LÊ VĂN CƯỜNG - Thơ

1. NÓI VỚI CON VỀ NHỮNG CON ĐƯỜNG

Con ạ, những con đường chúng ta đi phía trước là chân trời và phía sau cũng là
những chân trời
Chúng ta không có đủ thời gian để đi hết mọi con đường trên thế gian thế nên
phải đi cho đúng, không có phép màu nào cho những lầm sai
Nhưng không phải lúc nào chúng ta cũng thực hiện được điều này dù mong
muốn
Chẳng bao giờ là quá muộn, con hãy quay trở lại ngay nếu lỡ đi sai đường
Con phải nhớ rằng mọi thứ trên đời đôi khi có thể thuê mướn nhờ vả nhưng
riêng đi đường không thể có ai khác làm thay
Cha đã đi những con đường quá khứ có chiến tranh, khói và bom nổ, khổ và đau
cùng những mùa xuân
Con hãy tiếp con đường cha đã bước, đích của con là phía mặt trời
Chúng ta và vạn vật có thể còn quay ngược, duy thời gian vĩnh viễn chẳng đi lùi.


2. GỘI ĐẦU CHO VỢ

Anh gội đầu cho em
Bằng hương nhu, bồ kết
Tóc em dài mê mệt
Như ngày đầu ta quen

Mùi bồ kết lan xa
Thơm nồng nàn chân tóc
Hương tình yêu như ngọc
Vị tình yêu như ngà

Mái tóc em dài lắm
Cột thế giới chân mình
Cột trái tim mê đắm
Cột anh, ngọn lửa tình

Hôm nay anh chải tóc
Thấy sợi bạc thêm nhiều
Thấy rụng hơn lần trước
Thấy em càng dấu yêu

Những sợi tóc phong sương
Dài như là ngọn lửa
Thắp lên tình chồng vợ
Nhóm lên tình yêu thương.


3. KHI TÔI HÔN LÊN ĐÔI MÔI EM

Khi tôi hôn lên đôi môi em
thần thánh!
những mùi hương tràn ngập khắp căn phòng
mùi hương ấy tại sao em phải giấu
ở trong lòng và ở phía cô đơn?
Khi tôi hôn lên đôi môi em
thần thánh!
vị nào cay như vị ớt, ngậm ngùi
làn môi mỏng còn hòa thêm vị đắng
vị môi em hay vị cuộc đời?
Khi tôi hôn lên đôi môi em
thần thánh!
nhịp đất trời cảm nhận rõ đầu môi
lưỡi tê cứng như vầng trăng bất động
trái tim tôi dạo khúc nhạc không lời
Khi tôi hôn lên đôi môi em
thần thánh!
vũ trụ bừng sáng rực phía trời xa
ở nơi đó mọi tinh cầu giá lạnh
tự thắp lên ngọn lửa giữa thiên hà
Khi tôi hôn lên đôi môi em
thần thánh!
óc quay cuồng, tim rộn, tháng năm run
chân không vững như đời bao lần vậy
ước tóc em cột lấy tấm thân chùn

Khi tôi hôn lên đôi môi em
thần thánh!
đôi môi em thơm ngọt hóa hư vô
đôi môi tôi hóa ra miền vô cực
trái tim tôi hóa đá giữa mơ hồ.


4. NHẬT KÝ CỦA NGÀY

Một ngày dài như mái tóc em
Nỗi buồn như giọt sương
Niềm vui như pha lê
Anh như con đường
Em như mảnh gương
Chúng ta như mặt hồ
Soi tỏ điều hư vô

Một ngày dài như mái tóc em
Thời gian chảy đầy bình đựng rỗng
Không gian trôi vơi bớt điêu tàn
Sự mơ hồ tích tụ thành nước mắt
Sự hoang mang nén lại hóa suy tư
Gương mặt chúng ta đầy nguy hiểm

Một ngày dài như mái tóc em
Những dòng người vỡ tổ như ong
Lướt qua nhau cực kỳ vô lý
Chẳng có ai buông lời thắc mắc
Thời gian đâu mà dám thở dài

Một ngày dài như mái tóc em
Có hai người lạc lõng cô đơn
Một người xuôi và một người ngược
Họ tự nhận là chúng ta trong tấm gương.


