Tôi sinh ra đời dưới một ngôi sao xấu (1). Mồ côi cha mẹ từ lúc còn nhỏ, tôi được một người chú họ mang về nuôi dưỡng. Ông chú giao cho tôi mấy con trâu. Cả làng đều gọi tôi là thằng… chăn trâu. Sau này mấy con trâu của chú tôi đạp phải mìn bẫy của mấy ông giải phóng chết hết, tôi chả còn trâu để chăn, buồn tình đi phá làng phá xóm, trộm ổi trộm xoài, người ta bèn gọi tôi là thằng… mất dạy. Khi vào lính, tính ngổ nghịch vẫn còn, bạn bè cùng đơn vị thấy tôi cứ ở mãi trong chuồng cọp làm bằng kẽm gai bèn đua nhau gọi tôi thằng... ba gai. Năm bảy mươi lăm mấy ông giải phóng đưa tôi vào tù, gọi tôi là thằng… ngụy. Đến được Mỹ, người ta gọi tôi bằng cái tước vị nghề nghiệp — tạm bợ và nhiều vô kể — của tôi. Thằng… bồi, thằng… cu li, thằng… cắt cỏ, vân vân và vân vân. Có một thời gian ngắn tôi sống chung với một người đàn bà, chả hiểu tôi đã làm gì nên tội mà một hôm cô ấy gọi tôi là thằng … phản bội rồi đuổi tôi ra khỏi nhà. Từ đó, tôi trở thành thằng… ma cà bông.
Rồi một hôm tôi gặp nàng. Nàng trẻ trung, xinh đẹp, ăn mặc hợp thời trang, nói năng dịu dàng. Nàng gọi tôi bằng… anh. Ôi chao là ôi chao (2). Nàng đã gọi tôi bằng anh. Không những vậy, nàng còn bỏ công săn sóc cho tôi nữa. “Anh vào đây gội đầu,” nàng bảo. Tôi theo nàng đi vào phía trong, nằm lên chiếc ghế dài mà phần tựa lưng có thể bật ngửa ra, lại có cả đồ gác chân. Tôi nằm duỗi dài trên đó, đầu lọt thỏm vào cái chậu sứ đựng nước, mắt mở trừng trừng nhìn lên trần nhà. Cả thân hình tôi run như run thần tử thấy long nhan (3) khi những ngón tay nuột nà có những chiếc móng dài sơn đỏ rực rỡ chà xát đầu tóc tôi. Nàng bỗng cất tiếng trách móc tôi một cách âu yếm, “Đã bao lâu rồi anh chưa gội đầu?” Tôi thật tình không nhớ rõ đã mấy ngày rồi mình chưa tắm gội. Tôi chỉ biết đầu tóc mình hiện đang chứa khoảng nửa kí lô hợp chất gồm bụi, đất, và đủ thứ keo xịt tóc.
Gội đầu xong, nàng nâng tôi dậy, dìu tôi ra phía trước. Tôi bước những bước nhẹ tênh, đầu óc lâng lâng như người đi trên mây (4). Chả gì thì đầu tóc tôi cũng đã mất đi một khối lượng không nhỏ bụi và rác (5). Nàng choàng lên người tôi một tấm khăn lớn làm bằng những mảnh vải đỏ tím vàng sặc sỡ. Trông tôi oai vệ như một vị hoàng đế vừa đăng đàn. Tôi hỏi nàng có phải đây là lá cờ của một quốc gia mới thành lập hay không. Nàng chỉ cười, không trả lời. Tôi thích nụ cười rạng rỡ của nàng quá đi nên tôi tiếp tục hỏi nàng những câu hỏi ngu xuẩn khác để nàng có dịp cười mãi. Tôi hỏi nàng về những đồ vật trong tầm mắt tôi: những chiếc lược đủ kiểu, chiếc “tông đơ” nhỏ xíu, chiếc kéo sáng loáng, chiếc máy sấy tóc xinh xắn, chiếc áo dễ thương, mái tóc dài óng ả, chiếc mũi thanh tú, đôi mắt long lanh, cặp môi mọng đỏ, bộ ngực nhỏ xinh đẹp. Ồ không! Tôi không dám hỏi nàng điều đó, tôi chỉ nghĩ như thế thôi, tôi xin thề. Tôi ngồi cứng đơ trên ghế, nhìn nàng đôi chân thon bước những bước ngắn nhún nhẩy, hai cánh tay trần múa lượn chung quanh tôi như đang biểu diễn một vũ điệu của loài công (6). Những vụn tóc đen, tóc bạc, tóc muối tiêu lả tả rụng xuống, và ngắn dần trong tôi những sợi muộn phiền.
