Lê đình Ysa, chọn làm cây tràm hôm nay, cho ngày mai trái ngọt,

22 Tháng Giêng 201512:00 SA(Xem: 11950)
Lê đình Ysa, chọn làm cây tràm hôm nay, cho ngày mai trái ngọt,


Trong sinh hoạt Văn Học Nghệ Thuật (VHNT) Việt 40 năm ở hải ngoại, tôi ghi nhận được một hiện tượng khá đặc biệt. Đó là hiện tượng những người trẻ trưởng thành ở xứ người - - Những người tốt nghiệp đại học với những ngành nghề chuyên môn cao, như kỹ sư, dược sĩ, bác sĩ… Thay vì dùng bằng cấp để bảo đảm cho đời sống riêng của mình hoặc gia đình, với mức lương ở con số trên dưới trăm ngàn một năm, thì họ lại ném mình vào những lãnh vực mà, tương lai thường chỉ cho họ những hoa, trái phù du, bất trắc. Đó là lãnh vực VHNT.

 ysa-content
Lê Đình Ysa (Hình: Cát Khuê blog)

Nói thế, không có nghĩa những đam mê lửa ngọn của tất cả những người trẻ muốn đóng góp trí tuệ, tài năng họ cho con đường nhiều phần bất trắc kia, đều thất bại. 

Thực tế cho thấy, cũng có nhiều người trẻ thành công. Họ trở thành những vì sao lấp lánh trên nền trời sáng tạo. Họ nhận được những tràng pháo tay, những ngợi ca, như những vòng nguyệt quế vinh quang, tương xứng với đam mê và, tài năng của họ. 

Tuy nhiên, bên cạnh đó, tôi cũng thấy (không nhiều lắm) người trẻ, sau khi thành công trên bước đường học vấn, vì lý tưởng hay một tâm nguyện nào đó, đã gác bỏ bằng cấp của mình qua một bên, để lao vào những sinh hoạt VHNT một cách lặng lẽ. Lặng lẽ hiểu theo nghĩa họ không hề có chủ tâm tìm kiếm tên tuổi cho họ, hay một vòng nguyệt quế ghi công, xác lập nào! 

Trường hợp này, ở những năm tháng quê nhà trước tháng 4-1975, tôi thấy gần như không có! Nếu có, cũng rất họa hiếm. Nhưng trong sinh hoạt 40 năm VHNT quê người, hiện tượng này khá phổ cập.

Điển hình cho hiện tượng đặc biệt vừa kể, người tôi nhớ tới đầu tiên là Lê Đình Ysa. 

Theo nội dung của một bài báo đã ghi nhận thì, Dược sĩ Lê Đình Ysa “là linh hồn, là đầu tàu cho những người trẻ của VAALA…” Rõ hơn, tác giả bài báo đăng tải trên nhật báo Người Việt đã lâu, cho biết thêm:

“…Dược Sĩ Lê Đình Ysa, đang làm việc tại St. Joseph Home Care Pharmacy, bắt đầu đến làm việc cho VAALA từ năm 2000, sau ngày mất của bố cô, nhà báo Lê Đình Điểu, một trong những người sáng lập nên VAALA, ‘như một cách tôi muốn tưởng nhớ đến bố tôi, muốn đi tìm hiểu những điều bố tôi đã làm’ (…) 

“…Hãy thử một lần nói chuyện với Ysa, để thấy những ấp ủ, những dự định, những trăn trở của cô đối với VAALA, dường như đã đi vào hơi thở và máu thịt cô là như thế nào. 

“Buông công việc của một người dược sĩ ra là toàn bộ tâm trí Ysa dành hết cho VAALA, để lúc nào cô cũng thấy ‘công việc cứ quay cuồng, thì giờ đi đâu hết trơn, phải lấy cả ngày vacation ra để làm nữa!’ Nếu không thì làm sao mỗi mùa Trung Thu hơn 300 trẻ em quanh đây lại tíu tít tụ về tham dự cuộc thi vẽ Trung Thu? Nếu không thì làm sao các đạo diễn gốc Việt từ nhiều nơi trên thế giới có cơ hội được trình chiếu các bộ phim của mình trong cùng một đại hội điện ảnh? Nếu không thì làm sao các họa sĩ gốc Việt có một nơi gom về để đưa các sáng tác của mình đến cho công chúng thưởng lãm? Nếu không thì sao có những cuộc Hội Luận Điện Ảnh tổ chức cùng Hội Văn Hóa và Ngôn Ngữ Việt Nam (VNLC) của trường Đại Học UCLA? (…) 

