TRẦN THỊ NGH - Đường Vòng.

1. Daumesnil

Daumesnil, Bois de Vincennes

Q. Chu khom người xuống. Chìa khóa cửa được tìm thấy bên dưới thảm chùi chân. Việc đầu tiên là đánh răng và tắm một cái sau chuyến bay 13 tiếng. Cố gắng cầm cự với sai biệt múi giờ, đừng ngã rầm xuống. Tìm cách câu giờ sao cho trôi đến tối, khuya càng tốt. Bươi đồ trong va-li ra bày lên hai ngăn kệ trống mà chủ nhà có vẻ như cố ý để cho tùy nghi. Phòng ngủ 15 mét vuông có cả lò sưởi, một giường đôi, một bàn viết to như bàn ăn dành cho 8 người. Nhà bếp lúng túng tủ lạnh, máy giặt, lò điện, bàn ăn, rốt cuộc chỉ còn vài ô gạch vừa đủ đứng xoay qua xoay lại. Nhà tắm như được thiết kế cho một người dẹp lép ốm nhom; chen chúc trong 3 mét vuông là bàn cầu, lavabo, chỗ đứng tắm vòi sen có tấm màn nhựa kéo ngang. Đồ đạc sách vở của chủ nhà vẫn còn bày bừa ra đó, khôn hồn thì đừng triển lãm ra thêm. Thu người nhỏ lại. Đi đứng nhẹ thôi, chớ để sàn gỗ kẽo kẹt dưới mỗi bước chân. Cẩn thận với các tay nắm cửa, hai hột xoài đã bị sứt. Nhẹ tay với tấm màn che cửa sổ phòng ngủ màu tím hoa sim, ba khoen móc đã tuột. Chủ nhà đàn ông hẳn đã thừa kế hai tấm màn từ một chủ nhà đàn bà trước đó. Màu tím này lạc loài giữa các vật dụng ngổn ngang đầy chất rợ của một người có cá tính, mất vệ sinh và vô tổ chức, trông đặc biệt ngộ.

Nằm trên tầng ba của tòa nhà có vẻ như được xây cách đây một trăm năm, căn hộ nhỏ của tay họa sĩ thất cơ lỡ vận gây bất ngờ: buổi sáng mở cửa sổ liền được chào đón bởi tiếng chim líu lo và mùi hương thoảng từ những tàn cây tilleul rậm rì xòe ra bung lên từ cái sân nhỏ bên dưới. Chập chùng đàng xa là màu xanh mùa hè của rừng Vincennes. Chỉ cần 7 phút đi bộ đã chạm bìa rừng; tiến sâu vô 5 phút là hồ Daumesnil nơi đại gia đình ngỗng ngan thảnh thơi lềnh bềnh lạch bạch, mặc ông đi qua bà đi lại. Đảo một vòng từ Les Épinettes qua Maréchal Lattre de Tassigny lấy làm mừng rỡ nhìn thấy hai siêu thị Franprix và Dia gần như kề vai sát cánh, cách nhau chỉ một dãy nhà trong cự ly vài trăm mét. Vậy là hoàn hảo về địa hình, thực phẩm vật chất lẫn thức ăn tinh thần.

Chỉ khi phát giác ra không thứ máy móc nào trong căn hộ hoạt động Chu mới té ngửa té sấp. May mà còn mấy ngọn đèn điện tù mù đủ thấy đường lò mò vô nhà vệ sinh ban đêm. Đồ ăn làm sẵn mua ở siêu thị không có tủ lạnh để giữ đông, bếp điện tắt ngúm nguội ngắt, vòi sen nhỏ giọt, lỗ thoát nước bồn rửa chén nghẹt cứng. Nhưng không sao, anh đã từng sống trong những điều kiện tệ hại hơn thế. Thảo nào lão họa sĩ bảo thôi thôi, tiền bạc gì, ông bạn trả giùm 100 cho phí chung cư hàng tháng là được rồi; đúng ra tôi không có quyền cho thuê lại studio, nhưng người nhờ cậy không ai khác hơn là bà chị của ông bạn, chỗ quen thân khó từ chối…. Vô tổ chức nên chi phải bỏ của chạy lấy người. Nàng Emma, gái giang hồ thứ thiệt đang mang tác phẩm của lão trong bụng, nếu lỡ may bất thình lình nhào tới đòi cạo đầu, anh sẽ đưa cổ ra cho mà cứa, miễn sao tiện việc sổ sách cho cả ba bên đối tác. Khả năng tài chính không cho phép Chu mơ tưởng đến thiên đường, âu cũng là thử thách của Chúa. Mà thiên đường đâu có phải là một sản phẩm của trí tưởng tượng, nó có thật, phải luôn luôn tin vậy. Tìm sẽ thấy, gõ sẽ mở, xin sẽ cho. Gõ trúng cái tổ chim cu này, biết đâu anh sẽ thân an tâm lạc.

