Triển lãm hội họa - HỒ ANH & KHÁNH TRƯỜNG - PURELAND (CÕI TỊNH)

 

Nhân Đại lễ Đản sinh Phật lịch 2559 (31 tháng Năm, 2015), tại Trung Tâm Văn Hóa chùa Bảo Quang, trên dưới 70 bức tranh sơn dầu và acrylic của 2 họa sĩ Hồ Anh và Khánh Trường sẽ được trưng bày trong triển lãm mang chủ đề PURELAND (CÕI TỊNH)

Dưới đây là bài viết của 2 họa sĩ Khánh Trường và Hồ Anh liên quan đến cuộc triển lãm này.

 

Trong tiếng Anh có từ PURELAND, dịch ra tiếng Việt, tạm hiểu: “đất tinh khiết”. Đó là nơi chốn tinh sạch, bình yên, không đua chen, không tranh giành, không tội lỗi, không thù hận… Có thể xem nơi đây tương đương với CHỐN THIÊN ĐƯỜNG (Paradise), hiểu theo nghĩa Thiên Chúa giáo. Chữ này Phật giáo dịch là CÕI TỊNH ĐỘ. Các Phật tử Đại Thừa tin rằng nếu hàng ngày tụng lạy danh hiệu Phật A Di Đà, cũng như nghiêm cẩn thực thi những giáo điều của Phật giáo (và cũng của mọi tôn giáo khác - không trộm cắp, không tham lam, không sát sinh, không hại người, không tà dâm, không rượu chè, không bài bạc…) thì khi lìa trần, sẽ được vãng sanh về Cõi Tịnh Độ.

 

Tôi không phải tín đồ Thiên Chúa Giáo hay Phật tử, nhưng thấy chữ PURELAND thật hay, nhất là hơn ba lần chân trong chân ngoài trước cửa tử trong suốt 13 năm bệnh tật. Cõi Tịnh Độ! Đó là vùng ước mơ, là nỗ lực của những cá thể muốn hướng thiện, muốn xa lìa, rủ bỏ được hết những triền phược, hệ lụy đời thường. Chữ PURELAND ám ảnh tôi nhiều tháng, nhiều năm, cho đến một hôm tôi chợt tự hỏi: - Vẽ được chăng ý niệm này? Vẽ được cũng có nghĩa nhích lại gần hơn, dù chỉ một vài phân, trên con đường thăm thẳm vạn dặn dẫn đưa về Cõi Tịnh Độ. Một vài phân, tất nhiên sẽ chả là gì cả. Nhưng đó là ý hướng tốt lành. Với tuổi đời hiện tại, và bệnh tật mỗi ngày thêm trầm trọng, tôi hiểu rất rõ, sẽ không còn xa nữa sẽ đến điểm chung cuộc, cho nên nếu luôn nuôi trồng được những ý hướng tốt lành, ngày nào còn thở, thì một cách nào đó, đã tạo được cho bản thân một nơi trú ẩn an bình, một CÕI TỊNH ĐỘ ngay trong hiện kiếp.

Tôi bắt đầu loạt tranh mang chủ đề CÕI TỊNH. Đồng thời tôi cũng chợt nhận ra, vẽ về chủ đề này không khó như tôi tưởng. Bởi chưng, mọi sự vật, ý tưởng trong cuộc đời này, trong tâm hồn ta, đều do chính ta phóng chiếu, soi rọi, tạo tác. Đục, trong, sạch, bẩn đều do chính ta chọn lựa cách nhìn ngắm, tư duy, hành động. Mọi điều tồn tại ở thế gian đều luôn có hai mặt: phải và trái, đen và trắng, tốt và xấu, tích cực và tiêu cực. Hãy vẽ bất cứ cái gì, ý tưởng nào, cho dù dung tục, tầm thườngđến đâu chăng nữa, vẫn sẽ dẫn về CÕI TỊNH, nếu ta tuân thủ một điều kiện, và chỉ một điều kiện duy nhất, đó là hãy nhìn và vẽ những mặt tích cực, sáng, trong, tinh khiết. Hãy xa lìa những hôn ám trong đề tài, trong cách xử lý màu sắc, đường nét. Chỉ giản dị thế thôi.