“Trả lời câu hỏi, ‘12 năm gắn bó với VAALA, chị nghĩ điều thành công nhất của chị là gì?’, Ysa suy ngẫm:

“Tôi nghĩ thành công lớn nhất của mình là lôi cuốn được giới trẻ hơn mình tham gia vào công việc. Nếu không có những bạn trẻ đó, tôi không thể đi tiếp được. 

“ ‘Tôi rất thích truyện ngắn Rừng Mắm của Bình Nguyên Lộc. Ở đất Hoa Kỳ này, tôi nghĩ thế hệ thân phụ tôi là cây mắm, thế hệ 1.5 của tôi là cây tràm, thế hệ sau này mới là xoài, mít, ổi ngon lành, nếu mình chịu khó vun trồng…’ ” (1) 

Buông bỏ công việc chuyên môn có mức lương đáng mơ ước của không ít người trẻ, Lê Đình Ysa, theo tôi, không thuần túy vì / như “một cách tưởng nhớ” thân phụ của cô, nhà báo, nhà thơ Lê Đình Điểu, (một người đã cống hiến trọn đời mình cho những mục tiêu hữu ích chung cho tập thể, từ văn chương, xã hội, giáo dục, tới báo chí, phát thanh) mà, trong huyết quản, sâu nơi đáy tầng cảm thức riêng của Lê Đình Ysa, còn là những lượng sóng ngầm, cuồn cuộn một tình yêu đất nước. Tình yêu Việt Nam. 

Có dễ, chính vì thế mà, Ysa đã mở tung trái tim mình, để nở ra, vươn tới những chân trời khác, khởi từ nền tảng VAALA / Hội Văn Học Nghệ Thuật Việt Mỹ mà thân phụ cô là một trong những người sáng lập. 

Với đôi ba người bạn tâm huyết, cùng lý tưởng, như họa sĩ Ann Phong, như Titi Mary Trần, Lê Đình Ysa:

“…Từ nhiều năm qua, các hoạt động của Hội VAALA từ ra mắt sách, Vẽ Trung Thu, tổ chức các lớp học về cải lương, hát bội, đến những hoạt động tầm cỡ hơn như Đại Hội Điện Ảnh Việt Nam Quốc Tế (ViFF), triển lãm F.O.B I, F.O.B. II, Ẩn Dụ Nhiệm Màu (Marvelous Metaphors) hay Đời Sống Tuần Hoàn (Cycles of Life), chương trình kịch ‘Finding Home’, v.v. thực sự trở nên quen thuộc với nhiều người Mỹ gốc Việt tại đây…” (2) 

Trong số những hoạt động được sự tiếp tay tích cực của Ann Phong và TiTi Mary Trần, Ysa đã thực hiện trên dưới mười năm qua, những sinh hoạt VHNT mà chúng ta nên ghi nhận là, không phải ai có tâm huyết cũng có thể làm được! 

Ổ đây, tôi chỉ xin đơn cử một vài sinh hoạt, gần như người Việt nào ở Hoa Kỳ, cũng biết tới hoặc đã nghe qua. Đó là cuộc thi Vẽ Tết Trung Thu năm nay, sắp bước vào năm thứ mười ba - - Với kết qủa ngày càng được nhìn nhận như một nỗ lực văn hóa cực kỳ ý nghĩa, trở thành ngày hội lớn, không chỉ cho trẻ em Việt mà, cũng là vườn cây ương mầm tài năng thiếu nhi của các sắc dân khác nữa. 

Cụ thể, cuộc thi vẽ hồi tháng 9 năm 2014 vừa qua, do VAALA tổ chức lần thứ 12, sáng tác của các họa sĩ nhi đồng, đã được Viện bảo tàng nổi tiếng thế giới Bowers ở thành phố Los Angeles, trưng bày mọi sáng tác của các tham dự viên, cuộc thi vẽ chủ đề “Hội Trăng Rằm Thiếu Nhi / Children’s Moon Festival”. 