Hai tuần lễ sống bằng tiếng chim hót và hương tilleul buổi sáng, cầm cự trưa và tối bằng các hộp thức ăn vừa béo vừa nguội, trong người đã thấy mụ mị, không còn suy nghĩ được chuyện gì ra hồn. Chỗ dụng người cho ướm việc 3 tháng theo hợp đồng nhưng chắc rồi sẽ bỏ cuộc thôi. Công việc làm không phức tạp nhưng xung quanh luôn luôn có những cái nhìn dè dặt cảnh giác làm như thể thế giới đang bị đe dọa bởi một cá nhân nguy hiểm. Thằng Chíp được anh cài trong lỗ tai có vẻ rục rịch muốn phát biểu. Hắn chỉ là một phôi nhị trùng, nhưng láu cá và tỉnh táo hơn anh nhiều. Ai mà chẳng cần bạn đồng hành, đặc biệt lúc cô đơn ngặt nghèo, nhưng thằng này quá quắt, lại ra cái điều quân sư quạt mo tuy rất thường khi hắn đúng. Đây là thành tựu bí mật của riêng Chu, một ân sủng của Chúa. Quá nhiều người thắc mắc việc anh hay tranh cãi rì rầm một mình khiến anh nổi cáu: ngó xung quanh kìa, dân chúng khối người cười nói khóc lóc khoa tay múa chân với cái cục nhỏ xíu gắn trong lỗ tai, thời buổi âm thanh di động… Họ nghĩ gì thì nghĩ, trong chỗ ở mới Chu cảm thấy bình lại, chùng xuống. Có vẻ như anh đang dần thoát ra khỏi những mắc xích chằng chịch chồng chéo của gia đình xã hội đức tin, không còn thấy mình thường xuyên bị theo dõi.

Bắt đầu tuần lễ thứ ba, một buổi tối Chíp ong óng:

- Ngài phán như vậy rồi thì được cất lên đang lúc họ nhìn, có đám mây tiếp Ngài khuất khỏi mắt họ. Đang khi Ngài lên, họ ngó chăm trên trời, bỗng có hai người mặc áo trắng đứng bên họ, mà nói rằng: “Các ông Ga-li-lê ơi, sao các ông đứng ngóng lên trời làm chi? Giê-su này đã được tiếp lên trời khỏi các ông, cũng sẽ trở xuống như cách các ông đã thấy ngài lên vậy”. Đoạn, họ từ núi gọi là Ô-li-vơ trở về Giê-ru-sa-lem, núi ấy cách Giê-ru-sa-lem ước đi một ngày sa-bát.

Vụ này Chíp ca vọng cổ đã nhiều lần làm Chu phát ngấy. Dăm ba hôm hắn lại đọc tới đọc lui ro ro duy nhất một đoạn trong Công 1: 9 – 12; hỏi vì sao thì nghe cười khà khà bí hiểm, bảo hãy làm theo ơn kêu gọi. Việc anh đáp chuyến bay 13 tiếng sang nhận việc ở SNECMA nhờ xin được một dự án hợp tác ngắn hạn, có vẻ vẫn chưa đúng nhịp song loan, dù bài vọng cổ trước đó hắn có ca cẩm về hồ Daumesnil. Thành thật mà nói, Chu vẫn tin đây là xếp đặt của Đấng Bề Trên chứ chẳng phải do mãnh lực của sự quen biết.

