Nhịp Vũ Sông Ngọc Với Du Tử Lê
"Giữ Đời Cho Nhau là bài thơ tuyệt vời ngợi ca tình yêu của Du Tử Lê, đã được hai nhạc sĩ tên tuổi là Phạm Duy và Từ Công Phụng phổ nhạc, và đã được xuất bản trong tập k. khúc của lê, gồm gần 60 bài hát với 34 nhạc sĩ chắp thêm đôi cánh cho thơ Du Tử Lê bay bổng được vào thế giới âm thanh, mà cảm ơn Thượng Đế là Người Tình, vẫn luôn khấp khởi đi xuống cuộc đời, diễn một vũ khúc qua mọi nẻo mọi nhịp trầm bổng, xuống lũng lên đồi, để biến tất cả thành Nhịp Vũ Sông Ngọc, Sông An, Sông Thanh."
Rev. TCT.
Dòng đời nhiều khi chỉ thấy như một dòng thác loạn với những nhịp xung đột, làm thâm gan, tím mật, mờ mắt, nát óc, điên đầu, bạc tóc... và chảy thành những vết nhăn theo dòng lệ muộn phiền.
Tự nhiên cái bị xô xe gẫy chân. Tự nhiên cái bị mất việc do chèn cựa hất cẳng. Tự nhiên cái bị ném vào cuộc chiến phi lý, tan cửa nát nhà, bỏ chạy lang thang ăn nhờ ở bám vào những kẻ vô loài trên mặt đất. Tự nhiên cái bị ăn đòn, do vòng hệ lụy nghiệt ngã "cũng vì tan tác nên nhăng nhố", do phản ứng gỡ gạc bù trừ một cách tội nghiệp trước khi lăn ra giãy chết. Tự nhiên cái được tin bệnh đến hồi nguy kịch. Tự nhiên con cái sinh tật bất thường làm mất ăn mất ngủ. Nhiều chuyện trời ơi đất hỡi tương tự như vậy xảy ra, vượt qua hết mọi tính toán, làm sao tìm được nhịp vũ an nhiên?
Ấy vậy mà vẫn có những dòng sông êm đềm thanh lặng, phong lưu thanh thản, thành nhịp vũ Sông Thanh, Sông Ngọc. Có thể là một dòng sông trong tâm tưởng. Có thể là dòng sông tuổi nhỏ, dòng sông chuyển chất sống nguyên sơ từ nguồn miên viễn, nối lại cuống nhau sau một lần bị đứt, khi tìm về "tắm mát ngọn sông Đào", trong những phút giây bồi hồi thấy mình hụt hẫng, như điệu Tống Biệt Hành của Thâm Tâm:
Đưa người ta không đưa qua sông
Sao có tiếng sóng ở trong lòng
Trong mắt mình, hình ảnh một dòng sông tuổi nhỏ đang hiện lên. Đó là dòng An Giang hồi còn thi tiểu học ở trường Thoại Ngọc Hầu miệt Long Xuyên. Từ công viên phố nhỏ, mình ngồi nhìn xuống dòng sông mà ngâm nga một bài hát quen thuộc:
Dòng An Giang sông sâu nước biếc
Dòng An Giang tung tăng múa hát
Lả lướt về qua Thất Sơn,
Châu Đốc dòng sông uốn quanh
Đã thấy mùa xuân thái an.
THỜI ĐIỂM ĐIỆU MÚA MONICA VÀ DÒNG SÔNG NGỌC
Nhưng rồi dòng đời vẫn tiếp tục chảy đi muôn nẻo, trườn qua không gian, xuyên thủng thời gian. Từ sông Dương Tử cái nôi Việt tộc, xuống Sông Hồng, vượt Sông Hương, về Sông Chín Con Rồng "ăn cá nướng trui ngày mưa". Bây giờ thì dòng sông Việt đã chảy đi khắp thế giới. Có thể là dòng
Vẫn chỉ là một dòng sông thôi, qua nhiều điệu múa. Có khi là nhịp êm ả của bài ca dao vùng quê mẹ ướp đượm tình yêu gừng cay muối mặn xin đừng bỏ nhau. Có khi là điệu giật gân Rock N'Roll thời mới làm lỏng mạch máu, bong thần kinh, vỡ mái ấm. Có thể là điệu lên mặt của ông vua điện toán Bill Gates toan tính độc quyền mở "Cửa Sổ" (Windows) vào năm 2000. Có thể là điệu Michael Jordan nhún nhảy tung banh vào rổ, lượm đỡ mấy chục triệu của hãng Nike, để khiêu khích đám trẻ thêm thèm khát ham hố. Có thể là điệu Monica Lewinsky quay cuồng trơ trẽn, làm ô nhiễm cả một bầu khí vốn đã nhễ nhụa.