Cũng vậy, ở lãnh vực thứ hai, lãnh vực điện ảnh, với những Đại Hội Điện Ảnh Việt Nam Quốc Tế (Việt Film Fest), do VAALA khởi xướng từ hơn mười năm qua (sẽ tiếp diễn vào trung tuần tháng Tư tới đây, tại rạp UltraLuxe GardenWalk, thành phố Anaheim), cũng đã được ghi nhận như sau:

“Kể từ năm 2003, Viet Film Fest được biết đến như một đại hội điện ảnh Việt lớn nhất tại hải ngoại. Trong hơn một thập niên qua, đại hội đã thu hút hàng ngàn người tham dự và trình chiếu phim từ các quốc gia trên thế giới như Úc, Canada, Pháp, Đức, Do Thái, Ba Lan, Na Uy, Anh, Nhật, Đại Hàn, Cambodia, Việt Nam, và Hoa Kỳ 

“Mục đích của Đại Hội Điện Ảnh Việt Nam Quốc Tế gồm hỗ trợ và quảng bá tác phẩm của các đạo diễn người Việt trên toàn thế giới.

“Như mọi năm, Viet Film Fest sẽ trao giải Trống Đồng dành cho phim hay nhất (phim dài và phim ngắn), giải Tài tử xuất sắc (nam và nữ). Khán giả cũng sẽ được bầu chọn phim dài và phim ngắn hay nhất…” (3) 

Tôi nghĩ, khó ai nhớ hết đã có bao nhiêu đạo diễn, tài tử được vinh danh trong những Đại Hội Điện Ảnh Việt Nam Quốc Tế (Việt Film Fest) vừa kể.

Nhưng, điều tôi muốn nhấn mạnh, chính là sự “vắng mặt” của Lê Đình Ysa, linh hồn những công trình lớn lao và ý nghĩa đó. 

Tôi không nghĩ nhiều người nhớ tới phần đóng góp lặng lẽ của Lê Đình Ysa, mặc dù, cho tôi nhắc lại: Đó không phải là điều Ysa tìm kiếm. 

Dẫu vậy, tôi vẫn xin được nói thêm, được nhấn mạnh tới khía cạnh lặng lẽ của Ysa. Vì hiển nhiên, trước, sau, Ysa không hề đi tìm một lợi nhuận vật chất hay tinh thần nào, trong tất cả mọi hoạt động của VAALA. 

Tôi cũng không nghĩ chỉ thuần túy vì / như “muốn tưởng nhớ” người cha khả kính của cô mà, Ysa ném mình vào hành trình xiển dương văn học, nghệ thuật Việt gập ghềnh nắng, gió, chao chát nơi quê người. 

Tôi trộm nghĩ, nếu muốn, Ysa sẽ có nhiều cách khác hơn, để bày tỏ lòng trân trọng nhớ ơn người cha đáng hãnh diện đó. 

Nhưng, những gì Ysa đã làm, theo tôi, nó còn bắt nguồn từ một trái tim lớn. Trái tim của một người trẻ ở quê người, muốn nâng hai chữ Việt Nam lên tầm cao hơn, xa hơn nữa, giữa quảng trường VHNT thế giới, (từ đôi vai nhỏ bé, gầy guộc của mình!) 

Chính điều này, khiến tôi thấy, đóng góp của Ysa cho Việt Nam, đáng trân trọng như bất cứ một đóng góp to lớn nào ở các lãnh vực khác, của những người trẻ Việt khác, nơi quê người, 40 năm qua. 

Tôi tin, những đóng góp đó, của Ysa, sẽ còn ở lại với Việt Nam nhiều lần 40 năm, không chỉ nơi quê người mà, luôn cả ở quê nhà, nữa. 

Du Tử Lê,
(Jan. 2015)
______________

Chú thích:

(1) Nguồn: Wikipedia-Mở
(2), (3) Nđd.

