LÊ NGỌC TRÁC - Huỳnh Thuý Kiều "RU GIẤC PHÙ SA... TRẢ NỢ CA DAO"

Trên con đường sáng tạo thi ca, mỗi nhà thơ đều có con đường đi và thành công khác nhau, chẳng ai giống ai. Có người vừa công bố tác phẩm, tên tuổi vụt tỏa sáng. Có người chỉ nổi lên trên bầu trời thi ca một thời gian ngắn... rồi, sau đó vụt tắt, để lại trong lòng người yêu thơ nhiều dấu hỏi và sự tiếc nuối! Cũng có người, khi có thơ đăng trên các báo, tạp chí văn học đã trở thành nhà thơ tên tuổi. Và, gắn bó nhiều năm dài với thi ca. Đối với những cây bút như thế, thơ ca là niềm đam mê cuộc đời và là chính sinh mệnh của họ. Huỳnh Thúy Kiều là một nữ tác giả như vậy!

 Nhiều bài thơ của Huỳnh Thúy Kiều đều đặn xuất hiện trên các báo, tạp chí văn học trong và ngoài nước. Và, chị đã gặt hái được thành công. Năm 2007, Huỳnh Thúy Kiều đã đạt giải nhì về thơ trong cuộc thi trẻ online lần thứ nhất trên web thotre.com. Năm 2009, chị giành được giải thưởng cho tác giả thơ trẻ của Ủy ban toàn quốc Liên hiệp các hội Văn học nghệ thuật Việt Nam với tập thơ Kiều Mây. Cũng trong năm 2009, Huỳnh Thúy Kiều đạt giải C trong cuộc thi thơ 2 năm 2008-2009 trên Tạp chí Văn nghệ Quân đội.

Nhận định về tài thơ của Huỳnh Thúy Kiều, các nhà thơ đương đại và các nhà phê bình văn học phải thốt lên: "... Mới đọc qua mấy bài thì thấy Huỳnh Thúy Kiều quả là một núi lửa thơ sắp phun trào từ Mũi Cà Mau. Nội lực của chị Kiều là rất lớn, còn đi xa". (TRẦN MẠNH HẢO), "... Tôi đọc thấy cả một hồn thơ bênh bang xứ trời đất Mũi. Thơ của chị trẻ trung phóng túng như thiên nhiên hoan lạc miền châu thổ chín rồng... Huỳnh Thúy Kiều là như thế đó, chị xuất hiện như một thi sĩ trẻ, trẻ tuổi đời và trẻ hồn thơ" (NGUYỄN TRỌNG TẠO), "... Tôi thật sự ngỡ ngàng trước một tâm hồn trong sáng, trữ tình, giàu chất thi sĩ. Rất nhiều hình ảnh bình dị, dân dã qua thơ Huỳnh Thúy Kiều sống động lạ thường..." (TS VƯƠNG CƯỜNG).

Thật là hiếm có tác giả nào thành công và nổi bật như Huỳnh Thúy Kiều. Từ năm 2008 đến 2017, chị đã xuất bản được 3 tập thơ, gồm: "Kiều mây", "Giấu anh vào cỏ xanh" và "Ru giấc phù sa" (Chưa kể đến số lượng nhiều bài thơ được đăng trên các báo, tạp chí thời gian gần đây).

Qua thơ Huỳnh Thúy Kiều, người yêu thơ đều có chung suy nghĩ: Cội nguồn cảm xúc và sáng tạo của Huỳnh Thúy Kiều là đất trời quê hương Mũi Cà Mau nơi chị sinh ra và lớn lên. Với tình yêu quê hương, hương vị mênh mông phù sa, hình ảnh hoa điên điển, hoa lục bình tím thời gian, hoa tràm vàng nỗi nhớ, những sợi khói đốt đồng trong gió giao mùa và cả tiếng hò, nhịp vọng cổ... đã được chị đưa vào tác phẩm, tạo ra một sắc thái riêng trong thơ.

Thơ Huỳnh Thúy Kiều mới lạ, trẻ trung. Chị không gò bó luật lệ, ê a. Huỳnh Thúy Kiều tài tình và đầy tinh tế khi chọn ngôn từ, hình ảnh đưa vào thơ, làm cho câu thơ mới lạ đầy sức sống. Giai điệu thơ nhẹ nhàng, đầy ắp tình cảm, cuốn hút người yêu thơ. Cái hay, cái mới trong thơ Huỳnh Thúy Kiều là đã đưa những hình ảnh, ngôn từ gần gũi vào thơ một cách hợp lý, hợp tình, làm cho câu thơ có độ rung xa, rung sâu và luôn luôn mới, tạo ra nét gợi mở trong lòng người yêu thơ:

"Phương Nam!
Những gương mặt hiền như đất
Những phù sa vạm vỡ đồng bằng
Những mùa bội thu thơm lừng hương nếp
Niềm vui nở trên những luống cày cha sốt ruột chờ mưa

Ru giấc phù sa
Con lớn lên tựa con cá con tôm mùa thâm canh
Lúa trổ đòng ngậm sữa dậy thì mười tám
Cái nghĩ suy cũng biết oằn như lúa trĩu bông...