Vậy mà thơ Du Tử Lê, vẫn nghe được "Âm Thanh của Thinh Lặng" (The Sound of Silcence) kiểu Paul Simon, và nghe được lời tình thỏ thẻ của dòng "Sông Ngọc":
cúi xuống một dòng sông
nghe bước đời êm ả
lắng xuống một mùa đông
lá người bay lả tả...
cúi xuống một dòng sông
nghe chiều vàng khép cửa
ghế đợi, hồn bao dung
vỗ yên đời lang bạt.
cúi xuống một dòng sông
thì thào dòng tóc gọi
giữ lấy những đời mưa
cho mát đời khô, ải.
cúi xuống một dòng sông
nghe đầu nguồn thác dội
giữ lấy một vầng trăng
dành tặng chàng: sắp tối.
NHỊP VŨ SÔNG THANH
Giữa những rối loạn xung khắc, một dòng sông thanh tĩnh vẫn điềm nhiên lững lờ chảy. Giữa những gì xem ra tầm thường vô nghĩa của đời thường, nhà chụp hình luôn thấy được những bật sáng lung linh. Tôi học được kinh nghiệm này trong một lần đi dạo ở vườn sau nhà. Vườn thì hẹp với những cây cỏ mọc hỗn độn chẳng có thứ tự gì cả. Nhưng kìa, tôi bỗng hút hồn nhìn thấy và chụp được một cọng lan vừa mọc lên từ cái gốc cằn khô. Chùm rễ non tua tủa tuôn trào một dòng nhựa sống nhảy múa rạo rực trong nắng mới mơn mởn dậy thì, theo đúng nhịp, đúng hướng. Hình này được đặt tên là Nhịp Vũ Sông Thanh: rất lặng, rất trong, rất tinh ròng, rất uyển chuyển duyên dáng, căng phồng chất tình sinh động. Và tôi bỗng chứng nghiệm được cái thấy của thi hào Tagore:
"Cùng một dòng sinh lực tuôn chảy ngày đêm trong mạch máu tôi, cũng đang chảy tuôn qua thế giới, nhảy múa theo tiết điệu nhịp nhàng.
"Cũng chính một dòng sinh lực đang hân hoan phóng lên khỏi mặt đất nẩy mầm thành muôn vàn ngọn cỏ, vươn lên thành những lớp sóng cuồn cuộn hoa lá xum xuê.
"Cùng một dòng sinh lực đu đưa ru nhịp sinh tử trong nôi đại dương như nhịp thủy triều lên xuống.
"Tôi cảm thấy cơ thể mình tươi thắm lại khi được cả sinh lực đất trời tuôn nhịp. Và thấy thật thỏa thuê cảm nhận được lực bơm sinh khí qua bao thời đại đang đánh nhịp nhảy múa trong huyết quản tôi lúc này". (Tagore, Lời Dâng #69).
Thì ra dòng sông lực tình này luôn có phép mầu hóa giải tất cả, theo điệu theo nhịp, như nhịp bốn mùa xuân hạ thu đông, như nhịp trăng tròn trăng khuyết, như nhịp nước lên nước xuống, nhịp đêm ngày, nhịp tháng năm. Trái đất và cả một chuỗi hành tinh của thái dương hệ cũng đang hòa theo một vũ khúc nhịp nhàng. Đất trời đang nhảy múa. Cả triệu triệu tế bào trong tôi cũng đang nhảy múa, theo nhịp điệu vũ trụ nhất thể, dưới cái nhìn hé mở của khoa học mới nhất về vật lý lượng tử (quantum physics).
Forrest Gump trong một phim thành công vượt bậc, đã luôn tin lời mẹ, nhìn dòng đời với đủ nhịp màu sắc kết thành cầu vồng: "Chết cũng là một phần của đời sống". Họa sĩ Vincent Van Gogh trong những lúc cùng quẫn tăm tối nhất bỗng dưng thấy được dòng sinh lực này, và ghi lại thành bức tranh Đêm Sao (Starry Night) nổi tiếng trị giá cả mấy chục triệu Mỹ kim. Giữa bầu trời đen thăm thẳm kia, một dòng ánh sáng đang cựa mình tuôn chảy, không gì có thể cản trở được nữa.
