CUNG TÍCH BIỀN - Giác Hồn

Mắng con người là “đồ súc vật” là ta xúc phạm con vật.

Con chó Bi nhà tôi nó già, hình như nó ung thư gan lâu ngày. Bi nằm liệt, bụng phình dần ra. Rồi qua đời hôm 27 tết, năm 2005. Hôm ấy đài khí tượng báo tin khí hậu miền bắc rất lạnh. Có nơi 0 độ. Sapa tuyết rơi dày.

Đêm cuối cùng Bi gượng dậy, nó bước ra vườn. Đi quanh quanh. Như nhìn lần cuối những vì sao, cái bầu trời mà nó không được may mắn làm người.

Tôi ở Vườn Cây Cau. Bật ngọn đèn cho khu vườn thêm ánh sáng. Bi đến ngồi cạnh tấm đanh đúc bằng xi măng, hình tròn, trên đó một chậu hoa sứ trắng. Đó là mộ hai vợ chồng tôi lập của con chó Bơ chết trước đó. Bơ là em của Bi.

Hai năm trước, Bơ bị bịnh. Chúng tôi ẵm nó đến bệnh xá Gò Vấp. Nó được đặt lên bàn, cân đo trọng lượng, đo nhiệt độ, chích thuốc. Bệnh trạng được ghi cẩn thận vào sổ y bạ của Bơ. Sổ y bạ, tôi tự làm, có chụp tấm hình của Bơ dán vào. Như số bệnh bệnh viện lập cho mỗi bệnh nhân.

Bơ không vượt khỏi số mạng. Buổi chiều tôi ngồi uống trà, trò chuyện với bè bạn tại nhà họa sĩ T.T., thì nhận được cuộc điện thoại. Vợ tôi bảo: “Bơ nó đi rồi anh ơi”. Tôi lau nước mắt. H.H.T. hỏi người thân nào qua đời mà buồn lắm vậy.Tôi nói con chó Bơ nhà tôi nó chuyển sang từ trần.

Bơ, con chó lai nh. Nên quan quách không lớn lắm. Vợ tôi trải tấm vải đỏ, vốn lót cho Bơ nằm khi bịnh, vào cái quách nhỏ. Bỏ vào cạnh Bơ những món đồ chơi vẫn thường dành cho nó. Một cái bát nhựa nó vẫn thường ăn cơm. Một sợi dây xích vẫn thường xích cổ đi dạo chơi. Tôi nói: “Để cho Bơ thoát kiếp, bỏ xích xiềng theo xác mần chi.”

Khuya. Chúng tôi chôn Bơ trong vườn Cây Cau. Đây là khu Làng Hoa Gò Vấp. Quanh đây là bạt ngàn hoa đang nở. Trong ánh sáng lờ mờ có pha sương, Bi ngồi nhìn hai vợ chồng tôi chôn em nó. Mắt nó buồn rượi.

Có chắc là Bi không có mơ ước gì, không buồn, không tiếc nuối tình chia cắt với Bơ?

Người xưa dạy rằng chỉ có con người mới có linh hồn, loài vật chỉ tới chỗ giác hồn.

Sao không nhắc nhở, rằng nhờ có linh hồn mà con người tiện bề lai rai cầm cố được linh hồn.

Sao chẳng thấy ra những giác hồn thanh thoát, trong veo. Như tiếng hót họa mi. Như cánh én. Như tiếng con chim khách chỗ bờ trúc báo tin ta sắp có người tri kỷ tới thăm. Nó biết trước ta một bước chân sẽ tới

Hôm nay Bi của tôi mang giác hồn đi.

Hay Bi sẽ có một linh hồn quay về cõi thế mai kia, trong cách một con người.

***

Lúc trời rưng rưng sáng Bi vào nhà, nằm quay đầu về chỗ tôi ngồi đọc sách. Bi mệt và thở dốc, muốn trút hơi.

Vợ tôi thấy cuộc tạ từ của con chó già thân thương – mà hằng ngày bà chăm sóc cho nó từng viên thuốc, chén cháo, từng bồng ẵm tắm rửa cho nó – sao mà nó thở hắt ra lâu lâu quá, buồn quá. Vợ tôi bảo tôi:

“Anh dỗ dành Bi một cái đi anh. Nó tội quá.”

Tôi ngồi xuống, bế Bi lên, ôm Bi vào lòng. Người nó lạnh toát, có thoảng một mùi hơi của bệnh. Tôi vuốt ngực, nó thở liên hồi. Mặt trời đang lên đầu kia. Ánh sáng vàng lay chỗ hàng cau vườn nhà. Cần cổ Bi ức giựt. Chừng như hơi hắt ra thì nhiều mà lực hít vào không còn nữa.

Tôi an ủi:

“Thôi Bi đi đi Bi ơi, thôi con thong dong Bi ơi.”

Rất lạ lùng, sau câu an ủi của tôi, Bi mềm người và tắt thở, nhẹ nhàng từ biệt. Nhưng rất lâu đôi mắt nó vẫn mở, vẫn nhìn mơ hoặc, như chính cái kiếp trước nó là một con người, đến ngay giờ đây nó mới ngắc ngoải trong kiếp Bi.

Thấy hai con mắt Bi mở hoài, như mong đợi một sự gì nữa ở tôi. Tôi rùng mình. Lại tự nghĩ: “Hay là mình cũng hóa mình trong cái chết của Bi đây”. Tôi bảo vợ tôi:

“ Em vuốt mắt cho Bi một cái đi.”

Vợ tôi ôm Bi và vuốt mặt. Chao ơi, như một con người chờ đợi một kẻ thân yêu đang phiêu bạt đâu đó, phải quay về vuốt mặt mới chịu vĩnh viễn Ra Đi.

Bi từ từ nhắm mắt. Nắng cuối đông vàng tênh.

Bồ Đề Cốc, 9-2008.