LÊ MINH HÀ - Một nửa tôi là nhà quê

Sẽ vẫn thế, khi mà tôi cứ nhớ.

Nhớ những đứa bạn chơi chung và nhiều hơn là những đứa không chơi. Lạ vậy.

Cái Điểm là một trong những đứa cứ ám tôi thế. Thật ra nó là chị họ của tôi. Nhưng trong khi bố nó là bác Huyền chưa nhận con thì cả làng vẫn chỉ coi nó là con hoang của một người đàn bà chửa buộm và tôi vẫn mày tao chí tớ với nó. Nhà Điểm ở xóm trên. Tôi học cùng khối lớp 4 với nó. Cả khối có hai lớp học ở phòng sát nhau, qua mùa hè bức tường trát dứng bị những đôi trai gái nào đêm hôm buồn tình rủ nhau vào đó đạp tan hoang, đến năm học mới bọn tôi hè nhau đạp nốt. Trò quay lưng vào nhau mà học, thầy cô quay mặt vào nhau mà giảng bài, lúc thầy cáu cô cười trò chịu không biết thầy cô cười với mình cáu với mình hay cáu với nhau cười với nhau. Học trò cấp 1 trường làng, lớp 4 có nhõn hai lớp, chẳng láng giềng thì họ hàng, kiểu gì chả quen tên quen mặt.

Cái Điểm thì tôi còn thích nhìn mặt nữa vì xinh lắm. Đến năm lên cấp 2, Mỹ gia tăng đánh phá, trường chia nhỏ lớp, phải đi xuống tận bãi sông cuối làng đào hầm dựng lán và chúng tôi chung lớp thì ngày nào Điểm cũng phải đi qua ngõ nhà tôi. Trò nhà quê đi học muộn, Điểm chắc phải hơn tôi vài tuổi, lúc đó tóc đã dày đã đen và đã biết chải mượt lắm, cặp đẫy cái cặp ba lá dài đến tận thắt lưng. Bà bảo mẹ con nó sống cũng gieo neo, nhưng nó chả có vẻ gì con nhà khó. Da trắng, mắt bồ câu rất sáng, mũi dọc dừa, miệng không nhỏ không to, môi đỏ không dày quá không mỏng quá trên một gương mặt giờ đàn bà con gái nghiến răng bỏ tiền thuê người cắt gọt đập mài xương hàm mới có, vú mới chũm cau nhưng đã thấy dáng người rồi thanh mảnh lắm. Nói thật là nó không có cái vẻ của người gồng gánh, chẳng biết gái làng quan họ đẹp thế nào, nhưng nứt mắt đọc truyện không dành cho tuổi, tôi toàn hình dung họ giông giống cái Điểm, chỉ khác nỗi biết í i hừ hôi hừ yêu và được yêu.