Một hôm đang đi giúp người tỵ nạn với quá nhiều khổ đau đến chán chường vô vọng như kiệt sức, Karanzakis bỗng thấy phía trước tàu một con cá dolphin phóng mình lên khỏi mặt nước, nhẹ nhàng, uyển chuyển như một điệu vũ. Con mắt của Karanzakis chợt bừng mở: sinh lực đất trời đây rồi, những gì nhỏ hẹp hốt nhiên được mở tung ra, không còn gì có thể ghì lại được nữa.
TIN VUI KHAI MỞ DÒNG LỰC TÌNH
Trong đạo Chúa có một công án rất nghịch thường, nhưng cứ quan chiêm sẽ đạt giác ngộ: đó là Thập Giá. Chúa Giêsu là Đấng đến để giải thoát nhân loại, thì lại bị đóng đinh xử tử. Vậy thì còn cứu ai được? Thật là mâu thuẫn. Kinh Thánh ghi rằng:
"Nhiều người đứng gần đó mà quan sát. Riêng các vị thủ lãnh thì cười nhạo mà nói: "Hắn đã cứu kẻ khác, cứ để hắn tự cứu lấy mình, nếu quả hắn là Đức Kitô của Thiên Chúa, vị được chọn". Cả binh lính cũng chế diễu Người. Chúng tiến lại gần mà dâng rượu cho Người mà nói: "Nếu ông là vua Do Thái, hãy tự cứu lấy ông". Phía trên đầu người có một tấm bảng đề rằng:
"Đây là Vua dân Do Thái".
"Một tên trong số phạm nhân bị treo trên thập giá cũng nhục mạ Người rằng: "Ông là Đức Kitô hả! Hãy cứu lấy thân ông và bọn chúng tôi". (Luca 23: 35-39).
Chúa Giêsu xem là người thua cuộc, mất tất cả, bị lột trần tất cả: uy quyền, thể diện, thành công, và ngay cả mạng sống. Nhưng trên đầu Ngài vẫn có bảng đề rõ: Đây là vua dân Do Thái. Tưởng
rằng để nhạo báng, nhưng lại hóa ra là để tôn vinh. Vì Ngài đang trở thành một nhân loại mới: từ nay không còn gì có thể chế ngự nổi nữa. Thập giá khai mở Dòng Lực Tình, như trầu cau trong nét văn hóa Việt chỉ khi bị nghiền nát mới trở thành màu đỏ thắm là màu tình sắt son.
Mình cứ tưởng để sống hạnh phúc thì phải thành công, vơ được nhiều tiền, nắm thêm nhiều quyền thế, đạt nhiều uy tín. Nghĩa là phải có nhiều điều kiện, nhiều tiêu chuẩn, nhiều chữ "Nếu" áp đặt, xỏ mũi sai khiến. Mất tất cả, chết là cùng, mà vẫn sống, vẫn còn tất cả, vì còn tình yêu. Những nhịp sóng nhấp nhô lên xuống, xô tới đẩy lui, nhưng dòng Sông Tình vẫn chảy. Đó là dòng Thần Lực. Từ nay không còn phải làm nô lệ cho bất cứ ai và bất cứ gì. Mình làm chủ và làm vua được đời sống rồi, khi nếm và hòa nhập được vào Dòng Lực Tình. Nên dù có "lên voi" hay "xuống chó", mình vẫn an nhiên thanh thản theo Nhịp Vũ Sông Thanh.
GIỮ ĐỜI CHO NHAU
Thi sĩ Du Tử Lê đã từng tâm sự: "Càng ngày, tôi càng thấy rõ, mỗi chúng ta, hiện diện trên mặt đất này, để hoàn tất một công việc nào đó, mà Thượng Đế đã chọn sẵn cho từng cá nhân... Ngợi ca tình yêu, qua chiếc cầu văn học nghệ thuật, với tôi, là công việc của văn nghệ sĩ. Cá nhân nhỏ mọn của tôi, là giúp cho những người đọc tôi, qua thi ca, cảm nhận ra rằng khởi tự tình yêu mang tính cá nhân, gia đình, người ta sẽ có tình yêu tổ quốc, và rộng hơn nữa, tình nhân loại. Khi bước tới tình nhân loại, là bước tới gần ánh sáng của Thiên Chúa, của Thượng Đế vì, nhân loại, dù màu da, khu vực địa lý nào, cũng đều là con cái của Chúa cả. Tôi cảm nghiệm được điều đó khi đọc Vũ Khúc Thăng Ca: một người sẽ không yêu Chúa, nếu không biết yêu cha mẹ, dòng tộc của mình. Tôi vẫn tin tưởng rằng, bất cứ một kẻ nào có hay còn rung động được với những tình cảm trừu tượng như tình yêu cha mẹ, con cái, trai gái, qua thơ, văn, âm nhạc, kẻ đó vẫn còn nhân tính, còn thiên lương. Một khi còn, thì thân xác kẻ đó, vẫn có thể là đền thờ Chúa, dù đã từng hư, hoại..."