Cuối cùng Q. Chu quyết định tra tìm thông tin ở tiệm Internet 2 đồng một giờ. Gõ núi, Israel liền được cung cấp một danh sách phong phú: Herzl cao 834 mét, Carmel dài 39.000 mét, Tabor phía đông thung lũng Jezreel nơi Chúa Giê-su biến hình tỏa sáng thậm chí đã ngồi ở đấy đàm đạo với Moses và Elijah, Olives 826 mét – nơi Chúa Giê-su đứng khóc thương cho thành Jerusalem. Theo Phúc âm Luke 21:37 và Mathew 26:39, Giê-su đã có lúc ở trên núi này giảng dạy và báo trước về các tiên tri giả cho các môn đệ biết. Ngài trở lại Olives nghỉ ngơi hàng đêm sau một ngày giảng dạy ở Jerusalem và cũng tới vườn Getsemani dưới chân núi; tại đây, trong một đêm Ngài đã bị Judas bội phản mang nộp cho người Do Thái. Mathew 26:30 cũng nói rằng Giê-su lên trời từ núi Olives.

Anh ngồi trầm tư một lúc cho đủ một giờ rồi đứng dậy trả 2 đồng.

2. Olives

Olives

Có xe buýt số 75 lên đến đỉnh nhưng Chu không thích thế. Anh cuốc bộ, loay hoay sao mà lạc đến tận Eagle Rock, quá giang một chiếc Chevrolet ọc ạch, cuối cùng được thả xuống đứng lớ ngớ với cái va-li trông lãng nhách trong khung cảnh núi đồi hùng vĩ buổi chạng vạng. Chíp giục rì rầm trong lỗ tai:

- Đi! Đi ắt đến.

Bằng một cử chỉ dứt khoát anh bước sấn vô chân núi, tuột hết quần áo giày vớ ém vào va-li xong nhét nó vào một hẻm đá. Trong va-li ngoài các thứ linh tinh còn có một giấy thông hành chưa được đóng dấu nhập cảnh vào Israel và một ít tiền mặt. Hôm Em đến truy lùng lão họa sĩ, Chu tự giới thiệu như đã được căn dặn rồi hào phóng xòe ra một xấp mong mỏng bảo là của lão gửi lại. Sau các chi phí cần thiết cho mấy tay cò dẫn đường giờ chỉ còn một tẹo, nhưng nghĩ cho cùng anh sẽ chẳng cần đến tiền bạc nữa. Trụi lủi như một sự dọn mình sạch sẽ. Chuyến đi này, nhờ sự trợ giúp bất ngờ đầy nhiệt tình của Em, dưới con mắt giám sát của Chúa anh đã vượt qua bao nhiêu chặng vất vả mà vẫn trót lọt. Hiện giờ cơ thể phơi phới không vướng víu, lòng bàn chân xây xát đất đá, đầu trần trơ ra nắng gió, thật đã đời. Khoái cảm mới mẻ và kỳ lạ làm người Chu run lên.

Kế hoạch của anh là, với sức khỏe trai tráng và trong điều kiện thời tiết lý tưởng không nắng không mưa như hiện giờ của miền núi, vào khoảng tôi tối có lẽ anh sẽ làm được một chặng kha khá. Thành tích này có thể nhân lên, nhặt hay khoan tùy sức chịu đựng bền bỉ đến đâu. Nhưng đến đâu thì không quan trọng, Chíp nhắc nhở Chúa luôn ở cùng ta, chỉ là chưa phải lúc để Ngài trở xuống theo cách ta đã thấy Ngài lên. Đích đến không phải đỉnh núi; đây là địa điểm anh chọn theo tiếng gọi thúc giục của Chíp trong mấy tuần qua. Tìm sẽ thấy. Giờ mới chợt ngộ ra Daumesnil rõ mười mươi là một phần của lộ trình. Em là một tín hiệu: kẻ cướp bị đóng đinh trên thập tự đến giờ phút chót vẫn còn được cứu rỗi; phúc cho cô gái giang hồ đã được chọn làm kẻ chỉ đường. Một lúc nào đấy thôi giữa khi anh đang hì hục trèo lấy trèo để Ngài sẽ bất ngờ bước đến cầm lấy bàn tay ứa máu của kẻ hết lòng dâng hiến vì Chúa rồi phán: hãy theo ta.

