoang vắng lời yêu thương thề nguyện
giữa muôn trùng quay quắt những đợi mong
chào mừng tuổi đất trời không ước hẹn
mang nỗi buồn em hát một mùa đông..
.” 

(Phạm Ngọc, “Bài tình ca mùa đông”. Nđd)

Nếu phải chọn lựa giữa một bài thơ mà chính tác giả cũng không giải thích được, tại sao ông/bà ta lại chọn những con chữ ấy, hình thức đó,… với một bài thơ phảng phất nét đẹp nhẹ nhàng, cùng nỗi buồn xưa (như thơ Phạm Ngọc), tôi sẽ không ngập ngừng xin được chọn thơ Phạm Ngọc. 
 
Đó cũng là lý do, sau mỗi lần gặp Phạm Ngọc, tôi lại thấy tình bằng hữu tôi có với ông, dường ấm áp, thân, quý hơn. Cái ấm áp, thân, quý chân thật đi ra từ thân, tâm của một thi sĩ không chọn con đường làm dáng từ hình thức tới nội dung cho thơ của mình… 

Nói cách khác, theo tôi, Phạm Ngọc là người dứt khoát từ chối xài tiền giả trong thơ của ông.

Du Tử Lê

(May 2015)

 

Ý kiến bạn đọc
07 Tháng Năm 20157:00 SA
Khách
Rất cảm động và cám ơn anh Du Tử Lê rất nhiều!
Phạm Ngọc
www.phamngoc.wordpress.com
Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn
15 Tháng Ba 20243:03 CH(Xem: 101)
Cung Tích Biền mới tổ chức sinh nhật thứ 88. Mừng anh tuổi cao nhưng còn khỏe.
09 Tháng Ba 20249:20 SA(Xem: 128)
Chúng tôi nâng cốc rượu nhớ về người đã khuất nhưng cứ ngỡ người họa sĩ thân thương vẫn quanh đây
23 Tháng Hai 202411:31 SA(Xem: 275)
Ngay cả trong những thời điểm đen tối nhất, một nhà văn như Ngô Thế Vinh vẫn có thể mang đến cảm giác hy vọng và cảm hứng.
16 Tháng Hai 20243:58 CH(Xem: 261)
Tôi ấn tượng mãi về sự im lặng khó hiểu ấy, cả hai ông ngồi bên nhau hàng giờ đồng hồ mà chỉ lặng im và nước mắt nhòe ướt trên đôi mắt của họ...
15 Tháng Hai 20242:26 CH(Xem: 622)
Ngô Thế Vinh là một tên tuổi đã thành danh ngay từ trước năm 1975 tại miền Nam Việt Nam.
27 Tháng Giêng 20244:29 CH(Xem: 354)
Nhân vật tôi của “Dòng sông không ra biển” là cô gái giàu trải nghiệm từ học vấn, đời sống đến chuyên môn nghề nghiệp.
21 Tháng Giêng 20248:53 SA(Xem: 290)
Đứng hay ngồi trước tác phẩm của Giang, bạn chỉ cần thở vào một hơi và để tâm hồn lắng xuống,
29 Tháng Mười Hai 202311:23 SA(Xem: 474)
Đã lâu lắm rồi, lâu đến nỗi tôi không nhớ lần cuối cùng mình đã ngồi đọc liền mạch hết một cuốn sách là khi nào.
21 Tháng Mười Hai 20234:56 CH(Xem: 355)
Phong cách viết của Phạm Thanh Chương rất mới, đầy tính sáng tạo dù anh viết những đề tài không mới.
07 Tháng Mười Hai 20231:22 CH(Xem: 393)
Vĩnh Quyền đã lục lọi, xáo trộn, lắp ghép kí ức để từ quá khứ trình hiện cái đa chiều của thời hiện đại: “Trong vô tận song song gặp nhau?”
Du Tử Lê Thơ Toàn Tập/ Trọn bộ 4 tập, trên 2000 trang
Cơ sở HT Productions cùng với công ty Amazon đã ấn hành Tuyển tập tùy bút “Chỉ nhớ người thôi, đủ hết đời” của nhà thơ Du Tử Lê.
Trường hợp muốn có chữ ký tác giả để lưu niệm, ở Việt Nam, xin liên lạc với Cô Sóc, tel.: 090-360-4722. Ngoài Việt Nam, xin liên lạc với Ms. Phan Hạnh Tuyền, Email:phanhanhtuyen@gmail.com