Lúc đó thì tôi trẻ ranh biết gì là yêu. Nhưng bọn cùng học thì chắc hơi hơi biết, vì chúng nó thích cái trò ve vẻ vè ve cái vè ai đấy đọc toáng lên chế nhau lắm. Mấy đứa con gái mười ba mười bốn như Điểm thể nào cũng có nhà để mắt ngấm nghé dấm trước cho thằng con mới chỉ biết tỏ vẻ hơn đời bằng trò leo thành cầu chổng bòi lao xuống sâu rồi hí hóp trồi lên hay túm đuôi trâu trèo phắt lên lưng rồi dạng chân đứng hùng dũng đi vào ngõ. Nhưng bà, có lần gặp bọn tôi đi học về, nghe Điểm chào thì về lại chép miệng cảm thương "con bé này rồi ra khổ“. Lân la nghe hóng chuyện người lớn, tôi hiểu rằng lớn lên cái Điểm còn đẹp nữa, nhưng mà sẽ khó lấy chồng làng. Mẹ nó, nghe nói đẹp lắm dẫu là chân tười chân héo, phải lòng ông bác họ tôi một đời trai trẻ học ở Hà Nội, nghe nói rất tay chơi, bị ông vờn quyến thế nào đó mà sinh ra nó. Ông bác sau 1954 về làng, đi đâu cũng đánh mỗi bộ áo quần nâu phẳng phiu không dính một mảy bùn hay vết nhựa chuối, mặt lành lạnh và rất đẹp, cái đẹp thanh tú di truyền qua cho Điểm. Ông chẳng vợ con gì, sống chung với gia đình ông anh nhưng ăn riêng bằng thu nhập của cái vườn to vật trồng toàn một loại chuối ngự thân cao ngòng ngay chỗ lô cốt Pháp xây. Khổ, hai anh em con nhà danh giá bậc nhất tổng một thời mà đến lúc đó phải ở nhờ cái nhà hương hỏa của ông chú ruột là ông nghè Móm. Thế nên hai bác hay cãi nhau lắm, bọn tôi toàn đi xem. Đến cái lúc trạm thủy văn rời đi nơi khác, bố cái Điểm mua lại nhà của trạm. Nhà biệt lập với láng giềng, cửa ra vào mở ra đê che mắt người bằng tán nhãn còng, cửa sổ hai bề mở ra vườn chuối, còn chỗ bể nước thì áp vào lưng lô cốt. Cảnh một người đàn ông có tuổi nhưng chưa lên lão sống một mình thế có cái gì tồi tội, dù rằng bộ điệu rất lạnh đâm ra hách của bác Huyền làm chẳng ai dám thương ông. Đi học kiểu gì cũng phải qua đó, cái Điểm toàn bỏ chúng tôi đâm đầu chạy. Chúng tôi sợ bố nó một, nó sợ mười. Đến cái hôm bác Huyền đứng ở gốc nhãn còng gọi ra "Điểm!“ lúc nó chạy qua, cả làng có chuyện bàn tán. Bọn tôi đi sau nó, chẳng nghe được bác ấy bảo gì nó, chỉ thấy Điểm mặt tái dại líu ríu đi theo bác Huyền vào nhà. Từ ấy, tháng đôi ba lần, cả những ngày nghỉ học lại thấy Điểm vào đó, dọn dẹp quét quáy nhà cửa, đi chợ đi búa. Bà gặp Điểm, nghe nó chào, về kể chuyện mừng rỡ lắm. Lại hóng, thì biết là bác Huyền đã nhận Điểm là con. Con gái nhà quê, chọn vợ chọn chồng cho con người ta tính đến cả tông ti, chịu phận con hoang, chỉ còn mỗi cách đi thoát li, mà thoát li lí lịch cũng phải thế nào, đâu có dễ, không thì may gặp ai đó người dưng quê xa thì mới có thể lấy chồng. Điểm được bố nhận là con, thế là nó có tương lai rồi đấy.

Cũng trạc tuổi Điểm ngày đó, cũng người xóm trên còn có một đứa nữa nhưng mà tôi không chơi. Xinh như Điểm, nhưng lông mày đậm, mắt sắc hơn, nom dữ dữ. Mà cũng có thể vì cái hôm tôi bị nó đuổi chạy bán sống bán chết thì mặt nó đang đỏ bừng bừng nên tưởng thế. Nó tên là Hồng. Học trên tôi một lớp. Nào tôi có biết gì về nó. Chỉ tại mấy thằng nhãi ranh cùng xóm trêu chòng và không cự nổi cơn điên giận của nó mà tôi phải vạ. Nhưng chỉ chiều đó thì tôi hiểu vì sao cái Hồng má đỏ bừng bừng vừa nước mắt nước mũi giàn dụa gào lên chửi, vừa dám nhặt đất cục ném tôi lúc đó đã chạy vào nhà chị Lễ - chị vẫn tết mũ rơm cho tôi. Bố chị Lễ là bí thư đảng ủy xã mà cái Hồng dám đứng ở bờ đê quăng đất vào đầu hồi nhà bác ấy chửi loạn lên. Giá mà bố mẹ nó còn sống, thì chắc sẽ có người ngăn nó. Nhưng trước đó ít ngày, bố nó đương là phó chủ nhiệm hợp tác xã bị đồn tham ô. Hồi ấy tội ấy to lắm. Thấy kể bố nó từ lúc chưa có nó đã nhiều lần xin nhập ngũ mà không được, vì có cái bằng sơ cấp trung cấp kế toán, xã giữ không cho đi. Ra trước cuộc họp, bố nó lặng im nghe mọi lời lên án, rồi chỉ nói độc một câu "tôi thề không tơ hào của bà con một hạt thóc nào“. Đêm ấy, bố mẹ cái Hồng cùng treo cổ. Chẳng có một bản án nào, chẳng có một lời minh oan nào. Chị em cái Hồng nheo nhóc sống cùng nhau. Tôi ra Hà Nội, hè năm sau về nghe nói cái Hồng học hết lớp 7, lại thay chị nó xã đã cho đi công trường đâu đó chăm bẵm hai đứa em. Rồi không bao giờ tôi kịp nhớ để hỏi thăm về nó nữa mỗi bận về làng.

Cái Điểm sau này rút cục cũng lấy chồng người quê xa, về ở hẳn với bác Huyền, chăm bố già và lo đợi chồng thỉnh thoảng mới đảo về. Còn cái Hồng, chẳng biết chị em nó có còn là người làng không nữa.

Berlin 4.05.2015