3. E.T.

Q. Chu biết mình được ơn kêu gọi từ khi vừa xong bậc trung học. Việc anh đột nhiên thấm nhuần giáo lý rồi trở thành con chiên ngoan đạo làm thất kinh cả đại gia đình Chu, vốn đã nhiều đời cúng kiếng chùa chiền. Ngoài việc phụ trách lĩnh xướng trong ca đoàn của giáo xứ Phát Diệm, anh dành trọn thì giờ cho việc học và tìm hiểu kinh thánh. Tuy có hơi khoa bảng, anh tin rằng thành công trong học vấn sẽ tạo điều kiện cho người ta thoát ra khỏi những con hẻm nhỏ để bước thênh thang trên lộ cái. Với một tương lai đã được lập trình theo chiều hướng ấy, cuối cùng anh đã lấy được cử nhân trong nước rồi thạc sĩ ở Mỹ.

Những năm du học xa nhà, với trí nhớ đặc biệt về số liệu, thông tin và hình ảnh, Q. Chu luôn làm sửng sốt các giáo sư phụ trách, điều giúp anh đạt điểm hầu như tuyệt đối trong các môn học; còn thì là, anh hoàn toàn không thể hội nhập với người bản xứ cũng như vô phương kết bạn. Đó cũng là lúc anh bắt đầu cài Chíp. Hắn khiến anh tự tin hơn và thăng bằng hơn. Trong mắt anh, những con người quanh anh đang sống ngược lại ý Chúa. Qua cái nhìn của họ, anh khác với đồng loại trong cung cách hành xử quái dị: lúc nào cũng chuyện trò râm ran cùng một kẻ vô hình, không bao giờ ngồi ăn chung bàn, tránh xa các sinh hoạt tập thể. Ý thức được sự chệch choạc này, Chu đã lỉnh vô một góc hẻo lánh của khu vực, dựng cái lều tuềnh toàng như dân du mục, câu cá độ nhật thay vì sống trong khu đại học. Bản chất thơ mộng và yêu cây cỏ, anh thấy bình an khi lủi thủi một mình giữa cảnh thiên nhiên. Một lòng kính Chúa, anh luôn dọn mình để dâng hiến, cương quyết không để bản thân bị cám dỗ bởi những thèm muốn tầm thường.

Một mùa đông khắc nghiệt, Q. Chu đang gần như chết cóng thì được một người dân địa phương tìm thấy. Sau đó anh bị đẩy về nước khi chưa kịp xong luận án tiến sĩ. Đây là một cú sốc quá sức chịu đựng, Q. Chu bắt đầu thay đổi. Anh trở nên bẵng tính hơn, đâm ra thích cãi cọ với Chíp về một số chương trong Cựu Ước lẫn Tân Ước rồi quẫn trí bỏ lửng mỗi khi phải tự lý giải. Đáng ngại là anh luôn có cảm tưởng mình thường trực bị rình rập.

Những ngọn đèn đỏ nhấp nháy của các chiếc xe chạy phía trước cá một ăn mười là ám hiệu của bọn ngoài hành tinh, kẻ thù của Đấng Chí Tôn; chúng đang truyền tin cho nhau để tìm cách tiêu diệt anh. Chíp nhắc, đi chậm, rẽ trái. Thay vì làm như thế, Chu bức bách gào vào đuôi một chiếc Attila:

- Đồ khốn nạn! Mất dạy! Bọn bây không xoay được thiên mệnh của tao đâu!

- Mày chửi ai khốn nạn mất dạy?

Người lái chiếc Attila nhìn ngoái lại, thắng két, lột khẩu trang, buông xe cho nằm chặn ngang, đằng đằng sát khí nhào tới giữ rịt lấy ghi-đông chiếc Loncin Trung Quốc của Chu. Phải tử đạo, phải chống cự một mất một còn với bọn trá hình, anh tự nhủ. Chíp mách nước rào rào trong lỗ tai, dọng vô mặt nó, khóa đầu nó lại, đá giò lái! Trận hỗn chiến cuối cùng bị vây kín bởi người đi đường. Một người nào đó bẻ quặp hai cánh tay anh ra sau lưng. Attila máu mũi lòng thòng hổn hển phân trần:

- Đang đi dưng không cha này chửi tui khốn nạn mất dạy. Nó đi sau lưng tui mà!

- Nó chửi sau lưng sao ông biết nó chửi ông? Một người trong đám đông cắc cớ hỏi.

- Nghe hàm hồ, ngoái lại thấy nó đang ngó mình chằm chằm là chửi mình chứ còn ai vô đây?

