ĐỖ HỒNG NGỌC - Nói thêm về: “Đỗ Hồng Ngọc và, puzzle…thơ!”

Mãi đến nay tôi mới tình cờ đọc được “ Đỗ Hồng Ngọc và, puzzle… thơ!” trên dutule.com 09/04/2010. Bài viết nghĩ rằng tôi đã “nhặt một số câu trong nhiều bài thơ năm chữ khác nhau của du tử lê sắp lại” theo kiểu puzzle thành một bài thơ và gởi ngược lại cho Du Tử Lê, một “đùa nghịch mang tính văn chương của hai tác giả hiện đang sống ở hai đầu… trái đất; bằng vào tình bạn có với nhau tự những năm đầu thập niên 1960 ở Saigòn“...

.

Xin nói rõ thêm một chút. Cho vui.

Cuối năm ngoái, Lữ Quỳnh mang về tôi tập thơ“năm chữ du tử lê và, mười hai bài thơ, mới” với những minh họa rất thơ của Đinh Cường, có kèm cả CD do chính Du Tử Lê đọc. Anh ghi: “gửi người thầy thuốc - nhà thơ dễ thương nhất nước, Đỗ Hồng Ngọc”. Tôi lần giở. Bỗng ngạc nhiên thấy có mấy dòng “căn dặn” độc giả: “… Xin đừng đọc quá 3 bài thơ năm chữ, và không nhiều hơn 1 bài, ở những thể loại thơ khác của tôi, trong mỗi lần đọc. Trân trọng. DTL”. Tôi cười. Đúng là dutule. Rõ ràng nhà thơ đã tự “chẩn đoán” ra cái bệnh của thơ mình. Anh biết nếu độc giả mà đọc một lèo nhiều bài thơ 5 chữ của anh thế nào cũng mắc nghẹn, phát ách, hoặc …tẩu hỏa nhập ma! Nhiều năm nay, đọc thơ Du Tử Lê đôi khi tôi cũng “phát ách” như thế. Nào phẩy, nào chấm, nào gạch ngang, gạch dọc… Dĩ nhiên nó đều mang những thông điệp, những ý nghĩa. Nhưng… phát ách! Làm như cứ phải nhập “vô lượng nghĩa xứ định” trước khi đọc vậy! Tôi bèn thử nghe CD xem sao. Ô kìa, trong CD lại khác hẳn. Anh đọc thơ trơn tru bằng thứ chất giọng truyền cảm của mình như ngày nào. Thì ra khi đọc, anh đọc theo cái nghĩa. Khi viết, anh viết theo cái ngữ.

Tôi vốn thích thơ dutule vì cái tình, cái tứ, cái hình ảnh, nhạc điệu rất riêng mà chung của anh. Tôi chắc sẽ quên hết những câu chữ, nhưng “ khi anh chết hãy đưa anh ra biển để anh được trôi về bên kia bờ đại dương, nơi quê hương anh” thì tôi không thể nào quên. “Thụy ơi và thụy ơi” tôi cũng không thể nào quên… Và còn nhiều bài khác nữa. Lần này, vì bị anh “cấm” không cho đọc quá 3 bài thơ năm chữ của anh, tôi bèn lật xem thử cái mục lục. Và ơ hay! Tôi phát hiện ra một bài thơ năm chữ rất dutule ở đây. Cái mục lục đó, thực vậy, với tôi, là một bài thơ năm chữ, có thể còn là bài hay nhất trong tập thơ này. Tôi tủm tỉm cười, chép lại và gởi cho bạn xem anh có nhận ra là bài thơ nào, tự đâu, bao giờ không. Anh rất vui, nhưng đã… không nhận ra!

Dĩ nhiên, đúng như anh nói, chỉ là một chuyện đùa vui trong chỗ bạn bè.

Nhưng hãy thử đọc:

năm chữ du tử lê và, 

trở giấc cùng hư vô,
chưa ai từng có mặt,
chúng ta những đứa trẻ
cần quá đi tình yêu. 

bão đi qua bàn tay,
sương, chiều, trên môi đấy,
tôi: được người cứu chuộc,
gai lũy thừa vết xước, 

nuôi tôi lời hứa, dối,
môi nhỏ nhắn nỗi buồn,
những ngón tay biệt, ly,
trong tiếng cười quặt quẹo, 

tâm chất đầy phế liệu,
xúc xiểm tôi, mùi hương,
trăng khuyết chiều hóa trị,
môi nhỏ nhắn nỗi buồn, 

tín cẩn tôi: nỗi đau
chúng ta ngoài thế giới
nhận mũi đinh tuyệt vọng,
niết bàn nanh chó sói. 

 dutule

Gần nửa thế kỷ trước, tôi giới thiệu Thơ Du Tử Lê, thi phẩm đầu tay của anh trên tập san Tin Sách của Hội Văn Bút. Bây giờ gặp nhau anh vẫn còn nhắc như một kỷ niệm: “Thời đó, một nhà thơ trẻ có tập thơ đầu tay thường bị… đập. Nhưng ông đã viết những lời nồng nàn…”. Chúng tôi chưa hề quen biết nhau. Tôi viết bằng tâm cảm của một người yêu thơ. Sau đó thì không những quen nhau mà còn thân thiết. Một lần dutule ôm thằng con nhỏ chạy vào bệnh viện Nhi đồng tìm tôi ở phòng cấp cứu: Thằng nhỏ bị bệnh bạch hầu cấp, màng giả (fausse membrane) đã chặn nghẹt đường thở. Lần khác Du Tử Lê kêu ông đến “cứu” tôi với, tiếp giùm người bạn yêu thơ tôi đang chờ ở quán café… tôi kẹt không đến được!

Chúng ta những đứa trẻ/ Cần quá đi tình yêu?

Chẳng phải sao?

Đỗ Hồng Ngọc

(Đỗ Nghê)

Saigon 14.10.2010