Ở lần tái bản này, ngoài phần hiệu đính, cơ sở HT Productions còn có phần hình ảnh trên dưới 50 tác giả được đề cập trong sách.
TÁC GIẢ
(Xem: 16703)
Ông là một nhà văn nổi tiếng của miền Nam.
(Xem: 11969)
Từ hồi nào giờ, giới sinh hoạt văn học, nghệ thuật thường tập trung tại thủ đô hay những thành phố lớn. Chọn lựa mặc nhiên này, cũng được ghi nhận tại Saigòn, thời điểm từ 1954 tới 1975.
(Xem: 18744)
Với cá nhân tôi, tác giả tập truyện “Thần Tháp Rùa, nhà văn Vũ Khắc Khoan là một trong những nhà văn lớn của 20 năm văn học miền Nam;
(Xem: 8940)
Để khuây khỏa nỗi buồn của cảnh đời tỵ nạn, nhạc sĩ Đan Thọ đã học cách hòa âm nhạc bằng máy computer.
(Xem: 8008)
Mới đây, có người hỏi tôi, nếu không có “mắt xanh” Mai Thảo, liệu hôm nay chúng ta có Dương Nghiễm Mậu?
(Xem: 417)
Nói một cách dễ hiểu hơn, thơ ông phù hợp với kích cỡ tôi, kích cỡ tâm hồn tôi, phù hợp với khả năng lãnh nhận, thu vào của tôi, và trong con mắt thẩm mỹ tôi,
(Xem: 756)
Chúng tôi quen anh vào cuối năm 1972.
(Xem: 981)
Anh chưa đến hay anh không đến?!
(Xem: 22284)
Giờ đây tất cả mọi danh xưng: Nhà văn. Thi sĩ. Đại thi hào. Thi bá…với con, với mẹ, với gia đình nhỏ của mình đều vô nghĩa. 3 chữ DU-TỬ-LÊ chả có mảy may giá trị, nếu nó không đứng sau cụm từ “Người đã thoát bệnh ung thư”.
(Xem: 13822)
Nấu cơm là công việc duy nhất trong ngày có liên quan đến cộng đồng gia đình, mà, gần đây Bố đã được miễn, vì cả nhà cứ bị ăn cơm sống hoài.
(Xem: 19050)
Tình Sầu Du Tử Lê - Thơ: Du Tử Lê - Nhạc: Phạm Duy - Tiếng hát: Thái Thanh
(Xem: 7736)
Nhưng, khi em về nhà ngày hôm nay, thì bố của em, đã không còn.
(Xem: 8636)
Thơ Du Tử Lê, nhạc: Trần Duy Đức
(Xem: 8342)
Thời gian vừa qua, nhà thơ Du Tử Lê có nhận trả lời phỏng vấn hai đài truyền hình ở miền nam Cali là SET/TV và V-Star-TV.
(Xem: 10886)
Triển lãm tranh của Du Tử Lê, được tổ chức tại tư gia của ông bà Nhạc Sĩ Đăng Khánh-Phương Hoa
(Xem: 30528)
Tôi gọi thơ Du Tử Lê là thơ áo vàng, thơ vô địch, thơ về đầu.
(Xem: 20708)
12-18-2009 Nhà thơ Du Tử Lê phỏng vấn nhạc sĩ Thân Trọng Uyên Phươn
(Xem: 25300)
Khi gối đầu lên ngực em - Thơ Du Tử Lê - Nhac: Tịnh Hiếu, Khoa Nguyễn - Tiếng hát: Đồng Thảo
(Xem: 22779)
Người về như bụi - Thơ: Du Tử Lê - Nhạc: Hoàng Quốc Bảo - Tiếng hát: Kim Tước
(Xem: 21556)
Hỏi chúa đi rồi em sẽ hay - Thơ: Du Tử Lê - Nhạc: Hoàng Thanh Tâm - Tiếng hát: Tuấn Anh
(Xem: 19611)
Khái Quát Văn Học Ba Miền - Du Tử Lê, Nguyễn Mạnh Trinh, Thái Tú Hạp
(Xem: 17924)
2013-03-30 Triển lãm tranh Du Tử Lê - Falls Church - Virginia
(Xem: 19109)
Nhạc sĩ Đăng Khánh cư ngụ tại Houston Texas, ngoài là một nhạc sĩ ông còn là một nha sĩ
(Xem: 16790)
Triển Lãm Tranh Du Tử Lê ở Hoa Thịnh Đốn
(Xem: 15988)
Triển lãm Tranh và đêm nhạc "Giữ Đời Cho Nhau" Du Tử Lê đã gặt hái sự thành công tại Seattl
(Xem: 24313)
Nhà báo Lê Văn là cựu Giám Đốc đài VOA phần Việt Ngữ
(Xem: 31734)
ngọn cây có những trời giông bão. ta có nghìn năm đợi một người
(Xem: 34785)
Cung Trầm Tưởng sinh ngày 28/2/1932 tại Hà Nội. Năm 15 tuổi ông bắt đầu làm thơ,