Đỗ Dzũng/Người Việt
GARDEN GROVE, California (NV) - Đài truyền hình SBTN vừa tổ chức một đêm tương trợ nhà văn Cao Xuân Huy, vào tối Thứ Năm tại sân khấu của đài với sự hiện diện của hàng trăm bạn hữu, chiến hữu, thân hữu và gia đình.
Nhà văn Cao Xuân Huy không tới dự được vì sức khỏe kém. Ông đang bị ung thư gan thời kỳ cuối.
Đêm tương trợ đã tạo ra một không khí rất cảm động khi từng người lên sân khấu chia sẻ những kỷ niệm và suy nghĩ về nhà văn Cao Xuân Huy, tác giả của tác phẩm “Tháng Ba Gãy Súng” nổi tiếng, một người không chỉ viết, mà còn có tinh thần người lính quốc gia rất cao.
Anh Lý Khải Bình, một cựu Thủy Quân Lục Chiến, chia sẻ: “Trước và sau năm 1975 tôi và Cao Xuân Huy cùng binh chủng, nhưng không hề gặp và biết anh. Sau này qua Mỹ tôi mới biết và nghe người ta nói nhiều về anh qua tác phẩm ‘Tháng Ba Gãy Súng.’ Chúng tôi biết nhau nhiều hơn, nhưng có một kỷ niệm tôi không bao giờ quên.”
Anh Bình kể tiếp: “Đó là năm 1985 khi tôi gặp anh lần đầu lúc chúng tôi dựng kỳ đài trong khu phở Nguyễn Huệ. Lúc đó chúng tôi chỉ có năm người, trong đó có anh Huy, và một số vị cố vấn. Sau khi nhận được tin một số người Mỹ phản chiến muốn hạ cờ VNCH, anh em chúng tôi ở lại canh chừng ngày đêm.”
“Trong một đêm, tự nhiên Cao Xuân Huy nói với tôi: 'Ê mày, tụi mình từng dựng cờ ở cổ thành Quảng Trị năm 1972 với hải lục không quân vậy mà bây giờ chỉ có năm người.' Câu nói đơn giản nhưng làm tôi nhớ mãi,” anh Bình chia sẻ thêm.
Nhà phê bình văn học Thụy Khuê, đã phải từ Paris bay sang ngay khi nghe tin nhà văn Cao Xuân Huy bị bạo bệnh, cho rằng ông không chỉ là một nhà văn mà còn là một người lính đầy khí phách.
Bà nói: “Cao Xuân Huy đi vào văn học một cách vô tình, với khí phách của một người TQLC. Cao Xuân Huy đã dùng ngòi bút của mình để đấu tranh, luôn khiêm nhường, không bao giờ chứng tỏ mình là nhà văn hay nhà phê bình. Khi viết về 'Hành Phương Nam' của Nguyễn Bính, nhiều người viết tràng giang đại hải, nhưng Cao Xuân Huy chỉ viết vài hàng mà lại rất xúc động.”
Rồi bà kể chuyện giữa Cao Xuân Huy và Mai Thảo, một nhà văn nổi tiếng trong văn học Việt
“Khi Cao Xuân Huy gặp Mai Thảo lần đầu anh không chào, không khúm núm. Nhưng có lần Mai Thảo ngồi một mình mệt mỏi, Cao Xuân Huy chỉ đến hỏi khẽ: ‘Anh có muốn em đưa anh về không?’ Khi Mai Thảo chết, Cao Xuân Huy không đi đưa đám tang vì không muốn thấy người khác nhìn mình khóc. Thế mới là một tình bạn thật sự,” nhà văn Thụy Khuê nói tiếp.
Nhà phê bình văn học Bùi Vĩnh Phúc thì cho rằng “nhân cách và phong cách của Cao Xuân Huy đã nhập vào với nhau qua ngòi bút của anh” nhất là qua tác phẩm “Tháng Ba Gãy Súng” và từ đó anh trở thành “Cao Xuân Huy Tháng Ba Gãy Súng.”
“Nhân cách của Cao Xuân Huy không thể tách rời con người của Cao Xuân Huy nữa,” ông kết luận.
