Đêm Sài Gòn Ngồi Nhớ Du Tử Lê.

29 Tháng Sáu 201012:00 SA(Xem: 4942)
Đêm Sài Gòn Ngồi Nhớ Du Tử Lê.

Tôi không thể nào nhớ được lần đầu tiên mình gặp Du Tử Lê ở đâu, và nhân duyên nào xui khiến chúng tôi quen nhau, để trở nên thân tình. Bởi lẽ đã hơn 35 năm trời trôi qua, với bao cuộc biển dâu rồi còn gì. Nhưng chắc chắn một điều: Tôi đến với Du Tử Lê vì tôi là người yêu thơ, mà anh lại là người làm thơ quá hay, nhất là những bài thơ tình...

Thuở đó chúng tôi còn rất trẻ.Vào thời chinh chiến, nhưng sao Sàigòn vẫn thanh bình lắm, êm đềm lắm. Hầu như sáng nào chúng tôi cũng gặp nhau tại quán cà phê Hân, trên đường Đinh Tiên Hoàng. Uống ly cà phê đầu ngày. Ngồi nói với nhau đủ thứ chuyện trên đời, trước khi đến chỗ làm việc. Tôi có nhiều kỷ niệm với anh, nhưng kỷ niệm vui nhiều hơn buồn, chẳng thể nào quên được. Nhiều bạn bè thân hoặc sơ, kể cả những người biết nhưng không quen Du Tử Lê, những khi trà dư tửu hậu, thường nhắc đến Du Tử Lê như một gã làm thơ lãng mạn, đa tình. Tật lãng mạn và đa tình thì anh làm thơ nào không mắc phải? Ngay cả kẻ làm thơ xoàng xĩnh như tôi.

Nhưng chơi thân với Du Tử Lê, tôi hiểu được rằng, yêu ai anh cũng yêu bằng tất cả sự rung cảm của trái tim. Cũng bắt gặp ở đó những buồn vui, khổ đau một cách hồn nhiên, chân thật. Không bằng sự chủ quan mà bằng sự thấu hiểu sâu sắc tôi nhận ra rằng: Bạn tôi bị Trời hành. Bắt phải chịu đựng nỗi cô đơn triền miên. Nỗi cô đơn không chỉ đến, mỗi khi anh đối diện với chính mình mà, với cả cuộc đời. Không chỉ bị cô đơn hành hạ, Du Tử Lê còn mang một trái tim quá nhạy cảm, một tâm hồn quá lớn nên phải ứa thành những bài thơ hay, để tự vỗ về, an ủi mình. Nhưng với anh, tất cả đều chật chội.

Những năm tháng cuối cùng trước khi Sàigòn thất thủ, Du Tử Lê từ giã căn phòng nhỏ nhắn, nhưng luôn phải đón tiếp quá đông bằng hữu ở số 8 Hồng Thập Tự để về làng Báo Chí ngoài xa lộ. Thế là anh trở thành láng giềng của tôi. Sáng 29/4/75, tôi gặp anh lần cuối ở đầu cầu xa lộ, nói với nhau một vài câu rồi chia tay. Mỗi đứa mỗi đường. Chẳng biết đi về đâu? Rồi sẽ sống chết ra sao?

Về sau nghe đâu Du Tử Lê may mắn lên được một chiếc tầu hải quân,, ra khơi từ bến Bạch Đằng và đến được Hoa Kỳ. Còn tôi ở lại quê nhà, khăn gói vào trại cải tạo, hơn 10 năm lao lý. Vậy mà tôi biết chắc chắn có một thời gian quá dài, nhiều bạn bè thân thiết, trong đó có cả Du Tử Lê, nhìn tôi như người đã chết! Một kẻ đã quay lưng với quá khứ của chính mình. Tôi âm thầm sống. Âm thầm trôi đi giữa hai dòng nước bằng cảm nhận đau đớn của riêng mình. Tôi sống đâu phải chỉ như một câu thơ của Vũ Hoàng Chương, “nợ áo cơm để lụy đến hình hài”, mà còn hơn thế nữa!

