Thái Xuân, nữ đại-sứ-tân-nhạc-Việt-xứ-người.

Cách đây khoảng trên dưới hai tháng, Đinh Anh Dũng chở vợ, con từ san Jose về miền nam Cali, ghé thăm tôi.

Khi Băng và Bambi nói chuyện với T., ở nhà trước, tôi rủ Đinh Anh Dũng ra vườn sau, hút thuốc.

Vẫn dưới dàn chanh dây, Dũng hỏi tôi, “Lâu nay anh có gặp chị Thái Xuân?” Tôi nói, đã lâu không gặp. Tôi nói, nghe đâu, sau này, chị ấy chọn cho mình một đời sống yên tĩnh, rất xa mọi xôn xao, thị phi, ánh đèn…

Thái Xuân, 25 tuổi

Còn nhớ thời gian Đinh Anh Dũng được mời làm đạo diễn cho bộ phim video tựa đề “Du Tử Lê, giữ đời cho nhau”, do Trung tâm Diễm Xưa sản xuất, giữa Thái Xuân và Đinh Anh Dũng đã có ít, nhiều quan điểm khác biệt về hình thức dàn dựng chung quanh một vài ca khúc phổ từ thơ của tôi. Nhưng không lần nào, anh em gặp nhau mà, Dũng không hỏi thăm về Thái Xuân!

Kể lại chuyện này, tôi chỉ muốn nói, có thể có một số người, (ngay cả những ca sĩ thành danh, nổi tiếng từ bệ phóng Diễm Xưa, không còn nhớ (hay không muốn nhớ?) Thái Xuân, linh hồn của Diễm Xưa, khi Thái Xuân vì lý do sức khỏe, buộc phải rời khỏi sân chơi âm nhạc Việt ở hải ngoại, từ năm 2007.

Tuy nhiên, thực tế vẫn có rất nhiều người nhớ tới một Thái Xuân, ca sĩ, tiếng hát nồng nàn cảm xúc của những phòng trà vũ trường nổi tiếng ở Saigon, tính tới năm 1966, là năm Thái Xuân theo chồng qua Hawaii, định cư.

Tôi không biết có phải sau một thời gian dài, chia tay với định mệnh âm nhạc, định mệnh đã tìm ra Thái Xuân, để “dẫn độ” người nữ đặc biệt của âm nhạc này, trở lại với hành trình nắng, gió giai điệu và, ca từ Việt Nam, sâu, lắng?

Rõ hơn, tôi muốn kể, đầu thập niên 1980s, Thái Xuân đi chuyển từ San Francisco, về Orange County, gặp Duy Cường trong một đêm nhạc… Người nhạc sĩ trẻ tuổi, nổi tiếng rất sớm về tài hòa âm, phối khí, hỏi Thái Xuân, tại sao chị không mở trung tâm? Không sản xuất băng nhạc?

Câu hỏi có thể vô tình – Nhưng vô tình này đã như một hồi chuông khua thức mạnh mẽ, rưng rưng phần đời nghệ thuật, những tưởng đã ngủ yên, đã trôi xa, một thời Thái Xuân.

Thức giấc hạnh phúc (hay đắng cay, nghiệt ngã kia) được sự khuyến khích của cố nhạc sĩ Phạm Duy, khi ông bảo:“Thái Xuân, hãy trở lại với âm nhạc. Hãy trở về nguồn…”

(Lời khuyên ngắn ngủi này, ở với Thái Xuân nhiều chục năm sau).

Thái Xuân và Trịnh Công Sơn.

Thức giấc hạnh phúc (hay đắng cay, nghiệt ngã này) như một vườn cây (nghệ thuật), được mùa, khi Thái Xuân nhận được sự hợp tác quý báu của Phạm Ngọc Sơn (anh ruột Khánh Ly) – Để bảng hiệu Diễm Xưa dựng thành, đánh dấu giai đoạn quan trọng (kéo dài tới cuối đời) của người nữ đặc biệt này. 

Tôi cũng không biết định mệnh chọn Thái Xuân làm nữ đại-sứ-tân-nhạc-Việt-xứ-người - - Hay Thái Xuân chọn âm nhạc, như chọn thủy chung với tình yêu thứ nhất của đời mình?

Chỉ biết, vì khoảng cách địa lý, sau 4 album đầu tiên Phạm Ngọc Sơn phải chia tay Diễm Xưa, để về lại miền bắc Cali. Một mình Thái Xuân, đi tiếp con đường đã chọn. Còn đường “về nguồn”.

Từ trái qua: Thái Thanh, Thái Xuân, Ý Lan.

