Nhà thơ Thái Thủy không còn nữa!

dutule.com (ngày 13 tháng 4 năm 2011): Nguồn tin từ nhà thơ Bùi Vĩnh Hưng, một thân quyến của nhà thơ Thái Thủy cho hay, nhà thơ Thái Thủy đã ra đi một cách êm đềm vào lúc 5 giờ 47 phút sáng ngày 13 tháng 4 vừa qua, tại bệnh viện Fountain Valley Hospital, khu Oncology ở bệnh viện Fountain Valley Hospital, thành phố Fountain Valley, thuộc quận hạt Orange County, nam California; hưởng thọ 73 tuổi.

Trước đó, trong hai ngày Thứ Hai và Thứ Ba, 11 và 12 tháng 4, rất nhiều bằng hữu đã đến thăm để nói lời cuối cùng với ông. Như bà quả phụ nhạc sĩ Nghiêm Phú Phi, ông bà Lý Đại Nguyên, các ông Vũ Quang Ninh, Nguyễn Quang Hà, Trần Phong Vũ, Nguyễn Đình Toàn, Phạm Bá Cát, Du Tử Lê v.v…

Trước khi vĩnh viễn ra đi, nhà thơ Thái Thủy tác giả “Lá thư gửi mẹ” (do cố nhạc sĩ Nguyễn Hiền soạn thành ca khúc,) cũng nhận được nhiều điện thoại thăm hỏi của bằng hữu khắp nơi, luôn cả Việt Nam. Điển hình như nhà văn Văn Quang, ở Saigon, khi hay tin, đã thay mặt một số bằng hữu ở Việt Nam, nói lời chia tay…Tác giả “Lá thư gửi mẹ.”

Được biết nhà thơ Thái Thủy tên thật là Phạm Thái Thủy, sinh ngày 25 tháng 12 năm 1937 tại Hà Nam, Bắc Phần.

Căn cứ theo một bài viết của nhà thơ Du Tử Lê, nhan đề “Nhà thơ Thái Thủy, người đứng sau nhiều cột mốc văn học, nghệ thuật miền Nam,” (*) đăng tải trên nhật báo Người Việt hồi tháng 7 năm 2010 thì, nhà thơ Thái Thủy bước vào ngành phát thanh rất sớm, khi ông mới 17 tuổi.

Đó là năm 1955, tại thành phố Hải Phòng, họ Phạm đã là một thành viên nòng cốt của một chương trình phát thanh tại thành phố này. Khi cố luật sư Lê Quang Luật, với tư cách Đại biểu Chính phủ Bắc phần, trong 300 ngày cuối cùng, trước khi chương trình di cư đồng bào miền Bắc vào Nam, kết thúc theo hiệp định Genève 1954, dùng phương tiện truyền thanh để kêu gọi, thông báo những chi tiết cần thiết cho số người muốn di cư vào Nam; trước khi thời hạn di cư chấm dứt.

Kế tiếp, sau khi di cư vào miền Nam, Phạm Thái Thủy chưa kịp có một chọn lựa nào thì ông đã được nhà văn Chu Tử giới thiệu với Hồ Hán Sơn; để cùng ông Sơn thực hiện chương trình phát thanh cho Trung tướng Nguyễn Thành Phương (Cao Đài). Mục đích ủng hộ chính quyền do Thủ tướng (trước khi trở thành Tổng thống) Ngô Đình Diệm cầm đầu. Đó là đài “Tiếng nói của Hội Đồng Nhân dân Cách Mạng”, trụ sở đặt tại đường Phùng Khắc Khoan, Saigòn.

Khi ông Trần Chánh Thành được Tổng Thống Diệm bổ nhiệm vào chức vụ Bộ trưởng bộ Thông Tin, thì cũng là thời gian đài Pháp Á bị đóng cửa. Văn nghệ sĩ từng cộng tác với Pháp Á được mời về cộng tác với đài Tiếng Nói Quốc Gia (còn được gọi ngắn, gọn là đài Saigòn), nhà thơ Thái Thủy đã là một trong những người ấy. Thời gian ấy, cũng là thời gian nhà thơ Thái Thủy được chọn làm phụ tá cho nhạc sĩ Dương Thiệu Tước, Trưởng phòng Văn Nghệ của đài.

Không lâu sau, họ Phạm lại cùng với bạn là nhà văn Thanh Nam nhận lời thi sĩ Đinh Hùng, bắt tay việc thực hiện chương trình “Thi văn Tao Đàn - -Tiếng nói của thơ văn miền tự do” ngay tự những ngày khởi đầu.

Đầu thập niên (19)60, nhà thơ Thái Thủy lại nhận lời mời của cố thi sĩ Nguyên Sa trong vai trò Thư ký tòa soạn tạp chí Hiện Đại. Tạp chí này ra đời trước sau chỉ có 10 số, nhưng cùng với các tạp chí Sáng Tạo, Văn Nghệ, Thế Kỷ Hai Mươi, nó đã lại một dấu ấn đáng kể trong sinh hoạt văn chương thời bấy giờ.

Trước khi biến cố 30 tháng 4-1975 xẩy ra, ông Phạm Thái Thủy từng giữ chức Chánh Sự Vụ Sở Chương Trình đài phát thanh Saigon.

Có dễ vì thế mà ông bị tù cải tạo 10 năm khi Saigon sụp đổ. Năm 1986, ông được trả tự do. Nhưng chỉ vài năm sau, năm 1990 ông lại bị nhà cầm quyền CSVN giam nhốt lần thứ hai vì tội có liên hệ tới phong trào đấu tranh đòi dân chủ và nhân quyền cho Việt Nam của bác sĩ Nguyễn Đan Quế.

Năm 1995, do sự can thiệp tích cực của Hội Ân Xá Quốc Tế, ông được trả tự do lần thứ hai. Cuối năm 1997, dầu Năm 1998, ông cùng gia đình chọn định cư tại Hoa Kỳ.

Với bản chất khiêm tốn, luôn luôn không muốn ai biết tới mình, một thân hữu của nhà thơ Thái Thủy cho hay, sinh thời, tác giả “Lá thư gửi mẹ” sáng tác không nhiều, chỉ khoảng trên dưới 100 bài thơ. Nhưng ngay từ những ngày còn ở miền Nam, ông đã chủ trương không in tác phẩm.

Cũng vì bản chất khiêm tốn ấy, nên khi đã định cư tại Hoa Kỳ, ông cũng đã từ chối đề nghị in tuyển tập “Thơ Thái Thủy,” một hảo ý của cố thi sĩ Nguyên Sa.

Sự ra đi vĩnh viễn của ông, không chỉ là một mất mát không thể bù lấp của gia đình, ruột thịt tác giả “Lá thư gửi mẹ” mà, nó cũng là một mất mát khôn bù đắp của nhiều bằng hữu trong văn giới và truyền thông nữa.

(*) Có thể tìm đọc nguyên bài nơi trang mạng www.dutule.com, cột mục “Bằng hữu nhìn từ DTL.”