Đúng thế. Mọi đường hướng triết lý, văn hóa, văn học, nghệ thuật, mang tính đích thực, đều nhằm thăng hoa con người sống cho đúng cỡ người, biết hướng về Chân, Thiện, Mỹ. Đạo Chúa cũng có nét giống như các tôn giáo, là những "ngón tay chỉ mặt trăng" hay những "cái bè chở qua sông", đi về Cõi Một, tìm lại Chân Ngã, Bến Đậu Vĩnh Hằng, Cội Nguồn Chân, Thiện, Mỹ. Nhưng cái khác biệt căn bản của Đạo Chúa là cảm nhận Quê Hương Hằng Thể không như một khối lực vô vi, nhạt nhẽo, lạnh đến rợn người, mà là một ngôi vị Thượng Đế Tình Yêu có sức làm ấm áp cõi lòng và rung động con tim. Như Kinh Thánh đã loan báo: Thiên Chúa là Tình Yêu.
Người nghệ sĩ đã từng "giảng Phúc Âm Buồn", do chứng nghiệm "hoa nào tin quả đắng đến không ngờ", qua những nhịp hụt hẫng, thì cũng chính là lúc biết "giảng Phúc Âm Tình Yêu", nếm được vị ngọt của chất Đạo. Điểm gặp gỡ đây rồi: Có nhiều nhịp tình, nhưng chỉ có một Dòng Tình, do một Nguồn Yêu. Chân, Thiện, Mỹ, là tâm hướng của con người, nhưng Tình Yêu là tất cả.
"Giữ Đời Cho Nhau" là bài thơ ngợi ca tình yêu của Du Tử Lê, đã được hai nhạc sĩ tên tuổi là Phạm Duy và Từ Công Phụng phổ nhạc, và vừa được xuất bản trong tập "k.khúc của lê", gồm gần 60 bài hát với 34 nhạc sĩ chắp thêm đôi cánh cho thơ Du Tử Lê "bay bổng được vào thế giới âm thanh", mà cảm ơn Người Tình Thượng Đế, vẫn luôn khấp khởi đi xuống cuộc đời, diễn một vũ khúc qua mọi nẻo mọi nhịp trầm bổng, xuống lũng lên đồi, để biến tất cả thành Nhịp Vũ Sông Thanh. Như Thánh Duy-An Thập Giá đã thấy được Chúa qua mọi sự:
Người yêu của tôi,
là biển xa khơi,
là thung lũng vắng,
là đồi núi cao,
là nhạc thinh lặng.
Vậy xin được đổi một lời thành chữ ai trong bài thơ "Giữ Đời Cho Nhau" để mà ngợi ca Người Tình Muôn Thuở trào tuôn chất Đạo nhiệm mầu:
Ơn ai thơ dại từ trời
Theo ta xuống biển vớt đời ta trôi
Ơn ai dáng mỏng mưa vời
Theo ta lên núi về đồi yêu thương.
Chẳng lạ gì mà Kinh Thánh trong Khúc Hát Dâng Tình đã từng rung lên lời yêu thương với con mắt thấy được dòng lực tình là chính Thiên Chúa mãnh liệt vô cùng, có sức vượt qua tất cả, biến đổi tất cả.
Người yêu tôi trông kìa đang tới
Chàng vượt đèo, lội suối băng ngàn
(Diệu Ca 2:8)
Riêng tôi thì thích chụp hình, nên vội lấy máy ra với niềm vui khấp khởi chụp được hình của chính vị Thần Tình Yêu đang hiện ra qua mọi vật, mọi sự, của đời thường, thành dòng sinh lực nhảy múa theo Nhịp Vũ Sông Thanh. Và cũng tập nhún chân mà hòa vào khúc vũ tuyệt vời này.
Người đây mừng quá chụp đi
Mỗi hình mỗi nét trọn ghi dáng Thần.
Rev. Trần Cao Tường
(trích Nhịp Múa Sông Thanh, Thời Điểm xuất bản,
%7Cutmcsr%3D(direct)%7Cutmcmd%3D(none)%3B%2B__utmv%3D901753523.-%3B)