VĨNH QUYỀN - Bài thơ kiếm sắc

Truyện ngắn 600 chữ này sáng tác tháng 5.1989, đăng Tạp chí Sông Hương số 42.1990, Bửu Chỉ minh họa.

Thời tao loạn, sứ quân cát cứ khắp nơi. Động chủ họ Trương ngủ mơ rồng vàng. Môn khách của y quả quyết đấy là điềm ứng chân mạng đế vương, thống nhất thiên hạ.

Trương cả mừng, mở kho mộ binh, dựng cờ dưới chân núi Ngọ. Văn nhân dưới trướng tra lục điển cố, đặt tên chữ cho núi. Từ đó dân trong vùng phải gọi Ngọ thành Nghĩa.

Bửu Chỉ minh họa.

Nghe các sứ quân khác may gặp vũ khí danh trấn giang hồ, Trương ngủ chẳng yên giấc, những mong nếu không hơn thì cũng được bằng người.

Chờ chẳng thấy duyên kỳ ngộ, y đành gọi thợ giỏi, lệnh rèn kiếm.

Hỏi bao lâu thì xong. Thợ rèn đáp kiếm báu phải luyện ba năm.

Trương lắc đầu bảo đến lúc ấy e cục diện đã an bài.

Cánh võ biền thưa: Tướng quân không cần thuật luyện kiếm, việc đánh giết đã có chúng thần.

Cánh văn nhân phản đối: Nhưng xưa nay vẫn cần bảo kiếm trấn quốc.

Thợ rèn lên tiếng: Vậy cần linh hơn quý.

Trương thở dài: Kiếm báu mất ba năm huống hồ kiếm linh.

Thợ rèn: Ngày mai tôi xin dâng kiếm linh, chỉ có điều phải tuân thủ...

Trương vừa mừng vừa lo: Là gì?

Thợ rèn: Chỉ một mình ngài đủ phúc phận, không ai khác được đến gần kiếm.

Mọi người đồng thanh chúc mừng và ca tụng chủ soái.

Hôm sau lễ đón kiếm rầm rộ, uy nghi. Khi còn hai người, Trương nóng lòng xem kiếm. Từ trịnh trọng, hân hoan y chuyển sang thất vọng, giận dữ.

Kiếm gỗ?

Bẩm, linh hà tất gỗ thép!

Nhưng làm sao thuyết phục mọi người tin đây là bảo bối trấn quốc?

Bẩm, đã có các văn thần đang mong lập công.

Hiểu chuyện, Trương đổi giận làm vui, ban thưởng hậu hỉ, lại cho con trai thợ rèn theo hầu dưới trướng.

Thơ phú ca ngợi kiếm linh mấy chốc loan truyền khắp nơi. Kẻ sĩ bốn phương rủ nhau đến núi Nghĩa lập thân.

Mấy năm sau Trương thống nhất thiên hạ, dựng nghiệp đế. Từ đó kiếm được thờ trong võ miếu trang nghiêm.

Lại nói chuyện con của người thợ rèn. Chàng được nuôi dạy cùng các hoàng tử, lớn thành văn nhân tài hoa, giữ chức tế tửu, hết lòng phụng sự đế nghiệp.

Gặp kỳ khánh thọ, tế tửu được giao làm bốn bài thơ liên hoàn tán dương ân đức nhà vua, trong đó dành một bài cho kiếm.

Lúc ấy thợ rèn ốm nặng. Tế tửu vừa chăm cha vừa sửa thơ.

Nghe con trai ngâm ngợi, thợ rèn gọi lại bên, trăn trối trước lúc chết: Trong đời ta khinh nhất đám văn nhân nô bộc. Con chớ làm thơ như họ. Trước khi nhắm mắt ta muốn con biết một sự thật. Rằng thứ gọi kiếm linh trong võ miếu kia chẳng qua là thanh gỗ vô danh vô dụng.

Nhân cớ thọ tang cha, tế tửu xin miễn dự đêm thơ chúc thọ nhà vua.

Từ đó chàng đắm chìm trong men rượu, cố tìm khuây nỗi niềm thất vọng, lại làm thơ ám chỉ thực chất vật trấn quốc chi bảo.

Bài thơ bị tố giác bởi nhóm văn nhân vốn ganh tỵ chàng từ lâu.

Án xử ngay tại sân võ miếu. Nhà vua bảo trẫm đích thân chém ngươi bằng kiếm thờ xem có thực bằng gỗ không nhé. Dứt lời rút kiếm khỏi vỏ.

Ngước trông thép quý chớp sáng trên đầu, thi sĩ cung đình cả sợ rồi lại cả mừng.