LIÊN PHAN - Trên Ngọn Tình Sầu

Tôi được sinh ra ở một giai đoạn khác của đất nước khi lịch sử bước sang một trang sử mới, kể từ đó văn hóa Việt Nam đã khác nhiều, âm nhạc cũng không là ngoại lệ. Nền âm nhạc nước nhà trước kia mang đậm những âm sắc u buồn pha lẫn niềm vui thời chiến đấu. Và khi tôi lớn lên, âm nhạc nước nhà đã phần nào khác đi. Thế hệ tôi đại diện cho một tầng lớp trẻ trung và pha trộn bởi nhiều nền văn hóa khác nhau và cũng có thể vì thế nên ít nhiều sự cảm thụ âm nhạc cũng phần nào đổi khác!

Không như đại đa số những người cùng thế hệ thích những dòng nhạc mới mẻ và sinh động, tôi có xu hướng thiên về dòng nhạc trữ tình mang hơi hướm nhạc thính phòng, một dòng nhạc kén người hát và người nghe, một dòng nhạc tôi đã được tập để nghe và cảm thụ từ những người đi trước trong gia đình.

Có rất nhiều nhạc sĩ nổi tiếng thuộc thế hệ thứ hai của nền tân nhạc miền Nam Việt Nam mà phải kể đến là Cung Tiến, Trịnh Công Sơn, Từ Công Phụng... Mỗi nhạc sĩ đều có những sáng tác để đời mà mỗi thế hệ lớn lên đều nhớ đến và nó góp phần tạo nên sự cao quý của nền âm nhạc thời bấy giờ. Nhắc đến Cung Tiến, người ta nghĩ ngay đến Hương Xưa, nhắc đến Trịnh Công Sơn, người ta nghĩ ngay đến Biển Nhớ, Diễm Xưa, Hạ Trắng... và nhắc đến Từ Công Phụng, người ta nghĩ ngay đến Mùa Xuân Trên Đỉnh Bình Yên, Mắt Lệ Cho Người, Bây Giờ Tháng Mấy, Trên Ngọn Tình Sầu...

Trong những nhạc phẩm kể trên, Trên Ngọn Tình Sầu là bài thơ tình của Du Tử Lể được Từ Công Phụng phổ nhạc là một trong những bài hát mà tôi yêu thích nhất. Hành trình để biết đến, nghe và yêu bài hát này có lẽ không như những hành trình khác. Tôi có một người bạn rất thích nghe nhạc Từ Công Phụng. Đối với anh, nhạc Từ Công Phụng không chỉ hay về sự uyển chuyển của âm điệu mà còn hay vì sự cao sang của nó. Theo như anh nói, nó là đỉnh cao của âm nhạc thính phòng, là sự pha trộn giữa lời hay ý đẹp và tâm tư tình cảm mà tác giả gửi đến người nghe qua ý nhạc lời ca. Nó còn là sự giải bày, là món ăn tinh thần của nhiều thế hệ.

Thực sự tôi đã nghe qua nhiều bài hát cùng được sáng tác bởi nhạc sĩ này, nhưng tôi chỉ nghe lướt qua, chỉ biết nó hay, nhạc và lời uyển chuyển hòa quyện nhau, chứ chưa bao giờ phân tich sâu đến như vậy. Qua lời giới thiệu của thi sỹ Du Tử Lê, tôi tìm nghe và dần cảm thấy thật đúng như lời anh nói và cũng thật đúng với tiêu chí của tác giả: “Nhạc phải cho hay, lời phải thật đẹp và ý nghĩa.”; “Từ Công Phụng đã đem đến cho giới thưởng ngoạn những tình khúc sang cả, mượt mà từ nhạc tới lời.”

Trên Ngọn Tình Sầu là một ca khúc nói về tình yêu đôi lứa. Với Từ Công Phụng, tình yêu là một sự cần thiết hơn bất cứ điều gì, đắt giá hơn mọi giá trị trong đời sống. Và sự trân trọng của ông đối với tình yêu trong các tình khúc là một thái độ rất lịch sự đầy kiêu hãnh của một người hiểu đến chân tơ kẽ tóc hai tiếng yêu thương.

Hạnh phúc tôi hạnh phúc tôi
Từ những ngày con nước về
Ngoài trời mưa mau ngoài trời mưa mau
Tay vuốt mặt không cùng
Bầy sẻ cũ hom hem
Chiều mái xám rêu xanh
Trời êm cao chân nhỏ
Cũng không về trên dòng sông tội lỗi
Tôi nghe hắt hiu từ mắt em ngắt tạnh
Môi thâm khô từ thuở định hôn người
Ngày tháng hạ khi không mà trở rét
Giọt nắng vàng lung linh màu lạnh ngắt
Sao khi không người ngoảnh mặt kiêu sa
Chiều qua đó chân ai còn ríu rít âm xưa
Lời ai ru như mơ cho trời xuống thật gần
Người trông ngóng hương đưa mùi mái tóc đêm mưa
Nhẹ theo lá oan khiên lả tả mái hiên người
Tôi nghe hắt hiu từ mắt em ngắt tạnh
Còn dế buồn tự tử giữa đêm sương
Bầy sẻ cũ cũng qua đời lặng lẽ
Em ở đó bờ sông còn ẩm cát
Con sóng tình vỗ mãi một âm quên
(Trên Ngọn Tình Sầu)

Có rất nhiều nghệ sĩ đã thể hiện rất thành công bài hát này như Trần Thái Hòa, Tuấn Ngọc, Trần Thu Hà... và ngay cả chính bản thân nhạc sĩ Từ Công Phụng. Rất khó để nói nghệ sĩ nào thể hiện ca khúc này nổi trội hơn vì mỗi nghệ sĩ có một chất giọng riêng, phong cách biểu diễn riêng. Nhưng kể từ khi biết đến và trở nên yêu thích bài hát này, tôi đặc biệt thích sự thể hiện của chính tác giả vì sự khoan thai, nhẹ nhàng và sự đan xen cảm xúc khi thể hiện chính bài hát mình sáng tác.

"Niềm đau đớn hiểu theo một cách khác cũng là một thứ hạnh phúc còn đọng lại trong cuộc đời chúng ta như là một hành trang cho những suy nghĩ về cuộc đời." – Từ Công Phụng.