PHƯỢNG TRƯƠNG ĐÌNH - Duy Trung, thi sĩ, con tằm

Một người bạn từng nói với tôi “ đọc thơ Trần Duy Trung có cảm giác đang chứng kiến cuộc dâng hiến của một con tằm, Trung làm thơ như rút ruột mình ra mà viết”.

Như những người bạn thơ khác tôi quen biết Trần Duy Trung qua trang mạng faecbook, thi thoảng nhân lúc rảnh rỗi anh em lại nhắn tin trao đổi về thơ, anh là một người có niềm đam mê chữ nghĩa “sâu sắc”, chưa từng tiếp xúc ngoài đời thật nên tôi không biết rõ con người “ngày thường” của anh ra sao, riêng trong thơ tôi cảm nhận Trung là người có trách nhiệm với tâm hồn và cảm xúc của mình. Anh viết ít nhưng để lại trong lòng người đọc nhiều ấn tượng.

Tĩnh lặng nhưng không kém phần dữ dội là điều rất dễ nhận thấy ở thơ Trung.

“trên lưng cánh rừng mọc tối

người ngồi nuôi tiếng hát đêm…

bầy dơi rung vòm ngực cỗi

đôi môi sương đỏ mềm.

người mang về sông suối

thầm thỉ bờ nước hoang

người mang về bầy lông vũ xám

bay trên những dặm ngàn.

người ủ mùa đông đáy mắt

rìa vực thăm thẳm đen

người ủ tàn hương tóc nuối

bung biếc một nở tàn…

người ngồi câm lặng, bóng

cổ họng nước mắt tràn

người lao mình vào tiếng hót

ban mai ngập thiên đàng.”

(Người Nuôi Tiếng Hát Đêm *)

(* đến Phương Uy )

Những vần thơ sáng, tạo nên trường liên tưởng đầy thú vị trong tâm trí người đọc. Phương Uy là một trong những tác giả nữ đi theo dòng thơ đầy suy tưởng hiện nay, chị từng được giải nhì tác phẩm đầu tay của trang nhà Du Tử Lê. Thơ chị đầy ma mị, ám ảnh và day dứt. Bài thơ trên của Trung dường như đã khắc họa khá đầy đủ đặc trưng dòng chảy thi ca của nữ thi sĩ Phương Uy.

Ngụp lặn ở trần gian nhiều khi chúng ta thường tự hỏi, sự thật đã từng tồn tại một khu vườn mang tên địa đàng? Và nếu có thì hiện nó có còn tồn tại hay chăng? Và còn tồn tại thì nơi đó mỗi ngày đang diễn ra điều gì? Hạnh phúc, khổ đau, ánh sáng hay triền miên vực tối?

“Địa đàng” trong con mắt thi sĩ của Duy Trung chính là “người đàn bà” của anh. Với những âm thanh “thì thầm” và” mùi hương” “ánh sáng” “ hơi thở” hòa quyện vào nhau vọng về từ một khu rừng lạ, khiến thi sĩ trỗi dậy ham muốn truy tìm , khám phá.

“ngôi sao cuối cùng rơi vào im lặng

bầu trời mở ra dưới làn tuyết trắng

tôi nghe thấy tiếng thì thầm vọng về từ khu rừng lạ

dậy hương và ánh sáng.

tôi nghe thấy tiếng thở từ đầu những ngón tay

trên-hàng-khuy-áo-của-nàng.

và mặt trời gáy vang

nơi đỉnh núi mím màu son đỏ.”

(Địa Đàng)

Có những lúc, Trung rời xa sự ồn ào của phường phố, sự bon chen của cõi người và anh tìm về với chốn tĩnh lặng, ở đó anh gửi gắm hồn mình vào “những mao mạch của nước”, để cảm nhận và thẩm thấu những “biến động lặng thầm “ của vạn vật, cũng là khát khao “sự an nhiên” của kiếp nhân sinh.