- Ngộ he! Khi khổng khi không….

ET

Từ ngày về nước, những vụ tương tự xảy ra như cơm bữa, bởi bọn E.T đông vô kể. Chúng túa ra từ mọi ngả đường, chớp nháy xanh đỏ, bịt khẩu trang, trùm kín đùi, đeo găng tay, mang kính đen, đội mũ sụp, khiến anh chửi gào xua đuổi đến khản cả cổ. Chíp thường cao giọng, đã bảo chậm lại rẽ trái, nhanh lên ôm lề phải, chui vô hẻm trổ ra đường cái, hừ, không kịp rồi! Anh mang đầu máu vô bót cảnh sát mỗi tháng năm bảy lượt, lần nào cũng đều do bà chị giàu có bảo lãnh. Bà này, theo suy nghĩ của anh, chỉ là một… kỹ nữ hạng sang, ý anh là một phụ nữ có nhiều kỹ năng nên danh nên phận nhờ gá nghĩa với một tay sừng sỏ trong ngành xây dựng; nếu không kiên nhẫn để cho bà ta cưu mang, rất có thể anh sẽ mất cơ hội đi hết con đường đã được minh định.

Qua quen biết lớn, cùng mớ bằng cấp của chính đương đơn, bà ta đã xin được cho anh một hợp đồng ngắn hạn với SNECMA. Điệu hổ ly sơn thôi. Kỹ nữ đã thẳng thừng giải thích: do đã quá ngao ngán việc dung chứa một kẻ tâm thần phân liệt, một tên cuồng tín cực đoan, một thằng tự kỷ, một tai họa, một gánh nặng, một cơn ác mộng, và vô số những cụm từ ví von độc địa khác. Bà ta tin rằng một môi trường sống khác sẽ gở dần cho Chu những mắc lưới ám thị. Chu khinh bỉ nhưng vẫn thản nhiên nhận sự giúp đỡ, thản nhiên đưa tay đón lấy đồng tiền dơ bẩn – dẫu gì nó cũng do ngân hàng quốc gia phát hành chứ đâu, thản nhiên lên đường với lòng tha thứ cùng niềm hi vọng, bởi vì hẳn là theo ý Chúa mà anh phải trải qua những thử thách như thế. Căn hộ nhỏ gần hồ Daumesnil của tay họa sĩ lỡ vận và sự xuất hiện kỳ diệu của Em chẳng qua chỉ là mốc khởi sự cho chặng đầu trong lộ trình đến miền đất thánh.

4. Olives, bis

Hai bàn chân tứa máu, anh bắt đầu lết. Sai lầm là, để thanh lọc cơ thể theo lời khuyên của thầy Đỗ Đức Ngọc đọc thấy trên mạng, anh đã chỉ dùng nước chanh đường trong suốt 12 ngày trước khi thực sự khởi hành cộng thêm chuyến đi quá dài qua nhiều chặng nhiêu khê, chỉ sau một lát leo dốc Chu thấy sức đã kiệt. Khát và thèm ăn kinh khủng đến độ có thể nhai nuốt bất cứ thứ gì tìm được. Gió núi và nắng hanh làm ngầy ngật sốt. Cơ thể nhớp nhúa trầy trụa, lớp da bụng rúm lại phình lên xẹp xuống theo từng nhịp thở hụt. Giờ này không có du khách. Nghe nói quanh đây có non chục cái nhà thờ và 150.000 ngôi mộ của người Do Thái nhưng mắt chỉ thấy loa lóa những ô trăng trắng xếp lớp như bánh đậu xanh. Tựa lưng vào một tảng đá để thoi thóp, anh nghe Chíp đọc làu làu chúng ta ai cũng phải tự vác thánh giá của mình, phải đi cho đến cuối đường. Này là máu ta…này là thịt ta…Hắn làm anh chảy nước miếng. Và kìa, Chúa đã gửi đến một con ốc sên; nó thong dong chậm rãi tiến về phía cái xác của chính anh đang ngả xiêu xiêu trên nền đất lởm chởm đá núi.

