(Khoảnh Khắc Mùa Thu Paris - 4)
Tặng Jacques Ng.
Nước Pháp với dân số 67 triệu, mà khách du lịch nước ngoài hàng năm có tới 80 triệu người, dẫn đầu trước Tây Ban Nha và Mỹ, Ý. Những lúc nghỉ chân bên bờ sông hay trong công viên, Thạch kể về những tháng năm đầu tiên trên đất Pháp. Qua câu chuyện, tôi được biết cuộc sống Thạch sau nhiều năm khó khăn vất vả ở xứ lạ quê người, giờ đây đã ổn định, các con khôn lớn đều thành đạt. Hơn ba mươi năm trước hai vợ chồng với ba cháu nhỏ sống nheo nhóc dưới gầm cầu thang nhà người mẹ nuôi, chưa được sáu mét vuông diện tích, ở một thành phố miền trung. Nhớ mỗi lần tôi ghé thăm, vợ Thạch vội vã chạy qua quán giải khát cạnh nhà đem về một chai cam vàng với ly đá. Không có chỗ đặt chai nước, tôi cầm ly đá trong tay, đứng hỏi chuyện Thạch vài ba điều rồi ra ga đi chuyến tàu tối vào nam. Tình cảm trân trọng, quý mến người bà con xa trong cảnh nghèo khó của vợ chồng Thạch làm tôi xót xa. Mấy năm sau Thạch và gia đình được định cư ở Pháp theo diện con lai. Thạch bị bệnh thận nặng, phải lọc máu mỗi tuần ba lần suốt 5 năm nay, thế mà vẫn đi thoăn thoắt, bước hai bậc cấp một, thỉnh thoảng còn dừng lại hỏi tôi anh có mệt không?
Xuống metro, lên metro, chì hai phút là có tàu, tôi phải bước thật nhanh mới theo kịp Thạch, dù hắn luôn quay lui nhìn tôi giữa đám đông chỉ thấy đầu người nhấp nhô vội vã.
Trước khi đến nhà thờ Notre-Dame, chúng tôi đi bộ trên Rue De La Paix, đây là một đại lộ đẹp có nhiều cửa hàng bóng lộn, rất đông du khách, dẫn đến quảng trường Vendome nơi đặt tượng đài Napoleon.
Lúc chúng tôi dừng trước Notre Dame de Paris, du khách đã xếp hàng dài để lần lượt đi vào cánh phải của nhà thờ. Ngay cửa vào có một quầy bán tượng và hình ảnh lưu niệm Rải rác bên trong, đặt những chiếc máy như máy rút tiền ATM, để du khách tự động bỏ vào hai euro và nhận lại một medal kim loại tròn mạ vàng, trên một mặt khắc hình nhà thờ, mặt kia có hình thập tự với giòng chữ Cathedrale Notre-Dame de Paris.
Nhà thờ bắt đầu xây dựng từ 1163 nhưng vì có nhiều sự cố, mãi đến 1345 mới hoàn thành. Mái vòm cao với những khối đường nét tuyệt mỹ. Những khung kính lớn lộng lẫy nhiều màu sắc tồn tại từ bao thế kỷ nay. Rất nhiều tượng mang ý nghĩa trong Kinh Thánh, mà tôi là người mến Chúa nhưng ngoại đạo, không thể nào hiểu hết.
Cùng với các tín đồ đang cầu nguyện, tôi ngồi xuống một băng ghế sát tường, bên cạnh tôi là Kim. Thạch ngồi ở dãy ghế giữa. Tôi nhìn tượng Chúa trên cao, cảm thấy lòng thanh thản. Đây là lần thứ hai tôi vào nhà thờ, không ngờ lại là một nhà thờ nổi tiếng, mà văn hào Victor Hugo đã lấy bối cảnh để viết tác phẩm bất hủ The Hunchback of Notre-Dame ( ở Việt Nam, anh Trần Quang Huề chuyển ngữ “Thằng Gù Nhà Thờ Đức Bà” trước năm bảy lăm.)
Còn lần thứ nhất tôi đến giáo đường, cách nay hơn bốn mươi năm, ở một thành phố nhỏ ven biển miền trung. Lần đó còn rất trẻ, vào một buổi sáng tôi đưa người bạn gái vào đây. Nhà thờ vắng vẻ. Những hàng ghế trống im lìm. Chúng tôi đứng cạnh nhau sau hàng ghế cuối, tôi bảo nàng nhìn lên tượng Chúa và im lặng. Rất trang trọng, mấy phút sau tôi hỏi , Kim có biết tôi vừa nói gì với Chúa không. Nàng gật đầu, mắt long lanh ướt. Tôi thầm cám ơn Chúa và nắm tay Kim rời nhà thờ. Tôi đã cầu hôn nàng như thế đó.
Bây giờ người con gái thuở ấy đang có mặt ở đây, trong ngôi nhà thờ danh tiếng Notre-Dame, cách xa nhà thờ năm xưa nửa vòng trái đất. Người con gái với áo dài lụa trắng được đón đưa trước cổng trường Sư Phạm ngày nào, giờ đây với mái tóc điểm nhiều sợi bạc, hạnh phúc vượt qua những tháng năm đầy khó khăn, gian khổ bên cạnh chồng con.
Tôi nhìn lên tượng Chúa nhân từ giữa giáo đường uy nghi rộng lớn, và như khi đứng trước Chúa bốn mươi năm về trước ở quê nhà, tôi thầm ngõ lời cám ơn.
Thạch ngồi ở hàng ghế giữa, mắt nhắm, miệng lâm râm cầu nguyện.
Chúng tôi đi vòng lối ra ở cánh trái nhà thờ. Những bức tường bên ngoài với nhiều phù điêu, hình tượng nghệ thuật rất đẹp được trang trí công phu, nói lên tài nghệ tuyệt vời của điêu khắc gia những thế kỷ trước.
Từ sân nhà thờ băng qua đường, chúng tôi ghé một quán cà phê, ngồi ở dãy bàn đặt dọc vỉa hè giữa đám đông du khách. Thạch luôn miệng nhắc sóc, anh có mệt không? Tôi thấy thương Thạch, vì người bệnh mỗi tuần phải lọc máu ba lần lại luôn quan tâm đến người tương đối còn sức khỏe tốt./.
Sep.,2011
* Mùa Thu Paris - Thơ Cung Trầm Tưởng - Nhạc Phạm Duy - Tiếng hát Thái Thanh