 

Và như vậy, một cách nào đó, tôi đã mon men đặt được từng bước một, dù khiêm tốn, trên con đường dẫn về CÕI TỊNH.

KHÁNH TRƯỜNG

“Cõi tịnh”, chốn bình yên

HỒ ANH

Khi Khánh Trường mời tôi cùng triễn lãm, tôi vui vẻ nhận lời nhưng hỏi anh cuộc trưng bày chung này mang hình thức góp tranh hay có chủ đề, như nhiều lần trước, trong những cuộc triểm lãm riêng của cá nhân anh? Khánh Trường đưa và bảo tôi đọc bài viết ngắn có nhan “Cõi tịnh”, giải thích nội dung cuộc triển lãm.

 

Tôi xem, nghĩ ngay, ý tưởng này đã có trong tôi từ lâu, nó bàng bạc trong từng bức tranh khi tôi đang vẽ hoặc đã hoàn tất. Nhưng như đã nhiều lần tâm sự với anh, tôi ăn nón vụng về, không thể diễn đạt tư tưởng của mình một cách sáng sủa, rõ ràng, nhất là những điều có tính cách trườu tượng. Có lẽ anh là một họa sĩ nhưng đồng thời cũng là nhà văn, nhà báo nên khá quên thuộc với tư duy và lý luận, sẽ không khó khi anh biểu hiện những suy tư thành ngôn ngữ. Vì thế tôi rất vui khi nnhận ra mình đã đồng cảm với anh trong sáng tác.

 

Tuy tôi không có khả năng diễn đạt tư tưởng của mình một cách khúc chiết, nhưng có thể khẳng quyết, những điều anh nghĩ và viết đã luôn tồn tại trong tâm hồn tôi, và là một thứ kim chỉ nam dẫn đưa tôi vào thế giới màu sắc. Nói cách khác, từ khi khởi nghiệp đến bây giờ, mỗi sang tác của tôi đều mang ý hướng tốt lành, lạc quan và yên bình. Triết lý nhân sinh ngoài đời thường cũng như trong sáng tác của tôi khá giản dị, rất gần với thế giới “Cõi tịnh” mà Khánh Trường đã viết, và vẽ. Gần trọn kiếp người, càng lúc tôi càng nhận rõ một điều rất quen thuộc của Phật giáo, nói riêng, và các tôn giáo kkác, nói chung, thường đề cập đến là tiếng tăm, tiền bạc, quyền lực…, chỉ là những thứ vô thường. Tuyệt đối chẳng còn gì ngoài hư vô khi chúng ta lìa bỏ thế gian. Hơn 40 năm trước tôi đã đọc và tâm đắc câu văn này của nhà văn Nguyễn Thị Thanh Sâm: “Người ta sinh ra từ một cái gò, gò bụng của mẹ. Và rồi cũng sẽ nằm xuống trong một cái gó khác, nấm mộ ngoài nghĩa trang.” Thế đấy! Rốt cuộc, tất cả rồi cũng bị ném trả về con số không. Cát bui! Vậy thì, giữa hai bờ sinh tử vốn đầy hỉ nộ ái ố vô nghĩa đó chúng ta phải sống cácn nào để thân, tâm ta, trong từng sát na, có được sự nhẹ nhàng nhất, thoải mái nhất

 

Nói cách khác, sống thoải mái, xa lìa mọi bon chen nhiê khê của kiếp người, để có được “cõi tịnh độ ngay trong hiện kiếp” như cách hiểu của Khánh Trường.

Tôi tham dự triển lãm “cõi tịnh” trong tinh thần đó.

HỒ ANH