Trò chuyện với nhà văn Văn Quang (Kỳ 7)

ThienNgo:

Tôi có một câu hỏi cũng thường thôi nhưng tôi muốn được ông trả lời đó là lý do gì hay trường hợp nào dẫn ông đến với nghiệp văn? 

Nhà văn Văn Quang trả lời:

Câu hỏi của bạn không “thường” đâu, hơi khó trả lời đấy. Phải ngồi nhớ lại từ ngày còn trẻ mình đã mơ ước gì rồi sau đó nguyên nhân chính đưa đường dẫn lối cho mình bước vào sự nghiệp viết văn làm báo. Tôi nhớ là hồi nhỏ tôi sống ở một con phố nhỏ vùng quê. Cả huyện không có một bệnh viện, tất nhiên không có bác sĩ. Cả tỉnh cũng chỉ có 1-2 bệnh viện. Cho nên tôi mong được trở thành bác sĩ và mở BV ngay tại con phố nhỏ này. Nhưng rồi loạn ly, nhà cửa bị tiêu thổ kháng chiến, tôi phải ra Hải Phòng vừa đi dạy học vừa đi học. Từ đó quen biết với một vài nhạc sĩ, vài nhóm văn nghệ, vài anh em viết văn làm báo ở Hanoi xuống chơi. Thế là tôi bắt đầu viết văn, làm báo. Hồi đó ở Hải Phòng chưa có một tờ báo nào. Thời gian đầu (khoảng đầu năm 1953) tôi làm thông tín viên, làm tin hàng ngày ở thành phố cảng cho 1 tờ nhật báo ở Hanoi, sau đó thì viết truyện ngắn, phóng sự cho tuần báo Cải Tạo tại Hanoi. Truyện dài đầu tay của tôi được đăng trên nhật báo Thân Dân - Hanoi năm 1953. Khi ra trường sĩ quan, tôi về cục tâm lý chiến và từ đó có nhiều môi trường cho tôi tiếp tục công việc này. Viết văn như một cái nghiệp nó bám theo mình và cũng phải kể đến môi trường cho mình theo đuổi chí hướng và khả năng sáng tạo nữa bạn ạ. Có nhiều người tôi quen, cũng thích viết văn làm báo và cũng rất có khả năng nhưng trớ trêu thay hoàn cảnh lại không cho phép vì nhiều lý do khác nhau nên chỉ có vài truyện rồi bỏ dở. Rất đáng tiếc cho những tài năng bị mai một. Trường hợp đó không phải là hiếm. 

Phú Phạm Hữu:

Nếu ông có một nghề khác kiếm được nhiều tiền và nhàn hạ hơn ông có chịu từ bỏ nghề viết văn? Có thì tại sao và không thì tại sao thưa ông?

Nhà văn Văn Quang trả lời:

Thưa ông, trong cuộc đời tôi cũng có đôi khi gặp trường hợp có người anh em bà con bạn bè chỉ cho con đường có thể kiếm được khá tiền hơn là viết văn. Thí dụ mở dịch vụ vi tính trong khi TP Sài gòn thời đó có rất ít computer. Một thí dụ khác và gần nhất là có người bạn chỉ đường, giúp đỡ cho tôi đi vào đường làm dịch vụ địa ốc ở Saigon, nói gọn lại là mua bán nhà đất. Từ những năm 2000 đến nay, nghề đó phát đạt lắm. Nhưng cũng không hiểu tại sao tôi không thể bỏ bút đi theo con đường tương đối nhàn hạ ấy. Tôi vẫn bị cái “nghiệp” lôi đi như... có ma ấy. Nhưng xét kỹ ra tôi vẫn cho lựa chọn của mình là đúng, dù ở đây, cái nghiệp ấy đôi khi gây phiền toái cứ như đánh đu với tinh. Song đi theo được con đường lý tưởng của mình vẫn là trên hết.