VĨNH QUYỀN - Chiều hoang đường đứt gãy

Bốn giờ chiều, phòng thay áo nữ của Bệnh viện Đại học y Nam California đông như hậu trường sân khấu thời trang.

“Mới đến?” người có thân hình phốp pháp và gương mặt trẻ con đứng cạnh Mỵ thân thiện hỏi.

Mỵ gật đầu, “Vâng.”

“Trung Quốc?”

“Không, Việt Nam.”

“Bạn biết không, cha tôi tử trận ở Việt Nam. Hôm nay ngày giỗ thứ bốn mươi...”

Người phụ nữ chỉ vào bức ảnh đen trắng đính phía bên trong tủ áo của mình. Đôi chỗ trên viền bức ảnh bị cháy xém, nhưng khuôn mặt người lính trẻ đẹp trai, xanh xao và nhẵn nhụi vẫn còn khá rõ.

“Ô, thật là...” Mỵ không biết nói sao.

Người đàn bà Mỹ tiếp tục khi chui đầu vào chiếc áo thun, “Mẹ tôi nhận được tin khủng khiếp đúng ngày sinh ra tôi.”

“Vậy tôi kém chị mười tuổi,” Mỵ liếc vào gương và vuốt sửa nếp tóc. “Xin lỗi, tôi phải đi trước.”

“Vâng, mình Catherine, khoa gây mê. Cuối tuần vui vẻ nhé.”

“Mỵ, tu nghiệp sinh. Cuối tuần vui vẻ.”

Gió mồ côi thốc vào hành lang dẫn ra sân sau. Mỵ cúi người giữ gấu váy vội vàng đi về phía bãi đỗ xe. Chiếc Volkswagon con bọ đời ‘70 màu cam của cô từ đường cong cổ điển đến tiếng nổ xè xè đặc thù trông nổi bật hẳn giữa đám xe đời mới bóng nhoáng. Trước khi khóa học bắt đầu, Mỵ đã dành mấy ngày cho việc tìm nhà trọ và một con xe cà tàng chạy hết chín tháng học thì đưa thẳng vào bãi phế thải. Mỵ đã bị hút vào chiếc Beetle này khi đứng giữa rừng xe cũ, và chỉ mất bốn trăm năm mươi đô kể cả tút lại sơn, đúng là món hời.

Mỵ hướng ra ngoại ô theo thói quen về nhà trọ, rồi quay đầu xe vào khu trung tâm. Gói quà trên ghế phụ kịp nhắc Mỵ tiệc sinh nhật của giảng viên tiến sĩ Susan Chen. Cô này cùng gia đình sang Mỹ định cư một năm trước thời điểm nước Anh chuyển trả Hồng Kông cho Trung Quốc.

Mỵ nghe radio địa phương phát chương trình giao thông dù trên đường đang thông thoáng. Việc này đã trở thành thói quen mới của Mỵ. Chẳng phải để nghe tin, chỉ là trong thời gian lái xe, nhất là lúc xuyên qua đồng cỏ, Mỵ sẽ thấy dễ chịu nếu có tiếng người ở bên, dẫu không là tiếng mẹ.

Kênh giao thông đột ngột nhường cho tin khẩn: một trận động đất 5,6 độ Richter dự kiến sẽ sớm xảy ra, tâm chấn tại thị trấn Weitchpec, gần ranh giới hai bang Cali và Oregon… Mỵ rùng mình, hoang mang hơn là sợ. Cô từng chia sẻ thảm họa động đất ở đâu đó với vị trí ngoài cuộc, có thể kêu lên sợ hãi trước những gì trông thấy trên màn hình nhỏ rồi sau đó nằm xuống ghế sofa đắp mặt nạ dưỡng da.

Khi Mỵ vào đến khu trung tâm, ý nghĩ quay về nhà trọ bị xua đi bởi lúc ấy đường phố vẫn tấp nập người xe và không thấy ai tỏ ra căng thẳng. Có lẽ vì tâm chấn trận động đất cách nơi này những sáu, bảy trăm cây số. Nhưng khi bước ra khỏi xe, Mỵ loáng thoáng nghe những vị khách đến dự sinh nhật Susan sôi nổi chuyện động đất. Mỵ không hiểu hết những gì họ trao đổi vì cô thiếu hiểu biết về địa lý nước Mỹ. Vậy là lần này, dẫu “chung thuyền”, Mỵ vẫn là kẻ ngoài cuộc.

