Nếu có một cuộc bình chọn những nhân vật sinh hoạt văn hóa ưu tú thuộc thế hệ thứ nhất, tôi sẽ không ngần ngại đề cử Nguyễn Ngọc Bảo.
Ông đa tài đa dạng, hết lòng với văn hóa dân tộc, tận tụy với cộng đồng Việt hải ngoại, và thiết tha với tuổi trẻ.
Dĩ nhiên, cũng sẽ có rất nhiều người khác dành phiếu cho ông. Và cũng sẽ có nhiều ứng cử viên khác. Nhưng để bảo vệ cho chọn lựa của mình, tôi xin ‘kể’ một vài chuyện về ông.
Trước ngày ông về Little Saigon ở Quận Cam để trình làng “Chuyện Xa Gần,” tôi chưa bao giờ gặp ông tận mặt. Tôi chỉ được ‘nghe và thấy’ ông trực tiếp lúc ông MC trên sân khấu Phong Châu Mở Hội I, và ‘nghe’ gián tiếp về ông qua những công việc mà ông vẫn lưu danh, đặc biệt là nghệ thuật thả thơ và tài MC.
Mùa thu năm nay, Nguyễn Ngọc Bảo có nhiều duyên để ‘Tây du,’ về Little Saigon. ‘Duyên tư thì ít, đa số là duyên công. Ông về để cùng những linh hồn yêu văn hóa, xây dựng không gian văn hóa Việt tại Quận Cam.
Gần đây, nếu đến tham dự những sinh hoạt có Nguyễn Ngọc Bảo góp tâm góp trí, ắt người dự sẽ tưởng ông là dân địa phương. Giữa tháng 8, ông đã về giúp trong chương trình phát giải thưởng Viết Về Nước Mỹ do Việt Báo tổ chức.
Cuối tuần vừa qua, ông về dự và dẫn một phần của chương trình Thế Giới Du Ca. Nhân tiện, thân hữu mến mộ văn tài của ông và trân quý công việc của Hội Văn Hóa Khoa Học đã tổ chức buổi ra mắt sách “Chuyện Xa Gần,” vốn được xuất bản nhân kỷ niệm đệ nhị chu niên của Hội.
Chương trình bao gồm phần điểm sách, phần văn nghệ thân hữu, và phần Thả Thơ với các giải thưởng dành cho người trúng giải. Phần điểm sách độc đáo, ly kỳ với phần nói chuyện của nhà thơ Du Tử Lê và nhà báo Phạm Quốc Bảo. Phần văn nghệ thân hữu thì sóng sánh tiếng đàn siêu việt của nhạc sĩ khiếm thị Nguyễn Đức Đạt.
Chưa hết, ngày 27 tháng 11, Nguyễn Ngọc Bảo sẽ quay lại La Mirada Theatre, để một lần nữa giúp nêm nếm cho bữa tiệc dân nhạc “Phong Châu Mở Hội II” do đôi nghệ sĩ Nga Mi và Trần Lãng Minh dàn dựng. Thế nhưng, tất cả những sự hiện diện này cũng chỉ là những sinh hoạt ‘xa’ của ông thôi, vì ở Houston, thì chắc chắn là ông còn ‘gần’ hơn nữa với dòng văn hóa hải ngoại, như bóng với hình.
“Chuyện Xa Gần”
Rồi những câu chuyện ngụ ngôn của La Fontaine. Chuyện cổ tích thế giới. Chuyện Ngàn Lẻ Một Đêm. Rồi truyện thơ cổ Beowulf. Kể chuyện, và những câu chuyện, luôn có sức hút mãnh liệt đối với con người qua mọi thời đại, trong mọi văn hóa.
Kể chuyện là một hình thức văn hóa và một thể loại văn chương căn bản nhất trong lịch sử con người. Khi chọn ‘kể chuyện’ cho độc giả nghe, Nguyễn Ngọc Bảo đã chọn một mối quan hệ thân thiết với người nghe.