Cuối cùng rồi nàng cũng làm xong phần việc của mình. Tôi nhìn tôi trên vách (7), nơi có tấm gương lớn. Trong gương là một gã đàn ông mày râu nhẵn nhụi, áo quần… lôi thôi (8). Nàng cầm một chiếc gương nhỏ đặt vào phía sau gáy tôi rồi hỏi, “Anh xem có được không?” Tôi không buồn nhìn tôi nữa, tôi thì chả có gì để mà nhìn ngắm cả. Tôi thấy nàng trong gương, xinh đẹp, dịu dàng, âu yếm tựa vào chiếc ghế tôi đang ngồi. Tôi tươi cười và nàng cũng tươi cười như trong một bức ảnh… cưới. Tôi muốn nàng mãi đứng đó, mãi tươi cười, mãi tựa vào tôi. Trong đầu tôi bỗng dưng nảy ra một ước muốn kỳ quặc. Tôi mong một cơn băng giá khủng khiếp ập đến, ngay tại đây, ngay vào lúc này, làm đông cứng mọi thứ ở đây, người ngợm, chó mèo, cây cối, xe cộ, âm thanh. Nhưng lạnh bao nhiêu thì mới đủ? Mười độ dưới không? Chưa nhằm gì. Năm mươi độ dưới không? Có thể, nhưng chưa chắc ăn! Một trăm độ dưới không? Phải rồi, cơn lạnh một trăm độ âm sẽ làm đông cứng mấy người khách ở dãy ghế bên kia và những người thợ làm tóc, kể cả cái anh chàng thấp lùn tự nãy giờ vẫn nói oang oang như ở chỗ không người. Tôi lại mong trước đó những bông tuyết trắng nõn, phù phiếm sẽ bay vào, đậu lên áo nàng, biến nó thành chiếc áo cưới lộng lẫy; như vậy, chúng tôi sẽ có một tấm ảnh cưới tuyệt đẹp.
Chẳng có cơn băng giá nào cả. Ngoài kia trời vẫn nắng chang chang, người ta vẫn đi lại rộn rịp, tiếng nhạc xập xình vẫn vọng lại từ cửa hàng âm nhạc bên cạnh, và anh chàng thấp lùn vẫn nói oang oang. Nàng lại hỏi tôi, “Anh thấy thế nào?” “Đẹp lắm. Đẹp tuyệt vời,” tôi trả lời. Tôi chắc cả hai chúng tôi đều cảm thấy thích thú. Tôi chắc nàng nghĩ là tôi khen nàng cắt tóc đẹp. Tôi chắc là nàng không nghĩ tôi khen nàng đẹp. Tôi không chắc. Tôi bước ra khỏi tiệm hớt tóc, chuệnh choạng như người say nắng. Mà có lẽ tôi say nắng thật. Trời đang nắng chói chang, và trong tôi cũng… bừng nắng hạ (9).
Sau lần ấy, tháng tháng tôi lại đến tìm nàng. Đúng vậy, tháng tháng. Bởi vì tôi chỉ cắt tóc mỗi tháng một lần. Cái ngân khoản chật hẹp mà tôi có được hàng tháng không cho phép tôi hoang phí hơn. Trước khi đến gặp nàng, tôi cẩn thận vuốt thẳng những tờ giấy bạc nhàu nát tôi kiếm được bằng những công việc cũng… nhàu nát không kém. Lúc trả tiền ở quầy, tôi luôn luôn kèm theo một món tiền “típ” nhỏ xíu (bữa ăn trưa hoặc gói thuốc lá hàng ngày của tôi đấy nàng ạ), sung sướng và cảm động khi nàng mỉm cười dịu dàng cám ơn tôi.