Theo chân một nhóm khách, trong đó có vài người Mỵ từng biết ở trường, còn những người khác mới gặp lần đầu, cô ôm quà đi vào tiền sảnh. Ở đó, ông cụ người Hoa trên tám mươi ngồi chìm trong lớp nệm chiếc ghế bành rộng, chăm chú xem tivi và không nhận ra sự xuất hiện của người lạ chung quanh. Mỵ nghĩ hẳn đó là người cha mắc bệnh Alzheimer mà Susan từng tâm sự với cô. Mỵ bỗng bối rối khi nhận ra kênh Anh ngữ CCTV9 của Trung Quốc đang đưa tin tàu hải chính Trung Quốc tuần tra Biển Đông, có cả hình ảnh quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam. Vài vị khách biết Mỵ người Việt và họ không giấu được vẻ ái ngại.

Susan xuất hiện thật đúng lúc, vừa lịch nhã chào hỏi khách vừa nhặt lấy cái điều khiển từ xa chuyển ngay kênh truyền hình, nói là lúc này cần theo dõi tình hình động đất. Trong khi đó ông cụ tiếp tục dán mắt vào màn hình nhỏ, như thể giữa tường thuật tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông và cảnh báo động đất ở Cali chẳng gì khác biệt.

Làm như không nhận biết lý do chuyển kênh, Mỵ ra vẻ tập trung theo dõi tin khẩn trên truyền hình. Một chuyên gia Trung tâm thông tin động đất quốc gia đang trả lời phỏng vấn. Bà cho biết trận động đất là hệ quả thời kỳ thức tỉnh của đường đứt gãy San Andreas nằm dọc bang Cali hướng bắc-nam, từ hạt Monterey đến khu vực biển Salton. Mỵ bỗng nhận ra mình đã gặp gương mặt xinh đẹp và thông thái này ở đâu đó, lúc nào đó.

Thêm vài khách vừa đến, Susan mời tất cả ra sân cỏ phía sau tiền sảnh, nơi bữa tiệc đã sẵn sàng. Ly tách thủy tinh trên bàn rực sáng trong ráng chiều vàng lửa.

Susan vui vẻ mở từng gói quà, phát biểu những câu dí dỏm khiến mọi người cười. Mỵ cười theo dù không thoát khỏi ý nghĩ rằng giữa hai người là một đường đứt gãy. Ứng xử khéo của Susan và vẻ lờ đi của Mỵ đều không làm cho nó biến mất. Có thể cùng chung cảm nghĩ nên sau phần mở quà, Susan đến bên Mỵ cụng ly, và hỏi nhà trọ thoải mái không. Chính Susan là người giới thiệu nhà trọ cho Mỵ, chủ nhà là bệnh nhân của cô.

“Cảm ơn, mọi chuyện đều ổn,” Mỵ đáp.

Khi Susan rời chỗ Mỵ để đón khách đến muộn, Mỵ như thu nhỏ giữa đám đông người Mỹ, vừa nhấp rượu chát vừa nhớ hôm Susan lái xe đưa cô đi thuê nhà, và nhớ cô đã cảm thấy thất vọng thế nào khi Susan chỉ vào một trang trại nằm trơ trọi giữa cánh đồng bao la, dẫu lúc ấy nó còn cách chỗ hai người khoảng một dặm Anh. Khu nhà chính hai tầng, gồm tám phòng, nhưng cả cơ ngơi chỉ có mỗi ông chủ John xấp xỉ sáu mươi, nếu không kể bốn con chó. Thực ra còn một tá điền, nhưng ông này xuất hiện ở trang trại khi Mỵ đã đi đến bệnh viện và ra về trước khi Mỵ về tới.

Susan giới thiệu Mỵ với John, và dẫu chỗ thân tình, cô không ngại thương lượng để có giá thuê rẻ nhất. John ngậm tẩu, cười mỉm sau hàng ria rậm màu muối tiêu trong khi ông nheo mắt nhìn người đàn bà da vàng líu lo, như thể ông không biết đường đối đáp. Nhân lúc Susan nghỉ lấy hơi, John chớp cơ hội để kết thúc cuộc thương lượng một chiều. Bằng giọng khàn trầm và không thể ngắn gọn hơn, ông nói, “Miễn phí.”

Thực ra gần đây mọi chuyện không ổn như Mỵ vừa nói với Susan và cô có ý định tìm chỗ trọ mới, dẫu rất cần sự hào phóng của John.

Một người đàn ông trung niên ngồi xuống cạnh Mỵ và quay sang cười cầu tài với cô. Mái tóc vàng, khuôn mặt hẹp, đôi mắt xanh. Không buồn giấu cái nhìn thèm thuồng vào ngực trái cau đàn bà châu Á, anh ta bắt chuyện bằng câu hỏi Việt Nam có động đất không. Bàn tay phơn phớt lông vàng nâu cố tình chạm vào tay Mỵ hơi lâu khi chuyền đĩa bánh. Tự dưng Mỵ nhớ một bàn tay khác, run run tìm tay Mỵ trong bóng tối rạp chiếu bóng. Cũng bàn tay ấy đã ký soạt vào tờ ly hôn sáu năm sau.

