Đêm, Nhớ Trăng Sài Gòn

Tác giả viết năm 1978, sau ba năm làm ca hai, mỗi đêm khuya, khi trở về từ sở làm, ông thấy, trước sau chỉ có một vầng trăng dõi theo lộ trình hiu quạnh của ông. Nhưng sau ba năm, ông vẫn không tìm được một gần gũi, một đồng cảm nào giữa vầng trăng xứ người và thân phận tỵ nạn, lưu đầy của mình.

Trái với một vài dư luận cho rằng, khi soạn thành ca khúc, cố nhạc sĩ Phạm Đình Chuơng chỉ mất có 1 tiếng đồng hồ. Mà, ngược. lại. Đó là bài thơ mà nhạc sĩ Hoài Bắc Phạm Đình Chương mất nhiều thì giờ nhất, trong tổng số 20 bài thơ phổ nhạc trong sự nghiệp âm nhạc của ông.

Thủ Bút Của Phạm Đình Chương

Ông vật vã với bài thơ Đêm, Nhớ Trăng Saigòn đến độ nhà văn Mai Thảo, những đêm ở lại nhà Phạm Đình Chương đã phải bực mình, chửi thề, và bảo rằng:

"Sao không vứt mẹ nó bài thơ đó đi...."

Và, nhạc sĩ Phạm Đình Chương cũng bực mình, văng tục lại:

"Anh câm cái mồm anh đi. Anh biết mẹ gì về âm nhạc mà nói."

Lý do nhạc sĩ Phạm Đình Chương vật vã trên nửa năm với bài Đêm, Nhớ Trăng Saigòn, vì ông muốn phá bỏ cái nhịp đều đặn của thơ lục bát.

Hơn nữa, ông cũng muốn chứng tỏ ông ra khỏi cái khuôn mẫu được coi là chuẩn mực, là tuyệt vời mà Phạm Duy đã đạt tới khi Phạm Duy phổ nhạc bài thơ Ngậm Ngùi, cũng lục bát của Huy Cận.

Thái Thanh

đêm, nhớ trăng sài gòn
gửi Trần Cao Lĩnh

đêm về theo vết xe lăn
tôi trăng viễn xứ hồn thanh niên vàng
tìm tôi đèn thắp hai hàng
lạc nhau cuối phố sương quàng cổ cây
ngỡ hồn tu xứ mưa bay
tôi chiêng trống gọi mỗi ngày mỗi xa

đêm về theo bánh xe qua
nhớ tôi Xa Lộ nhớ nhà Hàng Xanh
nhớ em kim chỉ khíu tình
trưa ngoan lớp học chiều lành khóm tre
nhớ mưa buồn khắp Thị Nghè
nắng Trương Minh Giảng lá hè Tự Do
nhớ nghĩa trang quê bạn bè
nhớ pho tượng lính buồn se bụi đường

đêm về theo vết xe lăn
tôi trăng viễn xứ, sầu em bến nào?

1978

Ghi thêm cho rõ: Mãi tới cuối năm 1980 bài thơ mới được phổ biến trên báo - - Nhân dịp nhiếp ảnh gia Trần Cao Lĩnh từ Luân Đôn, lần đầu tiên ghé thăm Hoa Kỳ, chọn ở lại nhà tác giả.

Để đánh dấu ngày anh em gặp lại nhau nơi quê người, ông đề tặng nhiếp ảnh gia Trần Cao Lĩnh. Nhạc sĩ Phạm Đình Chương soạn thành ca khúc năm 1981, ít tháng sau khi họ Phạm định cư tại Hoa Kỳ.