“trở về ngôi nhà của im lặng

một cánh cửa mở vào lòng biển cả

như viên sỏi,

tôi nhẹ nhàng nằm xuống

với giấc ngủ mùa đông

sự dịu dàng của nước

vỗ về tôi.

trong sự tĩnh lặng của tâm hồn

một cánh cửa khác được mở ra

và tôi thấy

những xáo động không ngừng

của vạn vật.

và tôi lại thấy

một cánh cửa khác

rồi một cánh cửa khác nữa

mở ra…

tôi nghĩ về nước

tôi nghĩ về sự trong suốt

và tôi biết

tôi là nước

bầu trời trong mắt tôi

những đám mây và cánh chim tự do…

và tôi thấy tôi

trong sự tĩnh lặng

của nước.

(Sự Tĩnh Lặng Của Nước)

Nước vô hình vô ảnh, nhưng nước cũng có thể có muôn vàn hình hài. Nước tự do trôi chảy, bất chấp mọi sự kiềm hãm. Nước âm thầm dâng hiến mình để nuôi sống vạn vật. Nước mở ra những chân trời mới, của ước mơ và hi vọng. Và nước cũng đem đến sự chuyển động không ngừng.

Trung muốn được hòa trộn mình vào nước, để thấy mình như nước kia khẽ khàng chìm vào đại dương tự tại. Phải chăng đó cũng là một sự chiêm nghiệm giữa cõi đời quá nhiều ghềnh thác và biến động?

Có ai đó từng nói “thi sĩ là những người vượt ra khỏi khuôn hình sự thật để phiêu du đến tận cùng cõi khác” điều đó có lẽ rất hợp để nói về Thơ cũng như con người của Duy Trung, theo cảm nghĩ cá nhân của tôi.

Trong thơ Trung không chỉ một hoặc hai lần chúng ta bắt gặp hình ảnh Thiên đàng, một cõi siêu thực nhưng lại luôn hiện hữu trong suy nghĩ cũng như khát vọng của con người nơi trần thế đa đoan. Cõi đời quá nhiều bụi bặm, khổ đau và gian dối cho nên loài người luôn mơ về một chốn ngập tràn hào quang của sự giải thoát? Nhưng ở thơ Duy Trung chúng ta lại thấy thiên đàng hiện lên hoàn toàn trái ngược với suy nghĩ cũng như trí tưởng của “đám đông”. Thiên đàng qua cái nhìn của thi sĩ, mang một hình hài u uẩn, và sự mất mát sau những cuộc kiếm tìm.

“trên mái nhà giấc mơ ở thiên đường

bầy tượng ngữ đi tìm đôi cánh

nơi đám mây trắng ngủ.

tôi nghe thấy tiếng khóc dội về trong không gian

khai mở mùa lễ hội

trong cơn thổ huyết của nàng…

như bầy kiến lang thang

bầy tượng ngữ đi tìm giọng nói

hai mươi năm đốt lửa trên lưng mình

tha về chiếc tổ chàng thi sỹ

những giọt máu khô.

nàng là bài thơ

chết trên đám mây trắng ngủ.

(trên mái nhà giấc mơ ở thiên đường)

Trung đã có gia đình và những đứa con, với trách nhiệm của người chồng người cha anh luôn dành cho vợ con một thứ tình cảm rất đỗi chân thành và sâu sắc. Với anh, đứa con như là vật báu của trời bạn tặng.

KHÚC TAO NÔI CHO, TRẦN (*)

1.

Cánh cửa mở ra từ giấc mơ có thật

9 giờ 5 phút và 32 giây

khi mùa đông vừa chớm hương mạ mới

và cây hạnh nhân còn ủ nụ trong vườn.

Cha đặt lên trán mẹ nụ hôn

sau cơn đau co thắt

nơi mây đánh rơi giọt mùa,

mẹ đẹp hơn ngày mẹ cưới

và cha,

nhận lấy ánh sáng cả thiên hà

dịu dàng nhìn mẹ…

2.

Những mầm mạ đã thành mùa trĩu hạt

và cây hạnh nhân lại ủ nụ trong vườn

cha đến mở cửa giấc mơ

nhìn con ngoan thiếp ngủ…

cha thấy dòng sông, và những cánh buồm đỏ

những con đường và mặt trời ở đó

hoan ca mùa tinh khôi.