Tính tới năm 2007, là thời điểm Diễm Xưa phải ngưng hoạt động vì lý do sức khỏe, Thái Xuân, với gần 30 năm hoạt động liên lủy, đã cống hiến cho giới thưởng ngoạn 170 album và 15 bộ video. Tính ra con số, mỗi cassette hay CD phải có ít nhất 10 bản nhạc và, mỗi video phải có ít nhất 15 ca khúc - - thì Thái Xuân, linh hồn Trung tâm Diễm Xưa đã để lại cho người, cho đời gần 2,000 ca khúc: Những ca khúc tiêu biểu cho dòng nhạc lãng mạn tiền chiến, cũng như những hạt ngọc của dòng nhạc hải ngoại, sau biến cố tháng 4-1975

Thái Xuân, nhạc sĩ Nguyên Bích và vợ (chị Bình)

Trong ghi nhận của tôi, cống hiến của người nữ đại-sứ-tân-nhạc-Việt-xứ-người, Thái Xuân còn lớn lao, ý nghĩa hơn nữa, khi Diễm Xưa từng là bệ phóng của những tiếng hát rực rỡ một thời, hay vẫn còn là những mặt trời nhỏ (nhưng nóng bỏng quyến rũ) trên các sân khấu, như Ý Lan, Vũ Khanh, Hoàng Nam, Kỳ Anh, La Sương Sương, Thanh Hà…

Tôi nói “lớn lao, ý nghĩa” vì, không phải trung tâm băng nhạc nào, cũng có những tìm kiếm, phát hiện và đẩy được những tiếng hát, những tên tuổi còn xa lạ, mới mẻ đến với đám đông. Để cuối cùng, đã được đám đông chấp nhận với lòng biết ơn.

.

Thái Xuân và Du Tử Lê 2015.

Thưa chị Thái Xuân,

Tôi hiểu khi ra khỏi sân chơi âm nhạc vì lý do sức khỏe, chị đã chọn cho mình một đời sống khác. Một đời sống yên tĩnh, xa, rất xa mọi xôn xao, thị phi, ánh đèn chớp, tắt…

Nhưng những lúc cô đơn, những lúc một mình, nhìn lại, tôi trộm nghĩ, có thể chị không tránh khỏi giây phút ngậm ngùi, nuối tiếc với cảm giác tựa như chị đã bị đứt lìa, bị loại bỏ, bị khai trừ khỏi môi trường, thế giới nghệ thuật một thời, chị đã có những đóng góp không nhỏ...!

Tôi hiểu đời sống là dòng sông nước xiết. Dòng sông không bao giờ cho phép nó tự ngưng chảy. Nói cách khác, đời sống là đi tới và, lãng quên!!!

Nhưng, thưa chị Thái Xuân,

Theo tôi, tuy định luật đi tới và, lãng quên vốn là thuộc tính của thời gian - - Nhưng định luật này lại không ứng dụng cho lãnh vực văn học, nghệ thuật, chị Thái Xuân à.

Ở lãnh vực thương mại, với bất cứ ngành nghề nào, một khi chủ nhân của những ngôi chợ lớn, nhỏ; chủ nhân của những nhà hàng trăm bàn, nghìn ghế, hay những cơ sở sản xuất bánh mì, thịt nguội, bánh phở, hủ tíu, trái cây, rau tươi…vĩ đại, “hoành tráng” đến đâu chăng nữa, một khi đã rời khỏi thị trường thì, lãng quên sẽ tìm đến rất sớm!!!

Nhưng lãnh vực văn học, nghệ thuật thì không. Tôi muốn nói, ngược lại. Ngay cả khi những tiếng hát thành danh, có khuấy quên người đưa những tiếng hát đó, đến với giới thưởng ngoạn, thì, đám đông thầm lặng vẫn biết, vẫn nhớ tên tuổi, công lao của người tạo dựng những tên tuổi ấy.

Thưa chị Thái Xuân,

Vì thế, dám mong những lúc cô đơn, những lúc một mình, nhìn lại… xin chị đừng quên, trường hợp nào thì, định mệnh cũng đã chọn chị, chọn Thái Xuân vào vai trò nữ đại-sứ-tân-nhạc-Việt-xứ-người. Một chọn lựa không thể đúng hơn của định mệnh vốn đành hanh, bất trắc!!!

Tôi nghĩ, chị rất xứng đáng với chọn lựa đó. Như thể, đó là mặt khác của tấm lòng thủy chung với mối tình đầu của chị. Mối tình với âm nhạc.

Dù cho nó có là một chọn lựa hạnh phúc (hay đắng cay. Nghiệt ngã!!!)

Du Tử Lê