Giấc phù sa
Ru bản nhạc hiệu đồng bằng
Này tiếng ễnh ương, ếch nhái
Những bàn chân lấm bùn bước tới
Giữa rốn lũ ngậm ngùi chan nghẹn chén cơm lưng

Ru giấc phù sa
Thao thức vọng câu hát mông lung
Xuồng cặp bến rồi đi
Điệu buồn theo mái dầm chao sóng
Những câu chuyện mật ngọt tràm thơm
Ước mơ xanh bật mầm xanh cháy bỏng
Chiều lưng trâu
Thằng bé mục đồng rót tiếng nhớ vào đêm

Phương Nam! Phương Nam!
Ru giấc phù sa xanh rễ mượt mềm
Soi con nước tắm u hoài bến Ninh Kiều
trong chiều gió bấc
Rơm rạ nỗi niềm từ đó đơm hương
Cánh thiên di bay về phía khôn cùng
Phù sa thì thào lời phồn sinh tím lục bình chân thực
..."
(Trích: "Ru giấc phù sa")

Người đọc cũng nhận ra, Huỳnh Thúy Kiều viết như thở, câu chữ cứ tuôn ra theo cảm xúc như con nước lên, như những cơn gió thổi qua cánh đồng bất tận. Nhiều bài thơ của chị mang hơi thở của một trường ca miền châu thổ Cửu Long Giang:

"Bìm bịp kêu nước lớn nước ròng
Trái bần xanh giữa gió cồn
Rơi thẳm
Ăn bông bí mắt thương vàng mật đậm
Cho anh theo về vùng cổ tích, em ơi!

Quầy cau trắng nghiêng sương miền tóc mẹ
Sóng dập dềnh chao điệu lý xàng xê
Hò cống liêu ai cười, ai nói?
Hoa mù u lọt thỏm bóng chiều.

Theo em về vùng cổ tích để yêu
Mồ hôi cha cõng cánh đồng làng chạy lũ
Mấy nhịp phách xốn xang đời lữ thứ
Mênh mang tiếng gà
Nhốt cô tịch tàn đêm.

Nhịp cầu tre bắt câu hát sang mùa
Vành nón lá nắng xối phơi tiềm thức
Cá lìm kìm rượt nhau xé dòng vọng tưởng
Châu thổ buồn thèm vực khúc đỗ quyên.
..."
(Trích: "Theo em về vùng cổ tích")

Bên cạnh nhiều bài thơ viết về đất trời, con người miền Đất Mũi, thơ viết về tình yêu của Huỳnh Thúy Kiều tuyệt diệu. Tình yêu trong thơ Huỳnh Thúy Kiều vừa kín đáo, đằm thắm, có lúc khát khao đến cháy bỏng xuân thì:

"Giấu anh trong mùa xanh của cỏ
Chờ đến chín mọng một mai sau
Giấu với mưa bay bờ vai ướt
Lặng thầm trôi tuột tháng năm...

Giấu anh trong lần tay áo
Khi buồn có bận ngóng trông
Ngước mắt nhìn đâu cũng giông bão
Bừng lên vệt sáng chân trời

Về đây em giấu anh vào tóc
Có sợi chẻ hai ngã đường anh lưu lạc
Trói lang thang trong từng khoảnh khắc
Nhớ mùi thơm mà biết lối tìm về

Về đây em giấu anh vào đất
Ngấn phù sa và một gót hài
Về đây em giấu anh bằng nước mắt
Như cuộc đời giấu anh vào em..."
("Giấu anh vào cỏ xanh")

Chúng tôi nhớ cách đây vài năm, Huỳnh Thúy Kiều gặp chuyện buồn trong đời, chị ngưng làm thơ một thời gian. Nhưng rồi chính tình yêu thơ ca đã đưa chị trở lại công việc viết lách. Chị đã vượt qua những buồn đau trong cuộc sống, viết được thơ nhiều hơn, vẫn cuốn hút người yêu thơ. Khi chúng ta đến tuổi làm cha, làm mẹ, chúng ta bắt gặp tâm trạng của mình trong thơ Huỳnh Thúy Kiều. Nỗi lòng của người mẹ thương con không bến bờ, một người mẹ thời hiện đại, thấu hiểu tình cảm và cuộc đời:

"Bài thơ đầu mẹ viết cho con cách nay mười năm
Cái hồi con chưa biết chữ
Bây giờ con đang ở ngưỡng mười lăm - mười sáu
Có khi đã biết rung động đầu đời như thuở của ba xưa...

Khác nhau rất nhiều
Ngày đó con chỉ biết dạ - thưa
Nhưng hôm nay con bắt đầu tranh luận
Suy nghĩ của con lớn hơn cái tuổi con đang lớn
Ba mẹ lo dần vì con như sắp rời khỏi vòng tay
...
Đêm dày rồi. Con hãy ngủ thật ngon
Bầu trời rộng sao bằng vòng tay ôm của mẹ?
Áng chừng thôi
Mười lăm năm nữa con có vợ
Rồi con sẽ sinh con
Mỗi khi trái gió trở trời con của con sẽ ấm đầu sổ mũi
Rồi suốt đêm con sẽ không chợp mắt,
không hề nằm ngơi nghỉ
Lúc bấy giờ con sẽ hiểu ba mẹ nhiều hơn..."
(Trích: "Nói với con")

Cùng với nhiều bài thơ viết về đất trời quê hương miền Tây Nam Bộ, Huỳnh Thúy Kiều còn mở rộng biên độ vùng trời thơ ca của mình đến những vùng miền khác. Chị viết về miền Trung, Hội An "mùa trăng phố cổ", về trái tim Tổ quốc với ước vọng "đánh thức sông Hồng" với những câu thơ thu hút được và đồng cảm của đông đảo người yêu thơ.

Lớn lên giữa yêu thương sông nước miền phù sa Đất Mũi nơi tận cùng Tổ quốc, Huỳnh Thúy Kiều làm thơ như trả nợ những câu ca dao từ ngàn xưa đã thấm vào máu thịt, cuộc đời của chị để viết nên những câu thơ thấm đẫm màu cổ tích.

Lê Ngọc Trác
Cuối năm 2017