TỪ NGUYÊN - Chị Bờ

Chị Bờ một thời là người giúp việc cho cha mẹ tôi. Nghe nói chị có họ gần với mẹ tôi cùng trong hoàng tộc, họ nhà vua.

Chị trẻ người, xinh đẹp, xốc vác, siêng năng, quán xuyến mọi việc trong nhà thay cho mẹ tôi. Cha tôi làm việc ở nước ngoài, mẹ tôi đau yếu luôn.

Lúc đầu mẹ tính nuôi chị ăn học. Chị cảm ơn cha mẹ tôi, không chịu đi học mà rằng : Con đi học, ai giúp mẹ và các em?

Chị đỡ đần mẹ tôi nhiều lắm. Hầu như mọi chuyện đều có hai bàn tay của chị.

Mẹ tôi coi chị như con, chỉ có chuyện là chị không muốn ngồi ăn chung. Chị ăn nhanh, ăn ít, chị nấu riêng cho chị, giờ giấc bất thường. Vậy mà vẫn khỏe, không giải thích được.

Hỏi tại sao tên chị là Bờ, chị nói mẹ chị đang đi thì sanh chị ngoài ruộng. Tên thiệt của chị dài tới 7, 8 chữ, cô giáo trường tiểu học khuyên chị nên giữ tên Bờ.

*

Nhà có nhiều phòng, chỉ có mẹ tôi và chị được ngang nhiên vào phòng yêu cầu chúng tôi dọn dẹp. Vừa nói tay vừa quét dọn trong phòng đâu vào đó, ngăn nắp. Nhà dưới như nhà trên mọi chuyện không qua tay chị.

Các em tôi chỉ việc biên ra giấy chuyện cần thiết, chị lo hết. Tiền chợ có vẻ như ít nhưng chị không nề hà.

Chị chi ra rất hào phóng, bánh kẹo, hoa quả trong nhà luôn dư dả.

Chị có vẻ giàu có hơn chúng tôi tưởng. Túi áo choàng ngoài của chị luôn luôn có tiền, tiền lẻ.

Mẹ tôi khi cần cũng phải nhờ tới chị vì rằng bao giờ chị cũng có tiền lẻ.

ANH HAI

Phòng ngoài cùng là của anh Hai, người con cả. Anh đi làm xa, cuối tuần mới về.

Một sáng sớm, mẹ tôi nghe theo lời chị kể lại, biết rằng... đêm qua anh đã vào phòng chị.

Vẫn theo lời chị thì anh ngồi mép giường làm chị tỉnh dậy. Chị bật đèn, đưa tay, quát: Đi ra, ngay lập tức. Nếu không, tôi la, cả nhà sẽ thức dậy.

VÔ DUYÊN

Mẹ tôi khi nghe xong thật buồn, nói rằng thôi mẹ con mình không có duyên ở lâu với nhau lâu hơn.

Mẹ đi lấy một chiếc va li nhỏ và một bao thư tiền. Mẹ nói trước sự ngỡ ngàng của chị:

Con ơi, mình đành phải chia tay. Con cầm lấy bao thư này. Đây là tiền lương của con tới hết năm. Đây là tiền con mua vé xe lửa.

Con nói tên mẹ với ông xếp ga thế nào cũng có chỗ cho con đi ngay hôm nay.

Rồi khi về tới nơi nhắn ông xếp ga dưới đó báo tin cho trên này biết là con về tới bình yên.

Thôi mẹ để con sắp xếp.

Ôm chầm lấy mẹ tôi, chị khóc nhiều. Chị nói:

Công nương. Mẹ. Con đi, ai lo việc cho mẹ, cho các em con?

*

Từ ngày đó chuyện qua đi, mẹ tôi có nhiều người giúp việc khác nhưng không ai bằng chị.

TẠI SAO

Chúng tôi sau đó đi du học mỗi người lo chuyện riêng gia đình, họa hoằn lắm mới gặp nhau và nhắc tới chuyện nhà.

Kể cả chuyện của chị Bờ.

Coi vậy mà cũng có người không hiểu tại sao chị Bờ đi một cách đột ngột và thầm lặng.

Cô em tôi nói: Nghe nói mẹ chị qua đời, chị phải về. Có đứa nói chị được gã chồng...

Phần tôi là biết được đầu đuôi, tôi cũng không hiểu tại sao. Có lẽ tôi âm thầm tìm tòi và ráp thành chuyện.

*

Nam đáo nữ phòng tất đãng.

Đàn ông con trai vào phòng con gái có thể không giữ mình, không kềm chế.

Anh Hai là người liêm chính gương mẫu, mẹ tôi cũng như anh em chúng tôi biết tánh anh, mến trọng anh. Không ai nghĩ xấu về anh. Vả lại, có chuyện gì xảy ra đâu?

Không biết anh kể với ai, qua tai tôi. Anh nói rằng trước ngày anh đi trung tâm huấn luyện, anh tính cho chị ít tiền.

Nhưng vừa mở cửa phòng nghe chị hét hình như chị đang mê ngủ. Anh đóng cửa ra ngay.

Hôm sau anh đi trung tâm huấn luyện.

*

Không có chị Bờ, các em tôi phải làm lấy phần ăn trưa. Chiều đi học về không có chi ăn chiều. Chuyện giặt áo quần phơi áo quần ủi áo quần, rửa chén bát hàng đống, nay là chuyện của tôi.

Đặc biệt là không có người để cho các em tôi ngủ chung khi đau ốm hay có chuyện buồn với chúng bạn.

Có lần đang ăn, em gái tôi tuyên bố: Tối nay em ngủ với chị Bờ. Chưa đem mền gối qua nhưng đặt cọc trước.

*

Khi anh bước lên toa tàu tốc hành Huế đi Nha trang thì thấy một người đàn bà trẻ, áo xám, tóc xỏa, đeo kiếng đen đang ngồi xoay lưng lại. Trông thật là giống Chị Bờ.

Anh nhìn lại thì thấy đây là toa hạng nhất mà anh đi toa hạng nhì. Anh vội vàng vác ba lô chạy tìm chỗ của mình, lòng ngẫm nghĩ rằng giờ này, chị Bờ với mẹ đang lo cơm trưa chờ các em đi học về...

*

Từ đó mẹ tôi cũng không có tin tức chi của chị. Gia đình tôi dời nhà vào Sài gòn, không còn ai ở Huế.

Vĩnh biệt Chị Bờ.