LỜI NÓI ĐẦU
CHO TÁI BẢN LẦN THỨ NHẤT
Tôi vẫn nghĩ một trong những tiêu chí để đánh giá mức độ nông/ sâu của nền văn hóa một dân tộc là, tinh thần biết ơn những đóng góp ở tất cả mọi lãnh vực, của những người đi trước.
Trong đó, VHNT, giữ một vị trí quan trọng. Vì đấy là thẻ nhận dạng diện mạo nền văn minh của dân tộc ấy.
Trong tinh thần biết ơn tài năng, trí tuệ của những người làm thành dòng VHNT miền Nam 20 năm, chúng tôi đã ghi lại (dù chỉ có tính cách phác họa) một bộ 2 cuốn.
Nỗ lực nhỏ bé của chúng tôi, cũng khởi đi từ yêu cầu của một số người trẻ, sinh trưởng sau biến cố tháng 4-1975, ở ngoài cũng như trong nước.
Nhận thấy nhu cầu của họ rất chính đáng; bởi, đứng ở góc độ, vị trí nào thì, 20 năm VHNT miền Nam, cũng vẫn là một phần máu huyết không thể tách rời của Văn học, Nghệ thuật Việt.
Vì thế, chúng tôi nghĩ, nên ghi lại những gì biết được trong giai đoạn văn học tuy ngắn ngủi, nhưng phải công nhận là rất phong phú, đa dạng kia, như lời cảm ơn những người đã đem lòng tin tưởng nơi chúng tôi.
Cuốn thứ nhất của bộ “Phác họa toàn cảnh sinh hoạt 20 năm VHNT miền Nam 1954-1975” của chúng tôi ấn hành tháng 11 năm 2014.
May mắn, cuốn sách được những tấm lòng quan hoài tới giai đoạn VHNT này, đón nhận một cách đầy khích lệ.
Trong tinh thần khích lệ đó, nhiều bạn đọc yêu cầu chúng tôi sưu tầm phần hình ảnh các tác giả mà, cuốn sách đề cập.
Vì vậy, hôm nay, nhân dịp tái bản sau đúng 1 năm phát hành, chúng tôi có thêm phần chân dung các tác giả, như một đền đáp thương yêu quý độc giả đã dành cho.
Ở tái bản lần thứ nhất của bộ “Phác họa toàn cảnh sinh hoạt 20 năm VHNT miền Nam 1954-1975” cuốn Một này, chúng tôi vẫn thấy cần nhắc lại rằng, như tựa sách đã minh thị:
- Chúng tôi không hề có tham vọng đóng vai nhà “phê bình” hay “ngự sử văn học”... mà chúng tôi chỉ làm công việc “phác họa” một số những nét chính của giai đoạn VHNT vừa kể.
- Chúng tôi cũng thấy cần lập lại ở đây rằng, có một số tác giả có những đóng góp đậm nét trong sinh hoạt VHNT miền Nam, 20 năm, như các thi sĩ Đinh Hùng, Bùi Giáng, Thế Phong hay Tô Kiều Ngân... nhưng không có mặt trong bộ sách này. Lý do, chúng tôi đã viết về họ trong cuốn Ký sự Nhận định “Năm sắc diện, năm định mệnh” do nhà Tao Đàn, Saigon, ấn hành năm 1965.
- Riêng nhà thơ Thanh Tâm Tuyền, dù chúng tôi cũng đã viết về ông, trong cuốn sách kể trên, nhưng theo yêu cầu của một số bạn trẻ, chúng tôi đã hiệu đính, sửa lỗi chính tả để cho đăng lại bài viết cũ về ông, trong bộ sách này.
- Khi bộ sách xuất bản lần thứ nhất, chúng tôi cũng đã có lời giải thích về sự vắng mặt của cố thi hào Vũ Hoàng Chương rằng:
Dù ông hiện diện trong 20 năm VHNT miền Nam và, tiếp tục cống hiến cho thi ca Việt, những tác phẩm quý báu - - Điển hình như thi phẩm “Lửa Từ Bi”... Nhưng với chúng tôi, ông là tiếng thơ lớn của thi ca tiền chiến, thế hệ trước 1954-1975.
Bằng tất cả lòng kính trọng, chúng tôi quyết định không liệt kê ông trong cuốn sách này.
- Vì lý do kỹ thuật, công ty Amazon từ chối không nhận ấn hành những tác phẩm dày trên 700 trang. Dù cho chúng tôi có sử dụng size chữ 10 hay 11 thì cuốn sách cũng vượt xa số trang bị giới hạn bởi Amazon.
- Do đấy, chúng tôi buộc lòng phải chia bộ sách thành 2 tập. Những tác giả không hiện diện trong tập Một, sẽ có mặt trong tập thứ Hai.
- Theo dự trù thì, trễ nhất là tháng 4 năm 2016, tập thứ Hai nằm trong bộ “Phác họa toàn cảnh sinh hoạt 20 năm VHNT miền Nam 1954- 1975” sẽ được ấn hành.
- Để bạn đọc dễ tìm kiếm, chúng tôi phân loại tác giả theo từng lãnh vực như: Thơ, văn thuộc lãnh vực Văn học; xuất bản, báo chí thuộc Truyền thông; âm nhạc, hội họa, điêu khắc, cải lương, điện ảnh, trình diễn... thuộc Nghệ thuật.
(Cũng xin bạn đọc hiểu cho: Phân loại này chỉ có giá trị tương đối. Vì, một nhà thơ hay nhà văn, cũng có thể là một nhạc sĩ, họa sĩ hoặc, ngược lại).
- Lại nữa, chúng tôi chọn sắp xếp thứ tự tên các tác giả theo chữ đầu của bút hiệu hay họ tên mà, không theo thời gian xuất hiện.
- Trong bộ sách này, có một vài tác giả hiện diện nhiều hơn một lãnh vực. Nhưng ở lãnh vực nào họ cũng nổi bật, khiến chúng tôi không thể bỏ qua. Điển hình như trường hợp của nhà thơ, nhà văn Nhã Ca.
- Cũng xin lưu ý quý độc giả rằng, bài viết của chúng tôi về một tác giả vốn mang tính độc lập. Do đó, bạn đọc có thể chọn đọc người này mà, không nhất thiết phải đọc người kia.
Hy vọng cố gắng của chúng tôi, giúp ích được phần nào các bạn trẻ và sau này, những nhà nghiên cứu, phê bình cần thêm tư liệu liên quan tới giai đoạn VHNT phong phú này.
Dám mong vậy thay.
Trân trọng,
Du Tử Lê
(California, tháng 11 năm 2015).