Đó là vì khi muốn kể chuyện cho ai nghe, thì người kể đã vô hình chung có hoặc thừa nhận một mối quan hệ mật thiết nào đó. Bà kể chuyện cháu nghe, vợ chồng kể chuyện cho nhau nghe, bạn bè thâm giao hàn huyên chuyện vãn.
Và cho dù chưa gặp mặt tất cả những độc giả sẽ đón nhận tuyển tập của mình, Nguyễn Ngọc Bảo đã rất trân trọng người đọc, chọn đối tượng đa dạng, chọn đề tài sâu sắc, chọn văn phong thu hút. Hơn hết, ông đã chọn mục tiêu đầy thuyết phục: để thăng tiến xã hội, để làm đẹp cho đời.
Kể chuyện cũng mang tính giáo dục và tư duy cao. Sức tưởng tượng, khả năng tổng hợp, dung tích nhận xét... tất cả xoay vần với nhau trong quá trình kể và nghe. Sau một câu chuyện, cả người kể lẫn người nghe đều bước vào một cách nghĩ mới, một tiềm thức mới.
Trong lịch sử nhân loại, những vị Thầy lỗi lạc đều là những người hay kể chuyện, và có tài kể chuyện. Nhân gian ở mọi thời đại hình như lúc nào cũng chịu ảnh hưởng của những câu chuyện hay.
Và khi đọc qua những tiểu tựa trong mục lục, thì tôi mới thấy, Nguyễn Ngọc Bảo chẳng những đa dạng trong tư tưởng và văn phong, mà còn tham lam lắm lắm. Ông tham lam, muốn kể cho chúng ta nghe nhiều chuyện khác nhau, ở nhiều góc nhìn khác nhau.
Như một người năng động trong suy nghĩ và ưu tư, ông nhìn hết mọi vấn đề. Giống như Tố Như, người mà Nguyễn Ngọc Bảo chịu nhiều ảnh hưởng, ông cũng ghi lại “Những Điều Trông Thấy” bằng nhãn quan tinh tế của khối óc và tri giác sáng suốt của con tim.
Như một người giới thiệu không muốn làm hỏng cái hào hứng của người đọc, tôi xin phép không nói nhiều về chính những bài viết trong sách. Chỉ xin thưa thốt đôi lời rất riêng tư như trên, để mời đến quý độc giả sành điệu cùng thưởng lãm một mảnh vườn mới ‘mở cửa’ trong văn đàn hải ngoại.
Mong rằng với sự đón nhận của độc giả cho tuyển tập này, Nguyễn Ngọc Bảo sẽ lại ‘cởi tấm lòng’ (Nguyễn Du) và tiếp tục ‘mở cửa’ cho chúng ta vào thăm những mảnh vườn khác trong cõi ‘chuyện’ muôn trùng của thiên tư ông.
Người xưa bảo, “Sách hay mua lấy để mà coi.” Còn ở đây, “Chuyện hay mua lấy để mà nghe,” nghe bằng đôi tai, con tim, và khối óc nữa. Vì những bài viết công phu này đã chắt lọc cái nhãn quan, trí quan, và linh quan của Nguyễn Ngọc Bảo. Những người sinh sau ông, trong đó có tôi, luôn cảm kích và tranh thủ đi tìm những tác phẩm ‘xa gần’ như thế này, để cho nhân sinh quan của mình một vùng sáng tiềm thức mới, giành cho mình ‘một buổi chiều nhàn hạ’ (Nguyễn Ngọc Bảo) giữa bôn ba đời thường.
Mời quý đồng hương cùng đi xa về gần với Nguyễn Ngọc Bảo, vừa thưởng thức một tác phẩm để đời, vừa yểm trợ cho những công việc hữu ích mà Hội VHKH vẫn luôn thực hiện trong 20 năm qua. Tất cả thu nhập từ việc bán sách sẽ được dùng cho sinh hoạt của Hội. Xin liên lạc: Hội Văn Hóa Khoa Học Việt Nam, 4651 Belle Park Dr., Houston TX 77072; điện thoại 832.933.8188, điện thư vcsa@vcsa.org
Trangđài Glassey-Trầnguyễn