 

Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn
29 Tháng Mười Một 202312:00 SA(Xem: 16808)
Ông là một nhà văn nổi tiếng của miền Nam.
14 Tháng Chín 202312:00 SA(Xem: 12044)
Từ hồi nào giờ, giới sinh hoạt văn học, nghệ thuật thường tập trung tại thủ đô hay những thành phố lớn. Chọn lựa mặc nhiên này, cũng được ghi nhận tại Saigòn, thời điểm từ 1954 tới 1975.
12 Tháng Chín 202312:00 SA(Xem: 18825)
Với cá nhân tôi, tác giả tập truyện “Thần Tháp Rùa, nhà văn Vũ Khắc Khoan là một trong những nhà văn lớn của 20 năm văn học miền Nam;
06 Tháng Chín 202312:00 SA(Xem: 9021)
Để khuây khỏa nỗi buồn của cảnh đời tỵ nạn, nhạc sĩ Đan Thọ đã học cách hòa âm nhạc bằng máy computer.
02 Tháng Tám 202312:00 SA(Xem: 8117)
Mới đây, có người hỏi tôi, nếu không có “mắt xanh” Mai Thảo, liệu hôm nay chúng ta có Dương Nghiễm Mậu?
21 Tháng Năm 202312:00 SA(Xem: 33340)
Bài thơ đầu tiên (?) của Tô Thùy Yên được giới thiệu trên Sáng Tạo, gây tiếng vang lớn và, dư âm của nó, kéo dài nhiều năm sau, là “Cánh đồng con ngựa chuyến tàu” viết tháng 4 năm 1956.
27 Tháng Tư 20239:42 SA(Xem: 5302)
Nói cách khác, theo tôi, Vĩnh Quyền nhà văn đã vượt trên chính mình. Điều không dễ với khá nhiều người cầm bút, còn lại.
16 Tháng Ba 202312:00 SA(Xem: 9159)
Người đầu tiên hăm hở xắn tay áo, bước vào lãnh vực xuất bản, giai đoạn sơ khai, là ông Đỗ Ngọc Tùng, nhà Đại Nam
02 Tháng Ba 202312:00 SA(Xem: 9972)
Tôi không rõ thời gian ở VN trước tháng 4-1975, nhà báo Ngọc Hoài Phương có làm thơ nhiều không?
18 Tháng Hai 202312:00 SA(Xem: 19360)
Nếu không kể những nhà xuất bản chuyên nghiệp như nhà Sống Mới, Khai Trí, Đồng Nai, Nguyễn Đình Vượng, hay Lá Bối, An Tiêm, Nam Sơn, Trí Đăng…thì, những nhà xuất bản được điều hành bởi các nhà văn, nhà thơ cũng đã tạo được ít, nhiều tiếng.
Du Tử Lê Thơ Toàn Tập/ Trọn bộ 4 tập, trên 2000 trang
Cơ sở HT Productions cùng với công ty Amazon đã ấn hành Tuyển tập tùy bút “Chỉ nhớ người thôi, đủ hết đời” của nhà thơ Du Tử Lê.
Trường hợp muốn có chữ ký tác giả để lưu niệm, ở Việt Nam, xin liên lạc với Cô Sóc, tel.: 090-360-4722. Ngoài Việt Nam, xin liên lạc với Ms. Phan Hạnh Tuyền, Email:phanhanhtuyen@gmail.com
Ở lần tái bản này, ngoài phần hiệu đính, cơ sở HT Productions còn có phần hình ảnh trên dưới 50 tác giả được đề cập trong sách.
TÁC GIẢ
(Xem: 16808)
Ông là một nhà văn nổi tiếng của miền Nam.
(Xem: 12043)
Từ hồi nào giờ, giới sinh hoạt văn học, nghệ thuật thường tập trung tại thủ đô hay những thành phố lớn. Chọn lựa mặc nhiên này, cũng được ghi nhận tại Saigòn, thời điểm từ 1954 tới 1975.
(Xem: 18825)