“Tôi Elton. Có thể biết tên cô?”

“Mỵ.”

“Me?”

Mỵ che miệng cười khúc khích, nói với anh ta “Sao cũng được.” Rồi cô nhớ cô bạn tên Châu có lần than thở về anh chồng người Mỹ, “Không hiểu sao tao sống được với người không thể gọi đúng tên tao, cứ ‘Trâu ơi’, ‘Trâu hỡi’...”

Như một đường đứt gãy, Mỵ nghĩ thầm. Cụm từ này bỗng dẫn Mỵ trở lại câu hỏi vẫn ấm ức: cô đã gặp nữ chuyên gia kia ở đâu?

Nếu không phải trực đêm, Mỵ thường về tới căn hộ vào khoảng 5 giờ 30, lúc nắng ấm còn vương trên đồng cỏ. Không một lời chào đón của ai nếu bỏ qua tiếng sủa dấm dẳng của bốn con chó. Hơn một tháng sống chung chúng vẫn chưa nhìn nhận người đàn bà da vàng thuộc về trang trại. Nếu có mặt nơi Mỵ đỗ xe, John sẽ vẫy chào cô. Nhưng những lần như thế cũng hiếm.

John thường luẩn quẩn sau dãy nhà trệt, đối diện tòa nhà chính bằng một quãng sân. Khu này hình như dành cho gara, xưởng mộc, nhà kho gì đó. Đôi lần Mỵ bắt chợt John đang nhìn mình từ đằng xa và sau làn khói thuốc lá. Mũ da cao-bồi vành sụp tới mắt, ống điếu gắn dưới hàng ria, áo sơmi ca-rô, quần jean, và giày da lật cao cổ, trông John như thể chẳng thay đổi từ ngày Mỵ đến. Mỵ không biết gì về trang trại ngoài căn phòng dành cho Mỵ và văn phòng giao dịch mà Susan và Mỵ có lần ghé qua. Khi trang trại lên đèn, trở thành một trong số những ốc đảo ánh sáng thưa thớt trên đồng cỏ thì Mỵ tắm xong, lao vào nấu bữa ăn chính trong ngày, vừa ăn vừa trò chuyện với mẹ và con gái cưng bốn tuổi rưỡi qua skype để bà còn kịp đưa cháu đi nhà trẻ, rồi lên giường đọc tài liệu khóa học cho đến khi ngủ thiếp. Tuy nhiên, cái thời khóa biểu ấy của cô sẽ bị phá hỏng vào những tối có phụ nữ đến tìm John, mà lúc này Mỵ tin một trong số họ là người phụ nữ vừa xuất hiện trên truyền hình.

Đàn ông độc thân có phụ nữ tìm đến là thường tình, và cũng là chuyện riêng tư. Nhưng những gì chứng kiến đã khiến Mỵ rơi vào tâm trạng bất an. Nửa như muốn cuốn vào cuộc, nửa như muốn chạy trốn. John tiếp phụ nữ ở phòng sát vách phòng ngủ của Mỵ. Đôi khi Mỵ tự hỏi tại sao lại là phòng đó mà không phải là các phòng khác của ngôi nhà này. Không có câu trả lời thích đáng, chỉ biết đó là căn phòng luôn kín cửa, và đêm có khách mới bật đèn, mà cũng chỉ lù mù vàng. Ngôi nhà gỗ xuống cấp từ lâu, tiêu chuẩn cách âm của nó cũng kém theo. Vì vậy, những đêm phòng bên có phụ nữ đến chơi là Mỵ bị tấn công bằng thứ âm thanh mơ hồ kỳ dị. Đó không hẳn là những lời thì thầm khuyến dụ, hay nụ hôn kêu chụt, hay nhịp thở dồn dập, nói chung là những thanh âm, tiếng động có thể có của một cuộc ái ân thuộc về con người. Ngược lại, Mỵ còn nghe cả những cơn gào thét man dại và kêu khóc tức nghẹn. Mỵ đi từ tâm trạng bị quấy rối bứt rứt đến vạ vật ám tưởng những gì đang diễn ra bên kia vách gỗ. Khi đôi tình nhân rời tổ quỷ, tiếng bước chân của họ trên hành lang lát ván xa dần cũng là khi Mỵ co quắp trên giường, tột cùng hoang lạnh. Một lần như thế, Mỵ bất đồ phát rồ, chạy ra khỏi phòng trong áo ngủ, đuổi theo John và người đàn bà, có lẽ với ý định hét lên xin các người tránh xa chỗ tôi, hãy để tôi yên, làm ơn... Nhưng thực tế là Mỵ đã đứng lại trong góc tối, nhìn John sánh vai người đàn bà đi những bước thư thả về phía đỗ xe. Không thể tin hai con người thanh nhã trầm buồn kia vừa bước ra từ một cuộc truy hoan ầm ĩ bệnh hoạn. Không nụ hôn từ biệt như Mỵ hình dung, người đàn bà ngồi vào xe, ngước mặt nhìn John vẻ biết ơn. Gương mặt xinh đẹp và thông thái Mỵ vừa gặp trên truyền hình.