Cha thấy cha, bồng giấc mơ lên đồi

trong đáy mắt một vì sao thức muộn

nơi mặt trời đánh rơi tiếng hót

cha ngồi,

hát khúc tao nôi.

(*) cho Su Trần, tròn 1 tuổi.

Những câu thơ như rút ruột ra mà viết, cho chúng ta thấy sự yêu thương trìu mến vô hạn của một người cha dành cho đứa con của mình. Ngày con ra đời cũng là khi cuộc sống của cha bước sang một trang mới. Từ giấc ngủ con cha như nhìn thấy tương lai tươi sáng. Những dòng sông và những cánh buồm màu đỏ, tràn ngập hi vọng. Những con đường trong giấc ngủ của con chứa chan ánh mặt trời giữa mùa hoan ca tinh khôi. Đọc bài thơ tôi có cảm nhận, những khát vọng của Trung cũng chính là người cha như đang được hồi sinh từ “sự ra đời” của đứa con bé bỏng. Trong tâm hồn anh, người thi sĩ của yêu thương, những giấc mơ đang bừng sáng, trỗi dậy một cách mạnh mẽ.

“Cha thấy cha, bồng giấc mơ lên đồi

trong đáy mắt một vì sao thức muộn

nơi mặt trời đánh rơi tiếng hót

cha ngồi,

hát khúc tao nôi.”

Là một người cầm bút, hầu như ai cũng từng viết về cha mẹ, với Trung cũng không ngoại lệ. Hình ảnh người cha, người mẹ hiện lên trong thơ Duy Trung rất đằm và sâu lắng. Chỉ chấm phá một số nét nhưng như một họa sĩ có tài, chỉ cần một vài chi tiết nhỏ Trung đã cho chúng ta thấy hình ảnh một người mẹ, một người cha lồng trong sự chuyển động của thiên nhiên, đất trời và những hình ảnh đó tuyệt diệu thay đầy sức biểu cảm và hằn sâu vào trái tim chúng ta sự ám ảnh khôn cùng.

TÔI THẤY

tôi thấy những vết nứt trên thân gió

thổi bên vách lá ngày đông

khi tôi cầm lên đôi bàn tay Mẹ

trong mỗi vết nứt có cả một trời giông…

tôi thấy tiếng rơi vỡ của bầy bóng râm trên mặt ao mỗi sáng

khi những tia nắng di chuyển về phía chân ngày

tôi thấy tiếng rơi vỡ của thời gian trong cơn khó thở của Cha

mỗi rơi vỡ có cả một thiên hà…

tôi thấy trên ngực đá

cành nước mắt trổ hoa

 Con đường phía trước còn rất dài, tôi không biết một ngày mai đây Trần Duy Trung có còn giữ lửa đam mê với từng con chữ hay không? Nhưng hôm nay ngồi đọc lại những bài thơ tâm huyết của anh, tôi bỗng thấy mình đang được gặp một người thơ đúng nghĩa. Một nhà thơ lão thành từng nói với tôi “ Viết là công việc đầy cô độc và buồn tẻ, nhưng cũng chính vì thế mới tạo nên những nhà thơ nhà văn kiệt xuất”.

Với tư cách một người bạn một người em tôi xin được gửi đến Trần Duy Trung lời tâm sự tự đáy lòng “ Dù cô đơn thì cũng cứ kiên định bước tiếp trên con đường này và hoàn thành trọng trách mà ông trời đã trao  như con tằm rút ruột nhả những sợi tơ óng ả dâng hiến cho đời, để một ngày mai khi không còn hiện hữu trên cõi nhân sinh đầy gió mưa này nữa thì vẫn còn đó những vần thơ “nơi trú ngụ linh hồn những vì sao”.* (Trong Ngôi Nhà Của Nước –Thơ Trần Duy Trung)

Quỳnh Lưu , những ngày nắng năm 2017