Với cá nhân tôi, tác giả tập truyện “Thần Tháp Rùa, nhà văn Vũ Khắc Khoan là một trong những nhà văn lớn của 20 năm văn học miền Nam;
(Xem: 9021)
Để khuây khỏa nỗi buồn của cảnh đời tỵ nạn, nhạc sĩ Đan Thọ đã học cách hòa âm nhạc bằng máy computer.
(Xem: 8117)
Mới đây, có người hỏi tôi, nếu không có “mắt xanh” Mai Thảo, liệu hôm nay chúng ta có Dương Nghiễm Mậu?
(Xem: 446)
Nói một cách dễ hiểu hơn, thơ ông phù hợp với kích cỡ tôi, kích cỡ tâm hồn tôi, phù hợp với khả năng lãnh nhận, thu vào của tôi, và trong con mắt thẩm mỹ tôi,
(Xem: 816)
Chúng tôi quen anh vào cuối năm 1972.
(Xem: 1016)
Anh chưa đến hay anh không đến?!
(Xem: 22337)
Giờ đây tất cả mọi danh xưng: Nhà văn. Thi sĩ. Đại thi hào. Thi bá…với con, với mẹ, với gia đình nhỏ của mình đều vô nghĩa. 3 chữ DU-TỬ-LÊ chả có mảy may giá trị, nếu nó không đứng sau cụm từ “Người đã thoát bệnh ung thư”.
(Xem: 13896)
Nấu cơm là công việc duy nhất trong ngày có liên quan đến cộng đồng gia đình, mà, gần đây Bố đã được miễn, vì cả nhà cứ bị ăn cơm sống hoài.
(Xem: 19084)
Tình Sầu Du Tử Lê - Thơ: Du Tử Lê - Nhạc: Phạm Duy - Tiếng hát: Thái Thanh
(Xem: 7778)
Nhưng, khi em về nhà ngày hôm nay, thì bố của em, đã không còn.
(Xem: 8691)
Thơ Du Tử Lê, nhạc: Trần Duy Đức
(Xem: 8389)
Thời gian vừa qua, nhà thơ Du Tử Lê có nhận trả lời phỏng vấn hai đài truyền hình ở miền nam Cali là SET/TV và V-Star-TV.
(Xem: 10934)
Triển lãm tranh của Du Tử Lê, được tổ chức tại tư gia của ông bà Nhạc Sĩ Đăng Khánh-Phương Hoa
(Xem: 30586)
Tôi gọi thơ Du Tử Lê là thơ áo vàng, thơ vô địch, thơ về đầu.
(Xem: 20742)
12-18-2009 Nhà thơ Du Tử Lê phỏng vấn nhạc sĩ Thân Trọng Uyên Phươn
(Xem: 25362)
Khi gối đầu lên ngực em - Thơ Du Tử Lê - Nhac: Tịnh Hiếu, Khoa Nguyễn - Tiếng hát: Đồng Thảo
(Xem: 22810)
Người về như bụi - Thơ: Du Tử Lê - Nhạc: Hoàng Quốc Bảo - Tiếng hát: Kim Tước
(Xem: 21611)
Hỏi chúa đi rồi em sẽ hay - Thơ: Du Tử Lê - Nhạc: Hoàng Thanh Tâm - Tiếng hát: Tuấn Anh
(Xem: 19667)
Khái Quát Văn Học Ba Miền - Du Tử Lê, Nguyễn Mạnh Trinh, Thái Tú Hạp
(Xem: 17960)
2013-03-30 Triển lãm tranh Du Tử Lê - Falls Church - Virginia
(Xem: 19147)
Nhạc sĩ Đăng Khánh cư ngụ tại Houston Texas, ngoài là một nhạc sĩ ông còn là một nha sĩ
(Xem: 16822)
Triển Lãm Tranh Du Tử Lê ở Hoa Thịnh Đốn
(Xem: 16014)
Triển lãm Tranh và đêm nhạc "Giữ Đời Cho Nhau" Du Tử Lê đã gặt hái sự thành công tại Seattl
(Xem: 24369)
Nhà báo Lê Văn là cựu Giám Đốc đài VOA phần Việt Ngữ
(Xem: 31805)
ngọn cây có những trời giông bão. ta có nghìn năm đợi một người
(Xem: 34840)
Cung Trầm Tưởng sinh ngày 28/2/1932 tại Hà Nội. Năm 15 tuổi ông bắt đầu làm thơ,