NGUYỄN QUANG CHƠN - Một chút mồng năm

Mồng năm tháng năm âm lịch gọi là tết Đoan Ngọ. Tết của người Tàu. Sách thì nói là ngày giỗ ông Khuất Nguyên người Sở. Truyện thì nói tết giết sâu bọ sau một mùa xuân hè bội thu. Chúng tôi thì từ nhỏ, mồng năm là được mẹ cho ăn thịt vịt, ăn thơm (dứa), mít, ăn bánh ú tro chấm đường cát hoặc ăn với cục đường đen....

Mồng năm chúng tôi hay rủ nhau đi tắm sông và bắt mấy con thằn lằn (thạch sùng). Mẹ nói nếu mồng năm mà nuốt sống được con thằn lằn thì sẽ thông đàm sáng mắt, mà, mồng năm đố tìm ra lũ thằn lằn, thường vẫn trèo trên tường bắt kiến, đớp muỗi...

Mồng năm mẹ hay ngắt trong vườn (và mua) lá mồng năm nấu cho tôi tắm. Mẹ nói tắm lá mồng năm sẽ trừ cảm cúm và chốc lở ngoài da. Chẳng biết có phải nhờ mồng năm nào cũng tắm mà thịt da tôi chừ vẫn chắc gừ!...

Sau này cha mẹ già yếu. Trưa mồng năm nào cũng chạy về quê với chùm bánh ú tro, với đĩa thịt vịt, cúng ông bà xong ngồi với ba mẹ, nhìn thời gian hằn trên khuôn mặt, dáng vẻ mẹ cha, nghe tuổi thơ trôi xa bằn bặt...

Rồi cha mẹ mất. Vườn xưa nhà cũ rỗng hươ. Mồng năm cũng bánh ú tro mua đặt bàn thờ thắp nén hương, sao lòng lạnh lẽo!...

...

Năm nay, thời gian đi sao nhanh quá. Mới đón tết Đinh Dậu với các con ở San José nước Mỹ, pháo nổ đì đùng, chừ đã đến mùng năm, đã sắp nửa năm!...

Vợ chồng mua bánh ú tro, hoa quả về đặt bàn thờ, thắp một nén hương mà lòng buồn rười rượi. Năm tháng úa tàn. Ba mẹ miên viễn. Anh chị em xa rời. Người theo ông bà. Người tuổi già héo úa. Kẻ miền hương xa. Người thân nặng nợ... Không còn trẻ nữa. Tất cả đã già. Đã lệ thuộc vào thời gian, vào bệnh tật, vào con cháu. Tất cả như những áng mây mờ nhạt cuối chân trời!...

Thế hệ tiếp theo nghĩ gì về ngày tháng ghi dấu cha ông này? Chắc một ngày vui cho vũ trường, cho cà phê đường phố, cho ồn ả cụng ly...

Có ai về mua một đĩa thịt vịt, vài khoanh dứa vàng tươi, mấy chiếc bánh ú tro mỏng manh sương khói, một mảnh nhỏ mít thơm, nói với ba mẹ là, con về để cúng mồng năm??!!...