Osho và, dịch giả Nguyễn Diệu Thắng

(dutule.com ngày 12-6-2019): Nếu có một người nào hỏi tôi:

-Ai là người dịch những bài nói chuyện của triết gia Osho chính xác nhất và cũng Việt hóa nhất (?) Tôi sẽ không ngập ngừng mà, trả lời rằng:

-Dịch giả Nguyễn Diệu Thắng.

Họ là “tri kỷ tri bỉ” của nhau. Tựa như người này sinh ra để chuyển tải những ý niệm trừu tượng, sâu, lắng rất khó để đưa những kinh nghiệm, thực chứng ở lãnh vực tôn giáo, nhất là thế giới uyên áo, vi diệu của đạo Phật.

Cá nhân, tôi đã không dấu niềm vui khi nhà thơ Lê Giang Trần mang cho tôi cuốn “the Dhammapada – Kinh Pháp Cú / Phật Đạo – Con đường đưa tới chân lý tối thượng.”

Đó là cuốn sách thứ tư, được dịch giả Nguyễn Diệu Thắng chuyển ngữ.

Nếu tính chung, số lượng trang sách (khổ lớn) mà họ Nguyễn đã miệt mài, quên mình, hy sinh cho lý tưởng truyền đạt tư tưởng của Osho từ các bộ kinh “trấn môn” của đạo Phật thì, con số tôi nghĩ cũng đã lên tới trên, dưới 1,400 trang; với thời gian làm việc, suy ngẫm không dưới 10 năm, hoặc nhiều hơn (?)

Kiến thức thâm sâu của họ Nguyễn, dù ông rất khiêm cung, cũng đã bộc lộ ngay trong lời nói đầu của dịch phẩm mới này, khi ông viết:

“Đáo bị ngạn hay Ba la Mật Đa (pàramità) có nghĩa đen là “đến bờ bên kia”, nghĩa bóng là “lìa mê giác ngộ”. Các kinh luận, các bậc Thầy Tổ cổ đức có cách giải thích khác nhau về từ ngữ này. Người viết chỉ là kẻ kém căn cơ còn đang bơ vơ mò đường trong bóng tối, đang bối rối giữa lưng chừng cõi tử sinh, đương nhiên không dám đem kiến thức thô lậu luận về phạm trù cao diệu của bậc thượng căn. Cơ duyên chỉ vì lúc chuyển ngữ cuốn sách này, gặp đoạn có người thắc mắc về “đáo bỉ ngạn” thấy được sự thâm mật giữa những “khái niệm” trong giáo nghĩa Phật, tự nhiên hứng khởi muốn chia sẻ góc nhìn của mình. Vì phạm vi hạn hẹp của phần giới thiệu, người viết chỉ dám mạo muội bàn về ngón-tay-chỉ-trăng của ngón-tay-chỉ-bóng-trăng mà thôi.

“Trí huệ đáo bỉ ngạn, Bát Nhã Ba La Mật (prajnã pãramitã), là giáo nghĩa thâm diệu trong bộ kinh Đại Bát Nhã, bộ kinh “trấn môn” của Phật giáo Đại thừa. Từ 25 ngàn câu kệ với hàng triệu chữ, được kết đọng còn 260 chữ trong “Bát Nhã Tâm Kinh”, và sau cùng còn lại vỏn vẹn một chữ “Ah”. Chủng tự “Ah” này được gọi là “Mẹ của chư Phật” (Mother of all Buddhas), chính là âm vô thanh, là thực tướng vô tướng, là thực tại Chân Như, là Pháp Thánh Trí, là Niết Bàn…Đáo bị ngạn là trạng thái của bậc thượng thừa siêu việt hai bờ nhị nguyên đối đãi, vượt qua biên tế sanh tử để trở về uyên nguyên của vũ trụ. Khi thể nhập nhất thể cùng vạn hữu, hốt nhiên tất cả đường ranh biến mất, không “hữu” không “vô”, không “thị” không “phi”, không “năng” không “sở”, “thử ngạn” không còn thì “bỉ ngạn” nơi đâu để “đáo”? Đây chính là giáo pháp của Phật: Ngài dựng lên cho mọi người thấy rõ thế-gian-pháp, sau đó dùng ‘bát nhã’ phủ định tất cả để xuất-thế-gian tự hiển lộ…” (Nguyễn Diệu Thắng: “Osho, Kinh Pháp Cú”, trang 9 và 10)

Với tôi, chỉ riêng một trích đoạn này thôi, dịch giả “Osho, Kinh Pháp Cú” # 4, Nguyễn Diệu Thắng đã xóa tan trong tôi màn sương mù vốn ở cùng tôi nhiều năm, tháng qua, chung quanh cụm từ “đáo bỉ ngạn”… Chưa kể những “toát yếu” thâm diệu khác nơi những trang đoạn kế tiếp của “Lời nói đầu” này.

Tôi không muốn sự hiểu biết muộn màng của tôi, gây khó chịu cho những độc giả có căn cơ nên, xin được ngưng trích ở đây, như một bày tỏ lòng tôn  trọng kiến thức của quý độc giả, của dịch giả Nguyễn Diệu Thắng.

.

Cần liên lạc với dịch giả Nguyễn Diệu Thắng, xin qua địa chỉ Email: nguyendieuthang@gmail.com

Hoặc NXB Sống: nhaxuatbansong@gmail.com