Mỵ bị ném khỏi chiếc võng hồi ức. Mặt đất dưới chân rùng chuyển. Ngôi nhà vặn mình răng rắc, kính cửa vỡ giòn như bánh gạo, đồ vật đổ nhào loảng xoảng, tiếng người oai oái. Mấy giây sau khi trận động đất đi qua, Mỵ nhận ra mình ngồi bó gối dưới gầm bàn tiệc, hai tay giữ chặt ly đã tạt hết rượu vào người từ lúc nào. Bữa tiệc kết thúc trong hoảng loạn. Susan và vài khách là đồng nghiệp nhận được lệnh triệu tập của bệnh viện qua điện thoại.

Mỵ là người cuối cùng rời khỏi sân nhà Susan, lúc ấy khoảng sau 5 giờ. Trên đường nhốn nháo với vài đám cháy, rất nhiều xe cảnh sát, xe cứu thương vun vút ngược xuôi, toàn thành phố mất điện. Mỵ không hiểu điều gì khiến cô phóng xe như điên về trang trại, nơi mà mới mươi phút trước vẫn mong được sớm rời bỏ.

Một chiếc lexus mui trần từ trong sân trang trại lao ra cổng, rồi thắng gấp, dừng ngay trước mũi xe con bọ của Mỵ.

“Catherine gây mê …,” Mỵ kêu thầm.

Catherine cũng ngạc nhiên nhận ra người vừa bước xuống xe là Mỵ. Không kịp chào hỏi, Catherine nói ngay, “Tôi phải đưa John đến bệnh viện. Một thanh rầm rơi sượt vào vai ổng.”

Mỵ chạy đến chiếc lexus. John nằm trên băng ghế sau, máu thấm đỏ lớp băng tạm. Vẻ hớt hải của Mỵ khiến ông xúc động, và ông trấn an cô bằng cái nháy mắt không đúng lúc.

“Chăm mấy con chó giúp tôi nhé?” ông bảo Mỵ trước khi xe chạy.

Thay vì vào thẳng phòng mình như thường lệ, Mỵ đổi hướng thận trọng đi sang phòng bên cạnh đang mở toang cửa, nghển cổ nghiêng đầu nhìn vào trong. Trống ngực cô đập dữ, không phải vì sợ thanh rầm nào tiếp tục rơi mà vì Mỵ sắp khám phá cái không gian ám ảnh, nơi John tiếp phụ nữ, nơi Catherine cũng vừa ở trong trận động đất.

Nhưng chẳng có giường ngủ rộng như Mỵ luôn tưởng. Nói đúng ra chẳng có gì ngoài máy chiếu phim 16 ly tróc gần hết sơn đặt cuối phòng, một màn ảnh bằng vải đã ố vàng treo trên tường đối diện, giữa phòng chỏng chơ mấy chiếc ghế bọc da, hai trong số đó đã bị thanh rầm đè gãy.

Mỵ giật mình bởi đèn chiếu vụt sáng và bành phim quay rè rè. Điện vừa được cấp trở lại. Chiến tranh Việt Nam hơn bốn mươi năm trước rùng rùng hiện lên màn ảnh, không theo kịch bản nào, chỉ là những trường đoạn rời: cảnh lính Mỹ đánh răng, đọc thư nhà, cười đùa trong doanh trại. Mỵ nhận ra John giữa những người lính trong một cảnh quay, tay cầm micro hướng về một người lính đánh trần, và hỏi những câu chuẩn bị sẵn trong sổ tay phóng viên, là người lính có gương mặt nhợt nhạt, nhẵn nhụi ở bức ảnh đính trong tủ áo của Catherine. Phim chuyển đột ngột sang một trận càn: những lính Mỹ kêu cứu với vết thương mở toang hoác. Tiếp đó là cảnh xác du kích, xác đàn bà trẻ con nằm tráo đầu bên bìa một ngôi làng Việt Nam ngùn ngụt cháy. Thế rồi, cũng đột ngột như khi bắt đầu, cuộn phim tắt phụp và máy chiếu dừng lại.

*

Mỵ ngồi bệt giữa sân chan chứa ánh trăng. Cánh đồng cỏ chung quanh im lìm nhuộm sắc vàng cháy. Bốn con chó liếm tay Mỵ trong khi cô lắng chờ dấu hiệu từ thăm thẳm lòng đất. Sau cái cựa mình tỉnh giấc ban chiều, đường đứt gãy San Andreas có thể phát đi dư chấn bất cứ lúc nào.