Một, hai, ba…Tính ra trong mấy tiếng đồng hồ ngắn ngủi anh đã xơi tái 3 mạng, đúng là ơn Trời. Chất nhầy nhầy lạnh lạnh không làm tởm lợm, trái lại có vị chua chua ngọt ngọt của sườn heo xào củ hành nêm vừa một muỗng Knorr pha với một muỗng nước chanh vắt có rải mấy cọng rau cần tây. 2.710 feet của núi Olives là đâu không biết, nhưng có chắc chi đây là chính nó? Xa xa thấy lờ mờ nhà cửa nhấp nhô hay chỉ là ảo giác từ lòng hoài vọng hướng về một thiên đường có thật. Dù gì, lúc bấy giờ đối với anh không còn chi quan trọng. Trong những cơn mê thiếp từng chặp, vẫn là Chíp lay gọi, rao giảng và khích lệ. Hắn thậm chí còn hát Ha-lê-lu-ja.

Hoàn toàn mất ý niệm thời gian, nhưng rõ ràng là trong đêm đó anh đã bò sảng theo đường xoắn ốc của thành Cổ Loa có điều theo chiều ngược lại, vì như sau này Chu được nghe kể, người ta đã tìm thấy anh nằm lơ phơ bên lề con đường mòn chạy vòng chân núi, nơi chiếc Chevrolet xộc xệch đã thả anh xuống cùng cái va-li chiều hôm trước. Cảnh sát địa phương trùm cho cái mền chở về trạm. Chờ cho cơm nước tắm rửa tỉnh táo xong, họ bắt đầu tra hạch. Đấy là anh đoán vậy. Mấy ông kẹ quơ tay quơ chân, thậm chí to tiếng, nhưng Chúa ơi, làm sao cho họ hiểu đây? Tự lúc nào họ đã trồng lên người anh một cái quần tây cũ và một cái áo thun thùng thình cỡ 42. Vài người được gọi tới để hỗ trợ ngôn ngữ, nhưng cả hai bên bất khả thỏa hiệp. Cuối cùng họ đưa anh trở lại chỗ đã tìm thấy cái kẻ sem sém tử đạo, bằng xe cảnh sát. Văng ra một tràng dài líu lo, họ vung tay chỉ trỏ tứ tung. Chu lừ nhừ dẫn họ đi loanh quanh qua cơ man là hẻm núi trông na ná nhau, phải khá lâu mới đến được đúng địa chỉ để moi cái va-li ra từ trong hốc đá.

Thật tức cười. Cha con chúng nó chạy tới chạy lui như gà mắc tóc hẳn là đang tìm cách xử tử tên ngoại nhân trần truồng nhặt được dưới chân núi. Có chi đâu mà tán loạn; giấy thông hành sờ sờ đó, giờ chỉ việc liên lạc các bên để rốt cuộc con mẹ kỹ nữ lại bỏ tiền ra chuộc cơn ác mộng về. Khỏi cần mặc khải, khải huyền cũng tiên tri được chặng đường tiếp theo. Bọn E.T. hằng hà sa số rồi sẽ vây khốn, những lý tưởng tốt đẹp sẽ bị tiêu diệt bởi bè lũ trá hình, những cái chết cũng bị bịt mặt như chính chúng nó để vô phương nhận dạng. Giải thích sao đây hỡi Chúa Lòng Lành? Thánh giá con mang làm bằng bê tông cốt sắt hay sao mà con ì ạch? Tâm hồn con đen tối u mê hay sao mà con mò mẫm? Đức tin con oặt oại hay sao mà con sụm bà chè? Chíp khẳng định rằng Chúa luôn luôn trao cho mỗi người những thử thách vừa sức, có nghĩa là con dư sức và vẫn còn đó một bể khổ để bơi qua?

Ngồi chơi xơi nước chờ bọn họ nuôi cơm cũng là một cái tội, anh thừa nước đục thả câu, tìm đường ra chợ. Ban ngày lang thang, ban đêm ngủ sạp, uống nước máy, lây lất nhờ những người bán hàng rong tốt bụng. Họ ngoảnh mặt làm lơ để tên trộm vặt thó lấy vài quả hay Chúa đã bẻ cổ họ quay qua phía khác để cho Chu sống? Phải mất một ít thời gian trước khi bọn cảnh sát lại lùng sục ra kẻ đào tẩu, thì nhân đó nên kiếm cho ra cái bể khổ để mà yết-đế.

Những sạp hàng ở Jerusalem 

Trần Thị NgH

Saint Maurice, 07.2014