Và cứ thế giòng đời trôi lặng lẽ (10). Tôi bây giờ đã trở thành khách quen của nàng. Tôi biết cả tên nàng, Châu. Tên nàng tiên của tôi chỉ có mỗi chữ Châu cụt lủn vậy thôi sao? Tôi tưởng tượng ra đủ thứ tên có kèm “Châu” trong đó để gọi nàng. Châu Á, Châu Âu, Châu Mỹ… La Tinh, Châu… Đốc? Tầm bậy! Hỏa Châu, Trân Châu, Bảo Châu, Ngọc Châu? Cải lương! Minh Châu? Phải rồi, Minh Châu. Hạt dạ minh châu tỏa ra những tia sáng rực rỡ, lấp lánh soi đời tôi u ẩn.
Tôi còn biết được một số chi tiết về nàng. Nàng đến Mỹ từ một hòn đảo ở vùng cực Nam nước Việt, đảo Phú Quốc. Phú Quốc, nơi sản xuất loại nước mắm nhĩ độc đáo, chỉ cần nếm vào một chút đã muốn quên hết tên tuổi, nơi có những vườn tiêu xanh mướt làm tôi nhớ đến món cua lột xào tiêu xanh ngon đến nghẹn… ngào tôi đã có lần thưởng thức. Những hạt tiêu tròn trĩnh, xanh mướt, thơm tho và Minh Châu mảnh mai, trắng trẻo, thơm tho. Tôi những muốn làm con cua lột để được… xào chung với nàng, nhưng chắc không xong! Tôi chỉ là con cua đá sần sùi suốt ngày lẩn trốn trong hang hốc, đưa ra những càng những ngoe lởm chởm. Hay giỏi lắm tôi cũng chỉ làm được con dã tràng. Con dã tràng tôi kềnh càng thô kệch cũng học đòi xây hư tình trên cát.
Nàng chưa lập gia đình. Tôi vái van cầu nguyện Trời, Phật, Chúa, Satan, và tất cả các đấng toàn năng khác mà tôi có thể nghĩ ra đừng cho nàng đi… lấy chồng. Nếu nàng lấy chồng, nàng sẽ lấy bác sĩ, nha sĩ, nhạc sĩ, ca sĩ, văn sĩ, thi sĩ,… nhân sĩ. Hoặc nàng sẽ lấy kỹ sư, giáo sư, võ sư, vũ sư,… thiền sư. Hoặc nàng sẽ lấy chủ hãng, chủ tiệm, chủ nhiệm, chủ bút,… chủ tịch. Nghĩa là nàng sẽ không bao giờ lấy tôi. Tại sao nàng phải lấy tôi? Ngày thành hôn của nàng sẽ là ngày buồn thảm nhất đời tôi bởi vì những tia sáng rực rỡ của hạt dạ minh châu sẽ không bao giờ còn chiếu rọi đến tôi, và rồi chỉ còn lại trong tôi đêm dài một đời (11).
Tôi mải lo sợ, mải nguyện cầu. Cứ thế, mỗi tháng tôi có ba mươi phút hạnh phúc và ba mươi ngày lo âu. Nhưng tôi cũng đã mãn nguyện lắm rồi. Nếu tôi không lạc loài đến chốn này vào một ngày nắng trong, có lẽ sẽ chẳng bao giờ tôi gặp được nàng. Sẽ chẳng bao giờ còn nhớ đến món cua lột xào tiêu xanh. Sẽ chẳng bao giờ nếm được mùi hạnh phúc âm thầm. Và sẽ chẳng bao giờ dám mơ làm con dã tràng xấu xí. Cho nên, tôi cũng đã mãn nguyện lắm rồi. Who could ask for anything more? (12)
Tháng Tư 1995
________________________________________
Ghi chú
1. Vũ Trọng Phụng, Giông Tố, Tiểu thuyết
2. Phạm thị Hoài, Chín Bỏ Làm Mười, Truyện ngắn
3. Hàn Mạc Tử, Đêm Xuân Cầu Nguyện, Thơ
4. Nguyễn Xuân Hoàng, Người Đi Trên Mây, Tiểu thuyết
5. Nguyễn Xuân Hoàng, Bụi và Rác, Tiểu thuyết
6. Trần Diệu Hằng, Vũ Điệu của Loài Công, Truyện ngắn
7. Túy Hồng, Tôi Nhìn Tôi Trên Vách, Tiểu thuyết
8. Tập Kiều
9. Tố Hữu,Từ Ấy, Thơ
10. Nguyễn Bính, Ông Lái Đò, Thơ
11. Lê Tất Điều, Đêm Dài Một Đời, Tiểu thuyết
12. Toyota Corp., TV commercial