Một buổi tối cách đây nhiều năm, tình cờ tôi gặp lại Du Tử Lê trên đường phố. Mừng lắm! Nhưng anh chỉ gật đầu chào, với cái bắt tay lạt lẽo và vài câu chiếu lệ rồi quay đi. Đó là lần gặp lại sau 30 năm xa cách! Tôi cứ tưởng sẽ vô cùng cảm động. Chúng tôi sẽ ôm chầm lấy nhau cho thỏa lòng; chứ sao anh lại hững hờ như thế? Dĩ nhiên tôi rất hụt hẫng! Nhưng mọi chuyện đều có lý do của nó! Tôi không trách anh. Không trách bất cứ một bằng hữu nào mà chỉ tự trách mình. Càng già mình càng phải tỉnh táo để nhận trách nhiệm với chính bản thân mình. Ngay cả khi bị ai đó ngộ nhận hay cố tình ngộ nhận thì mình cũng phải tự xét: Ít ra ta đã làm một điều gì khiến cho người ta phán xét mình, dù là thuận lý.

Mới đây thôi, Du Tử Lê mới hiểu, và tình bạn ngày xưa mới được tiếp nối bằng những lá thư, những cuộc điện thoại nối liền nửa vòng trái đất. Có một điều rất đáng nói nhân dịp kỷ niệm 50 năm Thơ Du Tử Lê. Cho dù anh đã sống tha hương hơn 30 năm; nhưng nói như lời của Trịnh Công Sơn trong bài “Tình nhớ”, “người ngỡ đã đi xa, nhưng người vẫn quanh đây...”

Quả thật Du Tử Lê vẫn hiện diện giữa lòng quê nhà, thông qua những bài thơ phổ nhạc của anh, luôn vang vọng trong từng quán café, những sân khấu ca nhạc, phòng trà và trong nhiều gia đình Việt Nam ở khắp mọi miền đất nước. Mấy năm trước đây, vào một buổi chiều mùa thu Hà Nội đẹp tuyệt vời, tôi bước vào một quán café vắng khách trên đường Nguyễn Du, ven bờ hồ Gươm. Bất chợt nghe tiếng hát Tuấn Ngọc cất lên từ một đĩa nhạc, “ơn em thơ dại từ trời…” Vừa ngồi xuống ghế tôi vừa lẩm bẩm hát theo mà tưởng chừng như anh quanh quẩn đâu đây. Bỗng dưng một cô gái trẻ có mái tóc chấm vai, ngồi sau quày, cất tiếng hỏi tôi:

“Chú cũng thích bài này?”
Tôi trả lời pha một chút tự đắc:
“Thích lắm. Đó là thơ bạn tôi.”
Cô gái xoe tròn đôi mắt tỏ vẻ không tin:

“Đó là thơ Du Tử Lê ở tận bên Mỹ làm sao là bạn chú được?” Tôi cụt hứng. Nhưng hơi đâu mà giải thích. Mà ví như có giải thích đi nữa, thì chắc gì cô gái đã tin. Dường như cô gái sợ mất lòng tôi, giọng cô trở nên thân thiện: “Hay quá chú nhỉ. Cháu thích nhất là câu ‘ơn em ngực ngải môi trầm.’ Ghê gớm thật. Nghe đến tê cả người. Chữ nghĩa như thế thì cực kỳ…” Tôi đâm ra quý mến cô gái. Bởi vì nếu như cô ta thuộc thế hệ tôi thì chẳng nói làm chi. Đằng này, tuổi cô ta xem chừng được sinh ra sau chiến tranh nhiều năm; lại là người Hà Nội, mà biết Du Tử Lê thì mới thật đáng phục cho người yêu thơ lẫn người làm thơ. Một lần khác, tôi lên Đồng Đăng đưa tiễn một đứa cháu sang Trung Hoa du học. Nửa đêm, sương khuya giăng kín ga nhỏ héo hắt, chỉ còn lại một quán café duy nhất mở cửa, bán kèm theo mấy món hàng ăn. Thấy chú cháu tôi bước vào, bà chủ quán đang độ tuổi sồn sồn, còn đang ngái ngủ, vội đưa tay bật nút chiếc máy nghe nhạc. Tuyệt vời thay, trong cái không gian và thời gian đó mà nghe giọng hát Khánh Ly cất lên “Khúc Thụy Du” thì còn gì bằng. Có thể nói đó là trong những lần nghe nhạc gợi cho tôi nhiều cảm xúc nhất. Tôi hỏi bà chủ:

“Chị cũng thích bài này?”