5. PHÍA SAU CUỘC NHẬU

Sau các cuộc nhậu
Mà độ nhiệt tình được đo bằng lít
Những người đàn bà lục tục dọn nhà
Những người đàn ông hút thuốc pha trà
Họ cười nói tung trời sảng khoái
Những người phụ nữ thoăn thoắt như thỏ
Nhưng ẩn sâu toát lên vẻ trầm mặc của rùa
Họ làm việc dọn dẹp lau chùi sạch sẽ
Cứ như thể đã quá quen mà thành thông lệ

Sau những cuộc nhậu
Khi rượu đã tan và tiệc đã tàn
Tôi còn kịp quan sát các mẹ, các chị và vợ mình
Họ dọn dẹp
Lặng lẽ như chưa từng ồn ào
Những người đàn ông và những câu chuyện xã giao
Cứ bất tuyệt
Cứ thao thao

Sau cuộc nhậu
Mâm bát trở lại vị trí vốn dĩ
Người đi nằm
Kẻ liêu xiêu
Tôi thoáng suy nghĩ một điều
Đằng sau ánh hào quang và sự huyên náo
Luôn luôn có bóng dáng của những người đàn bà
Chấp nhận đứng đằng xa
Lấp ló đằng sau
Hạnh phúc ngắm người đàn ông của mình tỏa sáng.


6. SUY NGẪM VỀ THƠ NHỮNG THẬP KỶ ĐẦU THẾ KỶ XXI

Ngồi ở thiên niên kỷ thứ 3 suy ngẫm về thơ những thập kỷ đầu thế kỷ XXI
Nhiều điều bối rối
Những năm 30 của thế kỷ trước xuất hiện phong trào Thơ Mới mà Hoài Thanh
và Hoài Chân cho là “một thời đại trong thi ca”
Phong trào Thơ Mới bắt đầu với Phan Khôi viết “Tình già”
Và sau đó, cuộc luận tranh gay gắt về thơ mới - thơ cũ
Thơ mới lên ngôi khi cuộc bút chiến chục năm trên văn đàn ngã ngũ, khép lại
mấy trăm năm thống trị của thơ Đường
Nhưng rồi theo thời gian liệu thơ mới có còn là “mới” khi mà các nhà thơ không
muốn trở thành con rối của chính mình
Thơ tự do không vần
Rồi thơ bậc thang, thơ tượng trưng, siêu thực, thơ văn xuôi, sắp đặt, Rock,
Rap… xuất hiện
Có phải là cách tân?
Những năm 90 của thế kỷ XX lại ra đời thêm trào lưu Tân hình thức
Thơ cũ, thơ mới, hiện đại, hậu hiện đại đều dồi dào bút lực khiến người làm thơ
như đứng giữa ngã ba đường
Thơ đi về đâu?
Hãy thử trả lời cho thế hệ chúng ta:
- Có người nói làm thơ là cảm xúc, người lại cho là công thức câu từ. Nhưng
chắc rằng có một điều nghiêm túc là làm thơ quả thực chẳng dễ dàng
- Những con chữ nhảy múa trước không gian và thời gian như lắng đọng không
màng. Hiện thực, tương lai hay quá khứ: một vòng quay kết nối tuần hoàn
- Từ ẩn dụ, hoán dụ hay so sánh, đến gieo vần kết hợp ý sâu xa. Thi sĩ như đang
bước vào trận đánh: cuộc chiến nhân tình, thế sự, xót xa…
- Niềm hứng khởi tuôn ra theo ngòi bút bằng văn phong thi pháp riêng ta. Ngôn
ngữ văn xuôi nhiều khi bất lực, phải cậy nhờ vào sức bật thi ca.


7. SỢ HÃI VÀ TRƯỞNG THÀNH

Chiến tranh, dịch bệnh, đói nghèo…
Đủ làm chúng ta sợ hãi
Mọi biến cố đau thương của loài người đều xuất phát chủ yếu từ sự vô cảm và
ăn thua
Lòng tham chạm đáy
Chúng ta từng tiêu diệt nhau vì những mét đất, con đường
Sự phát triển không đồng đều, sự ăn chia không sòng phẳng, sự phân chia giàu
nghèo quá lố…
Tất cả chỉ là ngụy biện cho những sự cố chấp và toan tính thiệt hơn
Một thế giới đại đồng là điều hoang tưởng, ít nhất là trong bối cảnh những thập
niên đầu thế kỷ XXI
Hòa bình, hạnh phúc và bình đẳng tỏ ra xa xỉ hơn bao giờ hết
Thiên tai, dịch bệnh, biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường, tai nạn…không biết
từ bao giờ trở nên gần gũi thân quen
Khi dân số hành tinh đạt mức tám tỷ người, lần đầu tiên câu chuyện đưa con
người lên các vì sao cư trú không bị biến thành trò cười
Chúng ta dễ dàng lấy lý do tạo ra các cuộc chiến với nhau nhưng luôn luôn cố
tìm mọi cách lảng tránh những cuộc chiến mà tất cả phải chung tay trên cùng
một trận tuyến
Lịch sử chứng minh nhân loại đã trưởng thành hơn sau những nỗi sợ hãi do
chính mình mang lại
Và bây giờ cũng vậy.