Đối với nhà thơ Du Tử Lê, “Cao Xuân Huy là nhà văn ngay từ dòng đầu tiên.”
Ông còn nhận xét thêm: “Cao Xuân Huy là một người tự trọng khi viết về lính, ngay cả khi viết về thời gian bị tù. Ông can đảm nói về sự tồi tệ và yếu kém của kẻ thù và cả những giây phút biểu lộ nhân tính của họ. Ông can đảm ở chỗ không cường điệu những gì kẻ thắng làm đối với ông. Ông chấp nhận bị chụp mũ.”
“Chúng ta không biết điều gì sẽ xảy ra, nhưng chị Minh (phu nhân của nhà văn Cao Xuân Huy) và các cháu phải hãnh diện có một người chồng, người cha như thế,” nhà thơ Du Tử Lê nói thêm.
Nhà thơ Đặng Hiền, một đồng nghiệp của nhà văn Cao Xuân Huy tại đài SBTN đã xúc động và kể trong nghẹn ngào: “Tôi với anh Huy làm việc chung lâu năm. Mỗi khi họp ai cũng tranh luận, nhưng anh thì luôn im lặng... Sau khi anh đi hóa trị lần hai về, tôi gọi điện thoại hỏi, anh nói: ‘Rớt rồi. Tao không đi làm nữa.’ Thế là nước mắt tôi cứ chảy ra.”
Rồi nhà thơ Đặng Hiền đã đọc một bài thơ ngắn do ông sáng tác, tặng bà Đỗ Thị Minh. Lời thơ làm nhiều người không ngăn được nước mắt.
Mặc dù nhiều người gọi Cao Xuân Huy là nhà văn, nhưng nhà văn Phan Nhật
“Cả hai chúng tôi chỉ là lính, viết ra những gì chúng tôi thấy bất công cho người lính. Chúng tôi phải viết, viết lên những điều muôn triệu người lính phải chịu đựng. Cả hai chúng tôi đồng ý với nhau nhiều điều. Thế nào chúng ta cũng phải đi hết cuộc đời, đi hết biển. Tôi và anh Huy sẽ gặp nhau chỗ đấy,” tác giả “Mùa Hè Đỏ Lửa” kết luận một cách nghẹn ngào.
Qua tác phẩm “Tháng Ba Gãy Súng,” nhà văn Cao Xuân Huy đã giúp nhiều người trẻ hiểu rõ hơn chiến tranh là gì. Và họ đã chia sẻ trong đêm tương trợ Cao Xuân Huy.
Nhạc sĩ Trúc Hồ, tổng giám đốc SBTN, chia sẻ: “Tôi có tình cờ đọc tác phẩm này lúc chưa tới 20 tuổi, nhưng vẫn cảm nhận được người lính VNCH đã phải chiến đấu trong hoàn cảnh nào. Tôi thấy họ bạt mạng, nhưng lẫy lừng và anh hùng. ‘Tháng Ba Gãy Súng’ đối với tôi như một cuốn phim. Cao Xuân Huy viết thật như con người của anh. Anh đã giúp Hồ hiểu thêm về người lính VNCH.”
Sau khi chương trình kết thúc, nhiều người đã nán lại hỏi thăm và chia sẻ với bà Minh. Một số bạn học cũ của nhà văn Cao Xuân Huy ở trường Nguyễn Trãi, Quận 4, Sài Gòn, cũng có mặt.
Nhiều người đã mua ủng hộ tác phẩm “Vài Mẩu Chuyện” để giúp anh.
Và nhiều người nữa đang đi tìm mua “Tháng Ba Gãy Súng.”
Chương trình tối hôm đó được chiếu trên đài SBTN để đồng hương khắp nơi có thể giúp đỡ. Ban tổ chức cho biết, nếu ai muốn hỗ trợ nhà văn này thì có thể gởi thư về Cao Xuân Huy, 22902 Briarcroft,
Nhà văn Cao Xuân Huy từng cộng tác với nhiều cơ quan truyền thông Việt Nam tại vùng Little Saigon, như nhật báo Người Việt, tuần báo Việt Tide và đài truyền hình SBTN.
Ông cũng là chủ biên của tạp chí Văn Học, một trong những tờ báo nổi tiếng nhất của các nhà văn Việt