Giọng bà trở nên sôi nổi: “Chả giấu gì bác, trước đây em là giáo viên cấp 1, mới đổi sang buôn bán mấy năm nay, nên vẫn còn yêu văn nghệ lắm. Nhưng âm nhạc thì phải như thế mới tê tái. Nhạc ra nhạc. Ca từ ra ca từ. Nghe mà cứ da diết trong lòng. Cái ông Du Tử Lê này chắc là phải khổ đau vì tình lắm mới viết được như thế bác nhỉ.” Không nói ra nhưng tôi nghĩ, trong cõi người ta này, thiếu gì kẻ đau vì tình, nhưng đâu có phải bất cứ ai đều thốt lên được những lời tha thiết điếng tê như thế. Không biết có chủ quan hay không, nhưng tôi cho rằng không ai có thể hát ca khúc “Trên ngọn tình sầu” của Từ Công Phụng, phổ thơ Du Tử Lê, hay bằng nhạc sĩ Bảo Phúc. Số là, một buổi tối cách đây khá lâu, tôi đến dự khán một chương trình ca nhạc khá quy mô, được tổ chức tại một rạp lớn, thuộc loại nhất nhì Saigòn. Gần cuối chương trình, người MC giới thiệu một tiết mục đặc biệt. Đó là sự xuất hiện đặc biệt của nhạc sĩ Bảo Phúc - một nhạc sĩ sáng tác và hòa âm rất thành công hiện nay. Bảo Phúc bước ra sân khấu với một bộ complet mầu đen xám. Cúi gập người chào khán giả, xong anh ngồi xuống chiếc ghế đặt sau cây đàn piano, tự giới thiệu tác phẩm mà anh sắp hát. Đó là ca khúc “Trên ngọn tình sầu.” Từng giọt dương cầm thánh thót, lan tỏa trong khan phòng im lặng như tờ. Bảo Phúc hát bằng chất giọng trầm ấm:

 “Hạnh phúc tôi, hạnh phúc tôi từ những ngày con nước về”…à

Chỉ mới một câu đầu tiên thôi, hàng tràng pháo tay tán thưởng vang lên không dứt. Rõ ràng Du Tử Lê vẫn mãi sống, mãi hiện diện giữa lòng quê nhà, và như thế anh là một người hạnh phúc. Và, ngày càng có thêm nhiều người yêu thơ anh, quý mến anh, dù thân hay sơ, dù quen hay không quen. Như đêm nay, Saigòn vừa tan một cơn mưa. Không khí trở nên mát dịu. Chúng tôi đang ngồi trong quán khuya, nhắc đến Du Tử Lê bằng tất cả nhớ nhung. Dường như mọi người đã thấm hơi men, và ai đó cất giọng hào sảng:

“Hát đi Bảo Phúc! Hát ‘Trên ngọn tình sầu’ đi, Bảo Phúc!

Hát trong không khí này mới là phiêu linh!”

Ôm cây đàn ghi-ta cũ kỹ, Bảo Phúc rót vào hồn chúng tôi tiếng hát ngọt buồn đến rưng rưng:

“…Môi thâm khô từ thuở định hôn người - ngày tháng hạ khi không mà trở rét – Sao khi không người ngoảnh mặt kiêu sa…”

Và như thế, Du Tử Lê, không phải chỉ đêm nay mà mãi mãi giữa lòng Saigòn. Giữa lòng quê hương, luôn có những người ngồi nhớ anh. Chẳng khác nào thương nhớ nhân tình!

ĐOÀN KẾ TƯỜNG

 