8. MỘT CUỘC THI

Thời gian rủ không gian chạy đua
Không gian nhận lời
Họ chạy đua vô cùng mải miết
Thời gian lao đi nhanh nhất có thể bằng tốc độ ánh sáng
Không gian mở rộng hết cỡ đến mức vũ trụ không thể ngừng giãn nở
Cuộc tỷ thí cứ thế kéo dài hàng tỷ hàng tỷ năm tưởng chừng không hồi kết
Cuối cùng thời gian gục ngã đúng lằn ranh thắng - bại trong cái ngày mà không
gian cũng đã mệt nhoài khiến cho vũ trụ ngừng giãn nở vĩnh viễn.


9. CHUYỆN Ở CHỢ

Chợ đông
Hai người đàn bà cãi vã kịch liệt
Mọi ngôn từ mạnh mẽ nhất được văng ra
Chuyện gì mở đầu rồi cũng có kết thúc
Hai người đàn bà rời đi sau một hồi loạn đả
Họ chỉnh lại y phục xộc xệch
Nhặt lại dép guốc mỗi nơi một cái
Không quên mang theo cả những ánh nhìn hiều kỳ
Chỉ để lại những bãi nước bọt mà họ nhổ ra trong lúc khẩu chiến.


10. ĐẤNG CỨU THẾ

Khi câu thơ của tôi có nguy cơ bị chết đuối giữa dòng sông
Chẳng có ai thiện tình ra cứu
Cứu làm chi một thứ đáng bỏ đi
Khi câu thơ của ai đó đang vùng vẫy tuyệt vọng trên một dòng sông khác
Tôi cố gắng giúp đưa vào bờ nhưng cũng đành bất lực
Chưa kịp hà hơi thổi ngạt câu thơ đã yểu mệnh mất rồi
Tôi nghiệm ra một điều
Những câu thơ nhân bản dễ dãi
Chẳng thể nào đủ sức đứng vững trong những dòng chảy ngay cả cho dẫu trời
yên biển lặng
Không có đấng cứu thế nào cho những dòng thơ.


11. BẬC THANG, XÚC XẮC VÀ RUBIK

I. Bậc thang
Những bậc thang
Đưa ta lên đỉnh cao
Những bậc thang
Chứng kiến ta ngã nhào
Những bậc thang vô tri
Luôn luôn vững vàng bình thản
Ta đủ giác quan
Sao cuộc đời vẫn cứ lao đao?

II. Xúc xắc
Xúc xắc có sáu mặt
Mỗi lần đổ ra cho ta một con số
Trong trò chơi cá ngựa
Thường ai cũng mong xắc vào mặt Sáu
Vào mặt Một bất đắc dĩ ngậm ngùi
Nhưng đôi khi ngựa cần thêm một nước
Cầu mặt Một mà chịu cứng người chơi.

III. Rubik
Rubik cũng là một khối lập phương
Mỗi mặt là mỗi màu sắc khác nhau
Trên mỗi mặt có chín ô vuông nhỏ
Buộc người chơi phải xoay trở tài tình
Khi các mặt đồng màu người chơi thắng
Ta từng chơi và thường thua là chính
Một đời xoay như rubik lập phương.


12. GÃ HÀNH KHẤT, SƯ THẦY VÀ NHÀ THƠ

1. Gã hành khất đi lang thang trên đường
Phong trần, bụi bặm, gió sương
Không quản ngày đêm mưa nắng
Đôi chân vô định hành trình
Đời là manh chiếu rách
Giang sơn bốn bể là nhà
Chẳng mấy ai chú ý đến anh ta ngoài lũ trẻ con hiếu kỳ.

2. Sư thầy đi khất thực
Áo nâu sồng đạo mạo chân tu
Đời là bể khổ
Niềm tin là ánh sáng
Người xuất gia dứt nợ hồng trần
Đạo và đời song hành cõi giới
Nhưng mấy ai để ý đến thầy ngoài những tín đồ.

3. Nhà thơ dạo bước giữa dòng người
Thâm trầm và bé nhỏ
Nghệ thuật vị nhân sinh
Cái cũ là tử lộ
Cái mới là vô hình
Cái đẹp tìm đâu ra?
Câu và chữ đối đầu
Chữ với nghĩa xung khắc
Sau mỗi lần sống sót và bước ra từ trường văn trận bút
Hình ảnh đầu tiên nhà thơ nhìn thấy là những ánh mắt ái ngại của nhân gian.


13. NHÀ TRIẾT HỌC, NHÀ THƠ VÀ ĐỘC GIẢ

Nhà triết học nói về một vấn đề
Dường như phức tạp hơn chính nó
Anh phân tích và giải thích
Biện chứng - hoang mang

Nhà thơ cảm nhận một sự việc hiện tượng
Không đầu không cuối
Ai cũng hiểu hoặc không hề ai hiểu
Những chiều kích tư duy

Độc giả đọc nhà triết học và nhà thơ
Bằng lăng kính chủ quan
Đầy khách quan
Họ gấp sách lại ngay khi đọc phải những thứ từa tựa triết học và na ná thơ.