,

Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn
Du Tử Lê Thơ Toàn Tập/ Trọn bộ 4 tập, trên 2000 trang
Cơ sở HT Productions cùng với công ty Amazon đã ấn hành Tuyển tập tùy bút “Chỉ nhớ người thôi, đủ hết đời” của nhà thơ Du Tử Lê.
Trường hợp muốn có chữ ký tác giả để lưu niệm, ở Việt Nam, xin liên lạc với Cô Sóc, tel.: 090-360-4722. Ngoài Việt Nam, xin liên lạc với Ms. Phan Hạnh Tuyền, Email:phanhanhtuyen@gmail.com
Ở lần tái bản này, ngoài phần hiệu đính, cơ sở HT Productions còn có phần hình ảnh trên dưới 50 tác giả được đề cập trong sách.
TÁC GIẢ
(Xem: 16701)
Ông là một nhà văn nổi tiếng của miền Nam.
(Xem: 11969)
Từ hồi nào giờ, giới sinh hoạt văn học, nghệ thuật thường tập trung tại thủ đô hay những thành phố lớn. Chọn lựa mặc nhiên này, cũng được ghi nhận tại Saigòn, thời điểm từ 1954 tới 1975.
(Xem: 18744)
Với cá nhân tôi, tác giả tập truyện “Thần Tháp Rùa, nhà văn Vũ Khắc Khoan là một trong những nhà văn lớn của 20 năm văn học miền Nam;
(Xem: 8940)
Để khuây khỏa nỗi buồn của cảnh đời tỵ nạn, nhạc sĩ Đan Thọ đã học cách hòa âm nhạc bằng máy computer.
(Xem: 8007)
Mới đây, có người hỏi tôi, nếu không có “mắt xanh” Mai Thảo, liệu hôm nay chúng ta có Dương Nghiễm Mậu?
(Xem: 416)
Nói một cách dễ hiểu hơn, thơ ông phù hợp với kích cỡ tôi, kích cỡ tâm hồn tôi, phù hợp với khả năng lãnh nhận, thu vào của tôi, và trong con mắt thẩm mỹ tôi,
(Xem: 755)
Chúng tôi quen anh vào cuối năm 1972.
(Xem: 981)
Anh chưa đến hay anh không đến?!
(Xem: 22283)
Giờ đây tất cả mọi danh xưng: Nhà văn. Thi sĩ. Đại thi hào. Thi bá…với con, với mẹ, với gia đình nhỏ của mình đều vô nghĩa. 3 chữ DU-TỬ-LÊ chả có mảy may giá trị, nếu nó không đứng sau cụm từ “Người đã thoát bệnh ung thư”.
(Xem: 13822)
Nấu cơm là công việc duy nhất trong ngày có liên quan đến cộng đồng gia đình, mà, gần đây Bố đã được miễn, vì cả nhà cứ bị ăn cơm sống hoài.
(Xem: 19049)
Tình Sầu Du Tử Lê - Thơ: Du Tử Lê - Nhạc: Phạm Duy - Tiếng hát: Thái Thanh
(Xem: 7736)
Nhưng, khi em về nhà ngày hôm nay, thì bố của em, đã không còn.
(Xem: 8633)
Thơ Du Tử Lê, nhạc: Trần Duy Đức
(Xem: 8342)
Thời gian vừa qua, nhà thơ Du Tử Lê có nhận trả lời phỏng vấn hai đài truyền hình ở miền nam Cali là SET/TV và V-Star-TV.
(Xem: 10885)
Triển lãm tranh của Du Tử Lê, được tổ chức tại tư gia của ông bà Nhạc Sĩ Đăng Khánh-Phương Hoa
(Xem: 30528)
Tôi gọi thơ Du Tử Lê là thơ áo vàng, thơ vô địch, thơ về đầu.
(Xem: 20707)
12-18-2009 Nhà thơ Du Tử Lê phỏng vấn nhạc sĩ Thân Trọng Uyên Phươn
(Xem: 25300)
Khi gối đầu lên ngực em - Thơ Du Tử Lê - Nhac: Tịnh Hiếu, Khoa Nguyễn - Tiếng hát: Đồng Thảo
(Xem: 22779)
Người về như bụi - Thơ: Du Tử Lê - Nhạc: Hoàng Quốc Bảo - Tiếng hát: Kim Tước
(Xem: 21556)
Hỏi chúa đi rồi em sẽ hay - Thơ: Du Tử Lê - Nhạc: Hoàng Thanh Tâm - Tiếng hát: Tuấn Anh
(Xem: 19611)
Khái Quát Văn Học Ba Miền - Du Tử Lê, Nguyễn Mạnh Trinh, Thái Tú Hạp
(Xem: 17921)
2013-03-30 Triển lãm tranh Du Tử Lê - Falls Church - Virginia
(Xem: 19109)
Nhạc sĩ Đăng Khánh cư ngụ tại Houston Texas, ngoài là một nhạc sĩ ông còn là một nha sĩ
(Xem: 16789)
Triển Lãm Tranh Du Tử Lê ở Hoa Thịnh Đốn
(Xem: 15987)
Triển lãm Tranh và đêm nhạc "Giữ Đời Cho Nhau" Du Tử Lê đã gặt hái sự thành công tại Seattl
(Xem: 24313)
Nhà báo Lê Văn là cựu Giám Đốc đài VOA phần Việt Ngữ
(Xem: 31732)
ngọn cây có những trời giông bão. ta có nghìn năm đợi một người
(Xem: 34784)
Cung Trầm Tưởng sinh ngày 28/2/1932 tại Hà Nội. Năm 15 tuổi ông bắt đầu làm thơ,